Đăng kiểm viên không phát hiện ra máy tàu vỏ thép đã cải hoán

Theo kết quả thẩm định, trong 17 tàu cá được kiểm tra có 5 tàu cá vỏ thép do Công ty TNHH Đại Nguyên Dương (Nam Định) đóng có nguồn gốc xuất xứ thép từ Trung Quốc và 12 tàu cá vỏ thép do Công ty TNHH MTV Nam Triệu (Hải Phòng) đóng có nguồn gốc xuất xứ thép từ Hàn Quốc.

Về các chỉ tiêu hóa học có 8 tàu có mẫu thép không đạt theo tiêu chuẩn loại thép thường cấp A. Tổ thẩm định ghi nhận 12 chiếc có phần vỏ tàu bị rỉ sét tự nhiên, một số vị trí mặt boong rỉ sét nhiều hơn do tiếp xúc, va chạm với ngư lưới cụ và cá thành phẩm, có 5 tàu phần vỏ tàu, mặt boong, cabin, trang thiết bị trên boong tàu rỉ sét nặng, bong tróc, xuống cấp trầm trọng so với các tàu đóng và hoạt động cùng thời điểm.

Về máy chính trên tàu, có 9 máy trên decal ghi nhãn hiệu Mitsubishi MPTA (5 máy S6R2-MPTA công suất 940 HP và 4 máy S6R-MPTA công suất 811 HP) nhưng bên trong có nhiều chi tiết đi kèm với động cơ không đồng bộ, có dấu hiệu cải hoán và không phù hợp với nguyên tắc hoạt động loại máy thủy của hãng Mitsubishi. Hãng Mitsubishi (Nhật Bản) đã có văn bản xác nhận không sản xuất động cơ có model và công suất như ghi trên decal máy các tàu vỏ thép tại Bình Định.

Báo cáo của Tổ thẩm định cho rằng Trung tâm Đăng kiểm tàu cá (thuộc Tổng cục Thủy sản của Bộ NN-PTNT) đã ký kết hợp đồng giám sát đối với cơ sở đóng tàu. Trong quá trình đăng kiểm, đăng kiểm viên đã kiểm tra vật liệu chính trước khi gia công, kiểm tra lô vật liệu thép là thép mác A, có giấy tờ về chất lượng và xuất xứ Trung Quốc nhưng đủ điều kiện đóng tàu nên đã đồng ý cho Công ty TNHH Đại Nguyên Dương triển khai thi công đóng 5 tàu vỏ thép cho ngư dân Bình Định.

Nghị định 67 của Chính phủ quy định phải là máy thủy mới 100%. Trong quá trình nghiệm thu phần máy chính trước khi Công ty TNHH MTV Nam Triệu lắp trên các tàu cá vỏ thép, các đăng kiểm viên đã khẳng định máy mới 100% đồng ý chuyển bước lắp đặt trên tàu. Tuy nhiên, quá trình kiểm tra tại hiện trường máy trước khi lắp đặt và sau khi lắp đặt của các đăng kiểm viên đã không kiểm tra kỹ chứng nhận nguồn gốc xuất xứ (CO), chứng nhận chất lượng (CQ), chứng nhận thí nghiệm máy (ETR) của nơi sản xuất và không quan sát kỹ các chi tiết không đồng bộ với máy thủy như bộ sinh hàn giải nhiệt khí bằng nước ngọt, bơm nước biển gắn ngoài, hệ thống ống dẫn giải nhiệt gia công, bộ sinh hàn nước biển thay thế chỉ giải nhiệt nước ngọt...

Ông Đào Hồng Đức, Giám đốc Trung tâm Đăng kiểm tàu cá, thừa nhận cơ quan đăng kiểm có trách nhiệm trong vấn đề an toàn kỹ thuật con tàu vỏ thép. “Khi kiểm tra máy tàu, rõ ràng đầy đủ hồ sơ, có ghi là máy thủy, mới 100% nên chúng tôi mới cho lắp ráp vào tàu. Khi kiểm tra lắp đặt thực tế và chạy thử thì máy vẫn hoạt động bình thường. Máy tàu được làm giả tinh vi nên anh em khó phát hiện ra đâu là thật, đâu là giả”, ông Đức giải thích.

Ông Đức cho rằng nếu đăng kiểm viên có chuyên môn sâu về máy thì không để xảy ra sự cố đáng tiếc này. Tuy nhiên, hiện các cơ quan chức năng chưa phát hiện ra tiêu cực của đăng kiểm viên.

Ông Nguyễn Hữu Hùng, Phó tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Nam Triệu, khẳng định đơn vị này đã ký hợp đồng cung ứng máy với Công ty Hoàng Gia Phát (TP.HCM). Chi tiết về máy trong các hợp đồng này đúng như hợp đồng mà Công ty Nam Triệu đã ký với các chủ tàu là động cơ máy thủy Mitsubishi, mới 100%.

“Quá trình giao nhận hàng với các đơn vị cung ứng máy, Công ty Nam Triệu đã thực hiện theo đúng quy trình của Bộ NN-PTNT ban hành. Tuy nhiên, thực tế có nhiều máy Mitsubishi không phải hàng chính hãng, có dấu hiệu cải hoán như báo cáo là do trách nhiệm của Công ty Hoàng Gia Phát. Chúng tôi phối hợp với UBND tỉnh Bình Định khắc phục toàn bộ sự cố đối với các tàu do công ty đóng để bà con ra khơi”, ông Hùng khẳng định.

Đề nghị khắc phục tàu cho ngư dân

Kết quả kiểm định cũng ghi nhận trên 17 tàu có 2 máy dò ngang bị hỏng, không sử dụng được và 1 máy đã bị thay đổi màn hình chính FURUNO MU-190V-24VDC bằng một màn hình vi tính hiệu DELL thông thường trên dẫn đến chất lượng thu nhận tín hiệu và độ phân giải trên màn hình hiện tại rất thấp, không rõ nét.

Hệ thống đèn cao áp có một số tăng phô bị xóa các dấu hiệu nguồn gốc xuất xứ trên các tụ kích, nhiều tụ điện có xuất xứ từ Trung Quốc và bóng đèn cao áp không đúng như hợp đồng đã ký kết…

Trong 17 tàu chỉ có 3 tàu có hầm bảo quản hoạt động bình thường, còn lại 14 tàu có hầm bảo quản đọng nước gây mùi hôi thối, giữ nhiệt kém, bơm phôm không đều, có hiện tượng rỉ sét. Có 6 tàu có tình trạng lưới cuốn chân vịt, 9 tàu có tời khai thác trích lực từ máy điện không đúng với hồ sơ thiết kế đã phê duyệt… Qua kiểm tra thực tế nhiều tàu đã có những thay đổi về bố trí chung, nghề, thiết bị tời so với thiết kế đã được phê duyệt nhưng vẫn chưa được cơ quan thiết kế hoàn công theo đúng quy định.

Ông Phan Trọng Hổ, Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Bình Định, cho biết sẽ có báo cáo đầy đủ, tham mưu hướng xử lý cho UBND tỉnh Bình Định. Trong đó, Tổ thẩm định sẽ đề nghị Công ty TNHH MTV Nam Triệu thay máy mới toàn bộ cho các tàu có máy chính không đồng bộ, khắc phục và sửa chữa các máy phụ bị hư hỏng. Đồng thời, Tổ thẩm định cũng đề nghị Công ty TNHH MTV Nam Triệu, Công ty TNHH Đại Nguyên Dương khắc phục đối với phần vỏ tàu, trang thiết bị hàng hải, khai thác…