Đáp ứng tốt hơn sự nghiệp chấn hưng văn hóa

Sáng 25.7, tại Nhà hát Lớn Hà Nội, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cùng nhiều lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước dự lễ kỷ niệm 75 năm ngày thành lập Liên hiệp Các hội văn học nghệ thuật (VHNT) VN (25.7.1948 - 25.7.2023).

Gia Hân

Phát biểu tại buổi lễ, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng bày tỏ vui mừng khi nhìn lại 75 năm qua, văn nghệ sĩ dưới mái nhà chung của Liên hiệp Các hội VHNT VN đã có sự phát triển đầy ấn tượng, góp phần to lớn vào công cuộc sáng tạo các sản phẩm văn hóa, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ ngày càng cao của nhân dân, đưa văn hóa ngày càng thấm sâu vào mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Với các kết quả đã đạt được, VHNT đã góp phần quan trọng vào nhiệm vụ xây dựng môi trường văn hóa, xây dựng con người; đấu tranh với mọi biểu hiện sai trái, tạo ra bầu không khí lành mạnh trong xã hội.

Tuy vậy, Tổng Bí thư cũng thẳng thắn cho rằng, vẫn còn một số người phai nhạt mục tiêu, lý tưởng cách mạng, xem nhẹ trách nhiệm xã hội và nghĩa vụ công dân. Cạnh đó, những thành tựu VHNT đã đạt được trong những năm qua chưa thật tương xứng với sự nghiệp đổi mới của đất nước. Chất lượng chưa hài hòa với số lượng. Chưa có nhiều tác phẩm tạo được sự thu hút, sự quan tâm rộng lớn của công chúng và có sức lan tỏa làm rung động lòng người. Còn ít những tác phẩm đỉnh cao, những văn nghệ sĩ lớn. Tổng Bí thư đề nghị các đại biểu trao đổi thẳng thắn, nhằm khắc phục bằng được những hạn chế nói trên.

NGHỆ SĨ PHẢI BÁM SÁT CUỘC SỐNG

Nhấn mạnh nền văn hóa, VHNT đang đứng trước những thời cơ, thách thức mới, Tổng Bí thư nêu rõ, yêu cầu khách quan của sự nghiệp cách mạng nước ta là phải tiếp tục xây dựng, giữ gìn và phát triển mạnh mẽ hơn nữa nền văn hóa, VHNT VN tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, thực sự là "nền tảng tinh thần", "động lực phát triển", và "soi đường cho quốc dân đi"; xây dựng con người VN mới, vừa là mục tiêu, vừa là động lực cho sự phát triển bền vững đất nước.

"Trong sự nghiệp cao cả, vĩ đại này của toàn dân tộc, đội ngũ trí thức, bao gồm trí thức khoa học - công nghệ và trí thức khoa học xã hội - nhân văn, trong đó có trí thức - văn nghệ sĩ có vai trò và vị trí đặc biệt quan trọng", Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Theo Tổng Bí thư, Đảng ta đã luôn luôn khẳng định: "VHNT là lĩnh vực rất quan trọng, đặc biệt tinh tế của văn hóa; là nhu cầu thiết yếu, thể hiện khát vọng chân, thiện, mỹ của con người; là một trong những động lực to lớn, trực tiếp góp phần xây dựng nền tảng tinh thần của xã hội và sự phát triển toàn diện của con người VN". Để thực hiện sứ mệnh cao cả này, Tổng Bí thư mong muốn đội ngũ văn nghệ sĩ sẽ vượt qua mọi khó khăn, thách thức để có thêm nhiều tác phẩm xứng đáng với con người và Tổ quốc VN. "Đảng và Nhà nước luôn khuyến khích mọi sự tìm tòi, tôn trọng tự do sáng tạo của người nghệ sĩ, xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù đối với VHNT và văn nghệ sĩ phù hợp với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước", Tổng Bí thư nói.

Cũng theo Tổng Bí thư, xã hội VN thời kỳ đổi mới, hội nhập sâu rộng đang diễn ra rất sôi động, nhanh chóng và xuất hiện nhiều vấn đề mới, khác nhiều so với trước đây, trong chiến tranh và thời kỳ bao cấp. Điều đó đòi hỏi mỗi người nghệ sĩ phải tự đổi mới mình, vừa có bản lĩnh, sự tỉnh táo; vừa có trình độ, tầm nhìn, cách nghĩ và phương thức thể hiện mới trong sáng tạo nghệ thuật, phù hợp với yêu cầu thực tiễn.

Vì vậy, hơn lúc nào hết, người nghệ sĩ phải bám sát cuộc sống, dám đi vào những mũi nhọn của cuộc sống trong nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ, trên thương trường và mặt trận an ninh, quốc phòng, đối ngoại; đến với vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào các dân tộc thiểu số, biên cương, hải đảo để phát hiện và phản ánh những nhân tố mới, cách làm hay, những vấn đề mới nảy sinh trong cuộc sống; tham gia tích cực và có trách nhiệm vào các nhiệm vụ của xã hội, đặc biệt là cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực, góp phần xây dựng con người VN xã hội chủ nghĩa, văn minh, thanh lịch, chan chứa tình người. "Chỉ có như vậy, VHNT của chúng ta mới có được những tác phẩm hay, làm lay động lòng người và cần thiết cho công chúng, xã hội", Tổng Bí thư nhấn mạnh.

HÒA VỚI NHỊP ĐẬP TRÁI TIM TOÀN DÂN TỘC

Trao đổi thêm với văn nghệ sĩ trẻ, Tổng Bí thư nhấn mạnh: thời đại, cuộc sống quanh ta có rất nhiều điều để nói, để viết, nhưng quan trọng là nói và viết như thế nào? Nhiều người thường nói, văn nghệ phải chiếu sáng cuộc sống, chứ không chỉ là nơi cuộc sống hiện hình. Văn nghệ bồi dưỡng, nâng cao con người chứ không phải chỉ là nơi giãi bày tâm trạng cá nhân, hạ thấp con người.

Do đó, Tổng Bí thư mong muốn, các văn nghệ sĩ nhận thức và thể hiện thật rõ điều đó để xứng đáng với niềm tin yêu và hy vọng mới của nhân dân; đừng để cho sự tầm thường dễ dãi ám ảnh mình. Các văn nghệ sĩ cần thường xuyên học hỏi, đúc rút những bài học tốt từ các thế hệ đi trước để tiếp tục đi xa hơn, vững vàng hơn.

"Bài học đó phải chăng vẫn là khát vọng lớn lao, lý tưởng cao cả, hòa nhịp đập trái tim mình với nhịp đập trái tim toàn dân tộc, lăn lộn với thực tiễn phong phú, sôi động của cuộc sống nhân dân, chứ không phải chỉ sa vào tâm trạng cá nhân, gặm nhấm tâm tư, yếm thế, lấy tiểu xảo thay cho tài năng, nhìn đời bằng góc nhìn chật hẹp, thậm chí coi văn nghệ chỉ đơn giản như là một thú vui, giải trí hoặc một cuộc chơi, một sự đam mê tầm thường", Tổng Bí thư nói.

Tổng Bí thư nhấn mạnh: thực tế đời sống văn học ở nước ta và trên thế giới cho thấy, chỉ có khát vọng và hoài bão lớn về sự sáng tạo thì mới có thể đi xa và bền vững. Mục đích cuối cùng của người nghệ sĩ là tác phẩm hay, có giá trị tư tưởng và nghệ thuật cao; phản ánh tâm hồn và tính cách dân tộc, những điều lớn lao, mạnh mẽ của con người và dự báo cho cả tương lai!

TẠO ĐIỀU KIỆN THUẬN LỢI NHẤT CHO VHNT

Tổng Bí thư đề nghị các cấp ủy Đảng, chính quyền từ T.Ư đến địa phương nhận thức sâu sắc hơn nữa về vai trò, vị trí quan trọng của văn hóa, VHNT trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đồng thời, luôn luôn cổ vũ, khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các hoạt động văn hóa, VHNT thông qua các cơ chế, chính sách như hỗ trợ tài chính, mở trại sáng tác, đi thực tế, phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng các tài năng văn nghệ; huy động mọi nguồn lực, cả về vật chất và tinh thần, để văn hóa, VHNT phát triển mạnh mẽ và cống hiến nhiều hơn nữa trong những năm tới.

Tổng Bí thư cũng đề nghị Liên hiệp Các hội VHNT, trí thức VHNT VN với những kinh nghiệm đúc rút được trong 75 năm qua, tiếp tục tăng cường tham mưu cho Đảng và Nhà nước; tiếp tục quán triệt và tổ chức thực hiện tốt hơn nữa chủ trương, đường lối của Đảng về xây dựng đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ, phát triển văn hóa, xây dựng con người VN.

Cùng đó, tiếp tục tham mưu, tư vấn, phản biện trong quá trình xây dựng, hoàn thiện các cơ chế, chính sách, các văn bản quy phạm pháp luật với các tiêu chí cụ thể để phát hiện, thu hút, trọng dụng, sử dụng, đãi ngộ và tôn vinh trí thức - văn nghệ sĩ tài năng, nhằm xây dựng đội ngũ văn nghệ sĩ lớn mạnh, bảo đảm số lượng và chất lượng, có cơ cấu phù hợp, đáp ứng yêu cầu phát triển văn hóa, xây dựng con người VN trong giai đoạn phát triển mới…

"Đảng, Nhà nước và nhân dân luôn luôn mong đợi và tin tưởng rằng, Liên hiệp Các hội VHNT và đội ngũ văn nghệ sĩ VN sẽ luôn đồng hành cùng dân tộc và sự nghiệp đổi mới của Đảng; tiếp tục phát huy truyền thống cách mạng quý báu, rất vẻ vang của mình; đẩy mạnh đổi mới, sáng tạo, đáp ứng tốt hơn nữa yêu cầu của sự nghiệp chấn hưng văn hóa, xây dựng con người VN thời đại mới", Tổng Bí thư nhấn mạnh.

(*) Xem toàn văn bài phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trên Thanh Niên Online.