Nước phèn, bầy cá rô, những cây tràm khắc khổ, hương hoa tràm và gió, gió tràn lên mãnh liệt cho thấy sự dẻo dai chịu đựng của những cây tràm mảnh khảnh. “Tân” Hòa Đông, có nghĩa là vùng Hòa Đông mới, người dân Nam bộ hay đặt tên cho những địa danh mới khai phá nằm bên cạnh những địa danh cũ như vậy. Rừng tràm này, cây tràm không quá xanh tốt, vì nước ở đây có độ phèn rất cao, nước đỏ quạch, chát ngắt, vậy mà vẫn có những bầy cá rô bơi lội. Chúng sống được ở vùng nước khắc nghiệt như vậy, có lẽ do đã tập quen với hoàn cảnh. Sống, nghĩa là thích nghi mà.
Tháp Mười Tầng do chính quyền VNCH xây dựng ở Gò Tháp năm 1957 Ảnh: T.L |
Bài thơ Rừng tràm Tân Hòa Đông được tôi viết ngay trong rừng tràm ấy, nên hình như nó có cả mùi nước phèn lẫn với hương hoa tràm, một cái mùi khắc khổ, chịu đựng, giống những người dân “cắm chốt” lơ thơ trên Tháp Mười mênh mông biển nước:
Rừng tràm Tân Hòa Đông
trong những hố bom nước phèn lên sắc đỏ
bầy cá rô nổi lờ đờ, ngợp thở
con trốt xoáy trên vàng lóa
bông năn
nắng về trưa dội xuống đầu
như lửa đổ
rễ bám sâu giữa vùng đất
chai cằn
những cây tràm mọc lên,
khắc khổ
nơi dồn tụ của bao nhiêu
cơn gió
nơi vù vù không ngớt chuyến ong bay
nơi bông tràm thầm lặng tỏa hương say
là nơi quanh năm nước phèn chát ngắt
ai qua Tháp Mười mùa trăng mông lung
nghe mê mải rừng tràm xao xác
tưởng ở đây chỉ êm lành
sóng nhạc
mỗi cây tràm cao vút một thanh âm…
rừng tràm Tân Hòa Đông
chịu khắp mình những hố bom lở loét
những vết thương chưa liền kịp da non
những nhành cây như cánh tay dập nát
ráng giơ lên che mát đỡ
trưa nồng…
ai qua Tháp Mười đêm trăng mờ sương
có để ý vì sao rừng tràm
xao xác
vì sao từ nỗi đớn đau,
chua chát
lại chỉ vút lên khúc hát
dịu lành…
Rừng tràm ấy, bây giờ còn không? Chắc phải đi tới tận nơi mới biết. Những người dân sống trên đồng Tháp Mười ngày chúng tôi qua, họ lẻ loi, cô độc lắm, chứ không quần tụ được như rừng tràm đâu.
Nhiều đêm chúng tôi chèo xuồng sáng đêm, gặp vài ba cái nhà sàn cất giữa đồng nước. Mỗi nhà phải cách nhau tới mấy cây số. Khi nhìn vô nhà sàn, chỉ thấy treo một cái mùng (màn) thật to, phủ gần kín sàn nhà. Cả nhà chui vô cái mùng ấy ngủ, tránh muỗi. Muỗi Tháp Mười thì hết biết!
Có một đêm, đoàn xuồng chúng tôi luồn vô một ấp chiến lược. Giao liên Tháp Mười quá tuyệt vời! Các anh tìm được một con đường độc đạo mà đối phương không để ý, lại tìm được ngôi nhà trong “ấp” là cảm tình cách mạng, nhà ấy lại ở đúng con đường nước mà chúng tôi chèo xuồng qua. Khi áp sát sân nhà, chúng tôi rời xuồng, hè nhau đẩy xuồng qua sân nhà, qua luôn cửa nhà ra phía sau, và… chèo tiếp.
Tới bây giờ, ngót 50 năm qua rồi, tôi vẫn không sao quên được những ánh mắt của người mẹ và mấy đứa con nhỏ trong nhà ấy nhìn chúng tôi đẩy xuồng. Họ không nói, không ra hiệu, không tỏ sự ngạc nhiên. Họ chỉ nhìn và mắt họ như không nói lên điều gì cả. Vậy mà tôi nhớ mãi.
Làm sao không nhớ, khi họ để đoàn xuồng VC qua nhà mình, chắc chắn họ phải chấp nhận hiểm nguy. Họ lặng lẽ chấp nhận. Chúng tôi mang ơn nhân dân từ những cái nhìn bình thản ấy.
(còn tiếp)
Bình luận (0)