Đề xuất mới nhất của Bộ Y tế: Cá nhân, vợ chồng quyết định về số con

Theo Cục Dân số (Bộ Y tế), cục đã tham mưu Bộ Y tế trình Chính phủ Hồ sơ đề nghị xây dựng luật Dân số và dự thảo luật Dân số đề xuất 3 nhóm chính sách lớn: duy trì mức sinh thay thế; giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh và đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên; nâng cao chất lượng dân số.

ẢNH: LIÊN CHÂU

Đối với chính sách duy trì mức sinh thay thế, sau tiếp thu các ý kiến đóng góp của các chuyên gia, dự thảo luật Dân số dự kiến trao quyền quyết định cho các cặp vợ chồng và cá nhân trong việc sinh con, thời gian sinh con, số con và khoảng cách giữa các lần sinh phù hợp với lứa tuổi, tình trạng sức khỏe, điều kiện học tập, lao động, công tác, thu nhập và nuôi dạy con của cá nhân, cặp vợ chồng.

Đồng thời, Bộ Y tế cũng đang dự thảo pháp lệnh Sửa đổi điều 10 của pháp lệnh Dân số, trong đó đề xuất mỗi cặp vợ chồng, cá nhân quyết định về thời gian sinh con, số con và khoảng cách giữa các lần sinh. Bảo vệ sức khỏe, thực hiện các biện pháp phòng ngừa bệnh nhiễm khuẩn đường sinh sản, bệnh lây truyền qua đường tình dục, HIV/AIDS và thực hiện các nghĩa vụ khác liên quan đến sức khỏe sinh sản.

Mức sinh liên tục giảm

Theo Bộ Y tế, qua rà soát các văn bản pháp luật, cơ quan này nhận thấy, một số quy định có liên quan đến công tác dân số chưa đảm bảo tính đồng bộ, không đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn, như quy định hạn chế về quyền quyết định số con.

Cạnh đó, mức sinh liên tục giảm trong thời gian qua nhưng quy định hiện hành lại hạn chế số con (chỉ cho phép mỗi cặp vợ chồng sinh một hoặc 2 con). Bộ Y tế cho biết, mức sinh khu vực thành thị đã xuống dưới mức sinh thay thế, dao động quanh 1,7 - 1,8 con/phụ nữ.

Nhiều năm qua, mức sinh khu vực nông thôn luôn cao hơn mức sinh thay thế, ở mức 2,2 - 2,3 con/phụ nữ. Từ năm 2023, mức sinh khu vực nông thôn giảm xuống còn 2,07 con, mức thấp nhất từ trước đến nay.

Trên toàn quốc, mức sinh có xu hướng giảm thấp dưới mức sinh thay thế, từ 2,11 con/phụ nữ (2021) xuống 2,01 con/phụ nữ (2022), 1,96 con/phụ nữ (2023) và 1,91 con/phụ nữ (2024), thấp nhất trong lịch sử và dự báo là sẽ tiếp tục xuống thấp trong các năm tiếp theo.