Trường hợp nào ngân hàng được thu giữ tài sản bảo đảm?
Ngân hàng Nhà nước đang lấy ý kiến góp ý về dự thảo luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Các tổ chức tín dụng (TCTD). Đơn vị này đề xuất bổ sung điều 198a vào sau điều 198 luật Các TCTD, quy định rõ TCTD, tổ chức mua bán, xử lý nợ được quyền thu giữ tài sản bảo đảm (TSBĐ).
Hiện nay tồn tại nhiều hạn chế, bất cập trong việc xử lý TSBĐ, xử lý nợ xấu
ẢNH: NGỌC THẮNG
Cạnh đó, bổ sung nguyên tắc trong quá trình thu giữ TSBĐ, TCTD, tổ chức mua bán, xử lý nợ không được áp dụng các biện pháp vi phạm điều cấm của pháp luật, trái đạo đức xã hội.
Quy định các điều kiện phải đáp ứng để thực hiện được việc thu giữ bao gồm: khi xảy ra trường hợp xử lý TSBĐ theo quy định của pháp luật về dân sự; tại hợp đồng bảo đảm có thỏa thuận về việc bên bảo đảm đồng ý cho bên nhận bảo đảm có quyền thu giữ TSBĐ của khoản nợ xấu; biện pháp bảo đảm đã phát sinh hiệu lực đối kháng với bên thứ ba theo quy định của pháp luật về bảo đảm thực hiện nghĩa vụ.
Ngoài ra, TSBĐ không phải là tài sản tranh chấp trong vụ án đã được thụ lý nhưng chưa được giải quyết hoặc đang được giải quyết tại tòa án có thẩm quyền; không đang bị tòa án áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời; không đang bị kê biên hoặc áp dụng biện pháp bảo đảm thi hành án theo quy định của pháp luật.
TCTD, tổ chức mua bán, xử lý nợ xấu đã hoàn thành nghĩa vụ công khai thông tin về thời gian, địa điểm thu giữ TSBĐ, TSBĐ được thu giữ, lý do thu giữ.
Đề xuất không có thỏa thuận vẫn được thu giữ tài sản bảo đảm
Góp ý là vào dự luật, Ngân hàng TMCP Quân đội (MB) đề xuất bỏ điều kiện phải có thỏa thuận thì mới được quyền áp dụng thủ tục thu giữ TSBĐ.
Vietcombank kiến nghị bổ sung quy định, hướng dẫn đối với các trường hợp trong hợp đồng bảo đảm không có thỏa thuận thu giữ tài sản
ẢNH: VCB
Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) kiến nghị bổ sung quy định, hướng dẫn đối với các trường hợp trong hợp đồng bảo đảm không có thỏa thuận thu giữ tài sản đối với các hợp đồng bảo đảm ký trước khi Nghị quyết số 42/2017/QH14 có hiệu lực.
"Các hợp đồng bảo đảm được ký kết trước thời điểm Nghị quyết số 42/2017/QH14 có hiệu lực đều không quy định trực tiếp nội dung này. Để đủ điều kiện áp dụng quyền thu giữ TSBĐ theo quy định trên, các TCTD phải đàm phán lại với bên vay/bên bảo đảm để ký lại hợp đồng bảo đảm có điều khoản thu giữ. Tuy nhiên, khách hàng thường không hợp tác", Vietcombank lý giải.
Không tiếp thu các ý kiến, Ngân hàng Nhà nước nêu rõ: theo quy định của Hiến pháp và bộ luật Dân sự, quyền tài sản của tổ chức, cá nhân là một trong những quyền được pháp luật công nhận, bảo hộ. Tuy nhiên, quyền đòi nợ cũng là một trong những quyền hợp pháp của bên cho vay. Quy định này là cần thiết đảm bảo cho các bên biết rõ và tự do thỏa thuận về nội dung của hợp đồng.
Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (VietinBank) và Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) cùng góp ý về điều kiện: "TSBĐ không phải là tài sản tranh chấp trong vụ án đã được thụ lý nhưng chưa được giải quyết hoặc đang được giải quyết tại tòa án có thẩm quyền; không đang bị tòa án áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời; không đang bị kê biên hoặc áp dụng biện pháp bảo đảm thi hành án theo quy định của pháp luật".
Trên thực tế, tranh chấp liên quan đến tài sản có rất nhiều loại: tranh chấp về quyền sở hữu tài sản; tranh chấp về quyền, nghĩa vụ giữa các bên trong giao dịch liên quan đến tài sản như cho thuê, cho mượn, hứa mua hứa bán, đặt cọc... Trong đó, tranh chấp về quyền sở hữu TSBĐ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến quyền xử lý tài sản của TCTD.
Các đơn vị này đề nghị Ngân hàng Nhà nước xem xét quy định rõ tranh chấp trong trường hợp này là tranh chấp về quyền sở hữu TSBĐ để đảm bảo tính thống nhất trong việc hiểu và xác định điều kiện thu giữ TSBĐ, tránh việc bên bảo đảm lợi dụng quy định này cố tình tạo ra một tranh chấp bất kỳ liên quan đến TSBĐ nhằm ngăn cản TCTD thực hiện quyền thu giữ.
Ngân hàng Nhà nước cho biết sẽ nghiên cứu và lấy ý kiến TAND tối cao trong quá trình hoàn thiện dự thảo.
Theo Ngân hàng Nhà nước, hiện nay tồn tại nhiều hạn chế, bất cập trong việc xử lý TSBĐ, xử lý nợ xấu khi một số quy định của Nghị quyết số 42/2017/QH14 chưa được luật hóa tại luật Các TCTD.
Về thu giữ TSBĐ, điều 301 bộ luật Dân sự 2015 quy định: "Trường hợp người đang giữ tài sản không giao tài sản thì bên nhận bảo đảm có quyền yêu cầu tòa án giải quyết, trừ trường hợp luật liên quan có quy định khác".
Như vậy, trong trường hợp người đang giữ tài sản không giao tài sản, tổ chức mua bán, xử lý nợ, TCTD phải khởi kiện và chờ thi hành bản án, quyết định của tòa án. Ngân hàng Nhà nước cho rằng, điều này tạo áp lực lên cho các cơ quan xét xử; sự kéo dài về mặt thời gian cũng tạo nên tâm lý chây ỳ trả nợ của bên có nghĩa vụ.
Bình luận (0)