Đẽo cày theo Facebook

Và dường như ông chủ của những bức tượng và nhà điêu khắc đã buộc phải tìm cách né tránh cái tội danh nghệ thuật “khỏa thân” mà đám đông gán cho mình, bằng cách vội vội vàng vàng quấn lên tượng “người giáp” những mảnh vải thô thiển. Những mảnh vải làm phá vỡ hoàn toàn nguyên lý về chất liệu của điêu khắc, chưa kể vì phải quấn vội nên chẳng thể tránh khỏi chuyện phá vỡ luôn bố cục và đường nét mà người nghệ sĩ không hề tính đến trước đó khi sáng tác tượng. Đặc biệt là các nhà quản lý vội vàng đưa ba phương án giải quyết, trong đó có phương án “mặc quần cho tượng”. Đến mức, không có lấy một lý lẽ rành mạch nào về căn cứ pháp lý, về chủ kiến thẩm mỹ để trao đổi lại với những người phản đối. Chẳng lẽ cứ nghe có phản đối là phải thay đổi ngay lập tức?

Thật ra, các phản ứng cá nhân trên Facebook về tượng 12 con giáp khỏa thân là chuyện không lạ. Những bức tượng khỏa thân danh tiếng trên thế giới cũng đều đối mặt với những ý kiến trái nhiều, khen chê lẫn lộn. Chẳng ai có thể cấm cá nhân quyền lên tiếng về cảm nhận hay quan điểm riêng của họ về một tác phẩm nghệ thuật, từ chuyện đèn đường giống nội y cho tới một con rồng bằng hoa không giống con rồng (!) hoặc chú chó có vẻ mặt buồn quá mức cần thiết… Hay nói cụ thể thì cá nhân người viết cũng thấy bộ tượng 12 con giáp ở Đồ Sơn, Hải Phòng là không đẹp. Nhưng luôn luôn, nhà quản lý phải có bản lĩnh để tiếp thu ý kiến của đám đông.

Một nghệ thuật tạo hình luôn tìm kiếm và thể hiện những vẻ đẹp tư tưởng thông qua đường nét và bố cục như nghệ thuật điêu khắc, thì cái giới hạn “khỏa thân” quả là một giới hạn quá chật hẹp. Cả là quá chật hẹp với người thưởng thức tác phẩm. Những tư tưởng sáng tạo mạnh mẽ sẽ bị chôn nhốt trong sự chật hẹp của quan niệm thẩm mỹ.

Vậy nên, đã can đảm chấp nhận kế hoạch sáng tạo bộ tượng 12 con giáp “khỏa thân” thì cũng đừng vì quá sợ hãi đám đông mà vội vàng ra lệnh mặc quần cho tượng, bất luận đến những nguyên lý căn bản của nghệ thuật điêu khắc.

Hãy luôn giữ tinh thần cầu thị để lắng nghe những tiếng nói phản biện có giá trị từ đám đông, nhưng cũng đừng vì thế mà dễ dàng thỏa hiệp một cách vô nguyên tắc.

Hay là, chuyện ngày xưa “đẽo cày giữa đường” giờ đã thành “đẽo cày theo Facebook”?