Điều kiện mua nhà ở xã hội

Khái niệm về nhà ở xã hội

Luật Nhà ở 2023 được Quốc hội thông qua ngày 27.11.2023, có hiệu lực từ 1.1.2025. Trong đó, tại khoản 7 điều 2 luật Nhà ở 2023 quy định, nhà ở xã hội là nhà ở có sự hỗ trợ của Nhà nước cho đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở. Mặc dù là nhà ở có sự hỗ trợ của Nhà nước nhưng phải đáp ứng tiêu chuẩn về diện tích theo từng loại nhà theo quy định tại điều 27 Nghị định 100/2024/NĐ-CP, cụ thể:

1. Nhà ở xã hội là nhà chung cư

• Căn hộ phải được thiết kế, xây dựng theo kiểu khép kín, bảo đảm tiêu chuẩn, quy chuẩn xây dựng, tiêu chuẩn diện tích mỗi căn hộ tối thiểu là 25 m² sàn, tối đa là 70 m² sàn.
• Căn cứ vào tình hình cụ thể tại địa phương, UBND cấp tỉnh có thể quy định tăng thêm diện tích, nhưng không quá 77 m² và số lượng căn hộ này không quá 10% tổng số căn hộ nhà ở xã hội trong dự án.

2. Nhà ở xã hội là nhà ở liền kề thấp tầng

• Diện tích nhà ở không quá 70 m²
• Bảo đảm phù hợp với quy hoạch xây dựng

Những ai được hưởng chính sách mua nhà ở xã hội

Căn cứ điều 76 và khoản 1 điều 77 luật Nhà ở 2023, các đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ mua nhà ở xã hội nếu đáp ứng điều kiện theo quy định, gồm:

1. Người có công với cách mạng theo quy định pháp luật về ưu đãi người có công với cách mạng
2. Hộ gia đình nghèo và cận nghèo tại khu vực nông thôn
3. Hộ gia đình tại khu vực nông thôn thuộc vùng thường xuyên bị ảnh hưởng bởi thiên tai, biến đổi khí hậu
4. Người thu nhập thấp, hộ nghèo, cận nghèo tại khu vực đô thị
5. Công nhân, người lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trong và ngoài khu công nghiệp
6. Sĩ quan, hạ sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp; công nhân công an, công chức, viên chức quốc phòng đang phục vụ tại ngũ; người làm công tác cơ yếu hoặc các công tác khác trong tổ chức cơ yếu hưởng lương từ ngân sách nhà nước
7. Cán bộ, công chức, viên chức
8. Những người đã từng phải trả lại nhà ở công vụ do không còn đủ điều kiện thuê nhà ở xã hội, chuyển đi nơi khác hoặc không thuộc trường hợp bị thu hồi do vi phạm quy định về quản lý, sử dụng nhà ở.
9. Học sinh, sinh viên các học viện, trường đại học, cao đẳng, dạy nghề; học sinh trường dân tộc nội trú công lập được sử dụng nhà ở trong thời gian học tập
10. Hộ gia đình, cá nhân thuộc diện bị thu hồi đất và phải giải tỏa, phá dỡ nhà ở theo quy định của pháp luật mà chưa được Nhà nước bồi thường bằng nhà ở, đất ở
11. Doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trong khu công nghiệp.

ẢNH: ĐÌNH SƠN

Điều kiện mua nhà ở xã hội

Theo điều 78 luật Nhà ở 2023, điều 30 Nghị định 100/2024/NĐ-CP quy định, nhóm người được mua nhà ở xã hội, thuê, thuê mua nếu đáp ứng đủ 2 điều kiện: Nhà ở và thu nhập, cụ thể:

1. Điều kiện về nhà ở

• Chưa có nhà ở thuộc sở hữu của mình, chưa được mua, thuê hoặc thuê mua nhà ở xã hội, chưa được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở, đất ở dưới mọi hình thức tại nơi sinh sống, học tập.
• Trường hợp có nhà ở thuộc sở hữu của mình thì diện tích nhà ở bình quân đầu người trong hộ gia đình thấp hơn mức diện tích nhà ở tối thiểu.
• Trường hợp là công chức, viên chức, lực lượng vũ trang thì hiện không ở trong nhà công vụ.

2. Điều kiện về thu nhập

Đối với đối tượng theo thứ tự 4, 5, 7:

• Trường hợp độc thân: Tổng thu nhập không quá 15 triệu đồng/tháng
• Trường hợp đã kết hôn: Tổng thu nhập của cả 2 vợ chồng không quá 30 triệu đồng/tháng.

Đối với đối tượng 6:

• Trường hợp còn độc thân: Lương, phụ cấp không quá tổng thu nhập của sỹ quan hàm đại tá
• Trường hợp đã kết hôn: Nếu cả 2 vợ chồng đều thuộc lực lượng vũ trang thì tổng thu nhập thực nhận hàng tháng không cao hơn 2 lần tổng thu nhập của sỹ quan cấp hàm đại tá. Nếu chỉ 1 người thuộc lực lượng vũ trang thì ổng thu nhập thực nhận hàng tháng của 2 vợ chồng không cao hơn 1,5 lần tổng thu nhập của sỹ quan cấp hàm đại tá.
• Trường hợp thuộc hộ nghèo, cận nghèo khu vực đô thị thì phải thuộc hộ nghèo, cận nghèo (có sổ hộ nghèo, cận nghèo).

Do đó, để thuộc đối tượng được mua nhà ở xã hội thì phải đáp ứng cả 2 điều kiện cần và đủ, cụ thể phải là đối tượng chính sách và đáp ứng được các điều kiện về nhà ở và thu nhập.

Quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của người mua nhà ở xã hội

Theo quy định tại khoản 2 điều 45 Nghị định 100/2024/NĐ-CP của Chính phủ, có hiệu lực từ 1.8.2024, quy định quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của người mua nhà ở xã hội được thực hiện theo pháp luật về dân sự, pháp luật về nhà ở và được ghi rõ trong hợp đồng mua bán nhà ở xã hội, bao gồm các nội dung:

• Được quyền chấm dứt hợp đồng mua bán nhà ở xã hội theo thỏa thuận trong hợp đồng đã ký kết
• Phải thực hiện các điều khoản đã thỏa thuận trong hợp đồng mua bán nhà ở xã hội đã ký kết và quy chế quản lý, sử dụng nhà chung cư trong trường hợp nhà ở xã hội là nhà chung cư
• Bên mua phải chấp hành quyết định của cơ quan có thẩm quyền về việc xử lý các hành vi vi phạm và giải quyết các khiếu nại, tranh chấp liên quan đến việc mua bán nhà ở xã hội và thực hiện các quyền và nghĩa vụ khác theo quy định pháp luật.