Doanh nghiệp cần gì ở người lao động trẻ?

Nhu cầu nhân lực năm 2024 và những năm tới

Ông Trần Anh Tuấn, chuyên gia dự báo nguồn nhân lực, Phó chủ tịch Hội Giáo dục nghề nghiệp TP.HCM, cho biết: "Năm 2023, tình hình kinh tế tại các đô thị gặp nhiều khó khăn, hàng loạt doanh nghiệp phải cắt giảm nhân sự, tỷ lệ thất nghiệp tăng cao. Bước qua năm 2024, kinh tế đang tăng trưởng đáng khích lệ, tình trạng mất việc làm, thiếu việc làm vẫn còn xảy ra nhưng có nhiều tiến bộ so với năm trước đó. Dự báo kinh tế của VN có những bước khả quan, là năm bản lề tạo đà cho sự phát triển của năm 2025 và những năm tiếp theo".

PHÚC KHA

Theo ông Trần Anh Tuấn, sau Tết Nguyên đán Giáp Thìn, các doanh nghiệp đang bắt đầu phục hồi, có những nơi tuyển dụng hàng chục ngàn lao động với mức lương từ 8 - 12 triệu đồng để đáp ứng nhu cầu sản xuất kinh doanh. Tuy vậy, nhiều doanh nghiệp kêu than thiếu lao động dù tăng tiền lương, thưởng. Nguyên nhân của tình trạng này là thời gian mất việc kéo dài, nhiều người lao động rời khỏi đô thị về lại các tỉnh và họ cũng đã tìm kiếm được việc làm ở quê nhà.

Bên cạnh đó, hiện nay người lao động cũng chưa an tâm về công việc, trong bối cảnh sản xuất chưa ổn định, vì thế các doanh nghiệp phải đưa ra thông tin tuyển dụng hết sức chuẩn xác, có chuỗi chăm lo cho người lao động, đảm bảo việc làm lâu dài chứ không phải ở chỗ thu nhập, tiền thưởng là có thể thu hút nhân sự, đặc biệt là gen Z.

Ông Trần Anh Tuấn nhìn nhận thị trường lao động năm 2024 sẽ có điều khác lạ so với những năm trước đó. Sự phát triển của cuộc cách mạng 4.0, trí tuệ nhân tạo (AI) tác động toàn diện đến các lĩnh vực kinh tế - xã hội, lực lượng lao động thay đổi về quan điểm, đặc điểm. Các ngành nghề mang tính kết hợp lại. Xu hướng việc làm ở nước ta có các đặc điểm chính: Việc làm tăng trưởng trên nền tảng công nghệ, giảm dần lao động bậc thấp, giản đơn; tiến tới lao động có nghề nghiệp gắn với công nghệ.

Bà Phạm Thị Phương Khanh, Giám đốc marketing Navigos Group, cho biết trong báo cáo lương chi tiết 23 ngành hàng và thị trường năm 2024 dựa trên ý kiến của hơn 4.000 ứng viên đang làm việc tại VN, và hơn 550 doanh nghiệp đa dạng quốc tịch như: Mỹ, Trung Quốc, châu Âu, Hàn Quốc, Nhật Bản và VN do Navigos Group thực hiện và công bố, những việc làm mới xuất hiện tại VN trong giai đoạn 2023 - 2024 tập trung về trí tuệ nhân tạo, công nghệ kỹ thuật số, xử lý dữ liệu, phân tích tình hình kinh doanh. Trong đó, các công việc liên quan đến lĩnh vực AI là câu trả lời phổ biến nhất và sẽ xuất hiện trong hầu hết các ngành nghề.

Còn bà Lê Thị Thúy Tiên, Giám đốc nhân sự Công ty cổ phần địa ốc Sài Gòn King Land, cho biết năm nay là năm cao điểm tuyển dụng nhân sự của công ty, cơ hội việc làm cho sinh viên mới ra trường cũng nhiều hơn. Trong bối cảnh hiện nay, các doanh nghiệp vừa và nhỏ đang tái cơ cấu phòng ban, văn hóa doanh nghiệp. Điều họ cần cho quá trình này là nguồn nhân lực trẻ, làn gió mới mang lại nhiều giá trị cho doanh nghiệp, kế thừa văn hóa trước đây, bổ sung hơn, sáng tạo hơn trong giai đoạn phát triển tương lai của doanh nghiệp.

Những yếu tố doanh nghiệp cần ở người lao động

Theo ông Trần Anh Tuấn, tại các ngày hội việc làm, nhu cầu tuyển dụng lĩnh vực công nghệ rất lớn, 68% việc làm chúng ta gắn bó sắp tới sẽ gắn liền với chuyển đổi số. Tuy vậy, nguồn nhân lực vẫn còn thiếu hụt. Công việc đang mở rộng ra rất lớn để chúng ta không thể coi thường nguồn cung nữa, ngược lại người lao động cũng không thể coi thường nguồn cầu.

"Hiện tại nhu cầu doanh nghiệp tuyển dụng rất nhiều vị trí việc làm. Bước chân vào thị trường lao động, người trẻ phải có kỹ năng mềm, kỹ năng giao tiếp, ngoại ngữ, chịu áp lực công việc, học đi đôi với hành. Những trường hợp học nhưng không thực hành được, thiếu kỹ năng thì bị triệt tiêu. Thị trường chuyển đổi số sắp tới có những người phải rời khỏi thị trường lao động vì không phù hợp. Thị trường mở ra khốc liệt, đòi hỏi chúng ta phải phấn đấu", ông Trần Anh Tuấn chia sẻ.

Bà Lê Thị Phương Trinh, quản lý Trung tâm kiêm Trưởng phòng khách hàng doanh nghiệp, Công ty cổ phần Giáo dục Jaxtina, nói: "Các bạn trẻ phải học ngoại ngữ thật tốt để có nhiều cơ hội việc làm, không chỉ cơ hội trong công việc mà còn có nhiều trải nghiệm cuộc sống, kết giao bạn bè quốc tế. Việc học tiếng Anh hiện tại không khó, học trực tiếp hay trực tuyến đều được. Học ngoại ngữ không chỉ lý thuyết mà nên thực hành càng nhiều càng tốt. Sau khi tốt nghiệp, ra trường đi tìm việc làm, nếu nền tảng tiếng Anh của bạn vững vàng thì hãy viết CV (lý lịch) bằng tiếng Anh ứng tuyển vào các công ty nước ngoài hoặc công ty trong nước có yêu cầu ngoại ngữ để có cơ hội nhận mức thu nhập cao".

Bà Lê Thị Thúy Tiên cho biết khi bước chân vào doanh nghiệp thì giá trị của các bạn trẻ sẽ rất khác biệt so với thế hệ trước. 10 năm trước, doanh nghiệp yêu cầu về chuyên môn, giai đoạn này họ cần các bạn kết hợp kỹ năng chuyên môn với kỹ năng mềm, kỹ năng công nghệ. Các bạn đến với doanh nghiệp phải hiểu về ngành học, có khả năng kết nối kiến thức chuyên môn vào vấn đề thực tiễn trong cuộc sống.

Ông Trần Anh Tuấn đánh giá trong xu thế của thị trường lao động sắp tới, lao động không có nghề, tay nghề thấp sẽ bị yếu thế, loay hoay tìm việc làm. Các đợt mất việc làm vừa qua cho thấy họ gặp nhiều khó khăn, tìm việc làm mới cũng gian nan. Nhà nước đã phải đưa ra chính sách an sinh xã hội, đào tạo lại. Chính việc đào tạo lao động sẽ thúc đẩy nguồn nhân lực thay đổi và lựa chọn việc làm không ở mức thấp nữa.

"Không có ngành nghề nào hot, chỉ có chúng ta hot. Có những ngành người ta học thành công, còn mình thất bại là do mình không phù hợp. Dù học bất kỳ ngành nào, các bạn trẻ hãy chú ý là 68% việc làm sắp tới có liên quan đến công nghệ, gắn liền với công nghệ số, kỹ năng số. Người trẻ nào biết rèn luyện cho mình kỹ năng giao tiếp, ngoại ngữ, làm việc nhóm, chịu áp lực công việc, học đi đôi với hành… thì người đó sẽ chiến thắng trong thị trường lao động", ông Trần Anh Tuấn nói.