'Doanh nghiệp mà cái gì cũng phải đi trình, xin cấp trên thì mất cơ hội'

Sáng 7.10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khai mạc phiên họp 38, cho ý kiến về luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp.

Tại tờ trình của Chính phủ, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho biết, về nguyên tắc quản lý hoạt động đầu tư vốn nhà nước của doanh nghiệp, dự luật (tại điều 25) quy định các dự án đầu tư của doanh nghiệp phải được cấp có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư theo quy định của pháp luật đầu tư hoặc quyết định chủ trương đầu tư theo pháp luật đầu tư công. Các dự án cũng phải thực hiện theo trình tự, thủ tục, thẩm quyền của pháp luật đầu tư hoặc pháp luật đầu tư công.

ẢNH: GIA HÂN

Ngoài ra, tại điều 27 (về các trường hợp doanh nghiệp không được đầu tư vốn), dự thảo quy định doanh nghiệp không được đầu tư vốn để thành lập doanh nghiệp, góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp vào lĩnh vực kinh doanh bất động sản.

Doanh nghiệp có vốn nhà nước cũng không được đầu tư vốn để thành lập doanh nghiệp, góp vốn, mua cổ phần tại ngân hàng, công ty bảo hiểm, công ty chứng khoán, quỹ đầu tư mạo hiểm, quỹ đầu tư chứng khoán, công ty đầu tư chứng khoán và công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán, trừ doanh nghiệp có chức năng đầu tư và kinh doanh vốn nhà nước, kinh doanh trong lĩnh vực ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán.

Ở góc độ cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Lê Quang Mạnh cho biết, đa số ý kiến thường trực ủy ban cho rằng, nguyên tắc quản lý, thẩm quyền quyết định về hoạt động đầu tư của doanh nghiệp nêu tại dự thảo luật là "chưa thực sự phù hợp với tinh thần phân cấp, phân quyền cho doanh nghiệp, vẫn can thiệp hành chính vào công việc quản trị của doanh nghiệp".

Theo Ủy ban Tài chính Ngân sách, trường hợp đầu tư các dự án sản xuất kinh doanh thông thường bằng vốn của doanh nghiệp thì nên xem xét, phân cấp cho hội đồng thành viên quyết định và chịu trách nhiệm. Trình tự thủ tục cụ thể có thể giao Chính phủ quy định chi tiết.

"Trường hợp đầu tư dự án sản xuất kinh doanh bằng vốn ngân sách cấp thì giao doanh nghiệp làm chủ đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư công", ông Mạnh nói.

ẢNH: GIA HÂN

"Cái gì cũng xin mà lại bắt chịu trách nhiệm toàn diện"

Nêu ý kiến vấn đề này, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh, tư tưởng nhất quán của Nghị quyết 12 năm 2017 (về tiếp tục cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước) là Nhà nước không can thiệp trực tiếp vào hoạt động sản xuất kinh doanh và quản trị của doanh nghiệp. Vốn nhà nước sau khi đầu tư vào doanh nghiệp được xác định là tài sản, vốn của doanh nghiệp, đồng thời tăng cường phân cấp, phân quyền.

"Doanh nghiệp cái gì cũng phải đi trình, xin cấp trên, làm thủ tục thì mất cơ hội kinh doanh, không làm được", ông Định nói và bày tỏ đồng tình một số trường hợp phải cấm doanh nghiệp nhà nước đầu tư như bất động sản, nhưng khi đã giao vốn cho doanh nghiệp phải để doanh nghiệp quyết định.

"Xin mức độ thôi chứ, xin hết theo luật này lại còn theo luật khác. Đọc điều 25 thấy doanh nghiệp không thể làm được gì cả. Tại sao tư nhân người ta làm hiệu quả vì người ta tiết kiệm thời gian, thủ tục, giảm được chi phí xin chỗ nọ, chỗ kia", Phó chủ tịch Quốc hội nói thêm.

Theo ông, điều 25 về nguyên tắc quản lý hoạt động đầu tư vốn của doanh nghiệp cũng đã thấy rất nhiều thủ tục, trình tự nhưng lại bắt doanh nghiệp chịu trách nhiệm toàn diện. "Cái gì cũng phải đi xin thì làm sao chịu trách nhiệm toàn diện được?", ông Định thẳng thắn.

ẢNH: GIA HÂN

Nêu ý kiến, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng góp ý, đây là dự án luật phức tạp, nhiều vấn đề phải mổ xẻ sâu. Nhấn mạnh vấn đề thể chế hóa các quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước, đặc biệt là phân cấp, phân quyền, Chủ tịch Quốc hội cho biết, trước đây các tập đoàn, tổng công ty nhà nước thuộc các bộ, ngành quản lý, tới nay thành lập Ủy ban Quản lý vốn nhà nước thì chức năng của bộ thế nào?

"Tôi chỉ sợ lướng vướng, chỗ này tưởng chỗ kia quản lý, chỗ kia tưởng chỗ nọ quản lý. Các đồng chí xem xét chỗ này. Sửa luật phải sao cho nó mạnh, tốt hơn", Chủ tịch Quốc hội lưu ý.

Chủ tịch Quốc hội yêu cầu tiếp thu ý kiến của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước tại Hội nghị Trung Ương 10 vừa qua, vấn đề nào thuộc thẩm quyền của Quốc hội mới đưa vào luật, các vấn đề thuộc thẩm quyền của Chính phủ, các bộ, ngành thì quy định ở thông tư, nghị định.

"Không để đăng ký kinh doanh, thủ tục, phép tắc cũng đưa vào đây. Cái này là thông tư, nghị định quy định", Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Dự thảo luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp gồm 8 chương 62 điều. Đối tượng áp dụng là doanh nghiệp nhà nước theo quy định của luật doanh nghiệp, tổ chức tín dụng do nhà nước nắm giữ từ 50% vốn điều lệ trở lên; cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn, người đại diện chủ sở hữu vốn và tổ chức tín dụng có vốn đầu tư của nhà nước; và cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.