Những hộ dân 'vô thừa nhận'

Năm 1991, một đơn vị quân đội chuyển đi để lại khu đất ven tỉnh lộ 535 (thuộc xóm Xuân Thịnh, xã Nghi Đức) bị người dân đào bới nham nhở. Khu đất này sau đó được chuyển giao lại cho chính quyền quản lý.

Một số người được cấp đất sát tỉnh lộ này đã được cấp sổ đỏ từ lâu, nhưng 41 hộ dân, trong đó nhiều gia đình sinh sống gần 30 năm, vẫn chưa được cấp sổ đỏ và họ phải sống một cuộc sống khổ sở vì không được xây dựng thêm bất cứ công trình nào, dù là nhà vệ sinh.

Ông Nguyễn Văn Triện, nguyên Bí thư Đảng ủy xã Nghi Đức, cho biết khu đất này vốn là đất sản xuất của người dân xã Nghi Đức. Trong chiến tranh chống Mỹ, một đơn vị quân đội trưng dụng để làm khu hậu cần phục vụ chiến đấu.

Đến năm 1991, đơn vị rút đi, khu đất bỏ hoang và bị người dân đào bới lấy đất san lấp mặt bằng nên thành nhiều hố rất sâu. Năm 1991, ông Triện khi đó đang làm Bí thư Đảng ủy xã Nghi Đức, do cần đất ở cho con mới cưới vợ, nên làm đơn xin xã cấp đất ở khu vực này và được lãnh đạo UBND xã đồng ý. Một số người dân khác sau đó do nhu cầu cần đất ở cho con cũng xin lãnh đạo xã và được đồng ý bằng miệng, nên ra dựng nhà ở.

Hiện đã có 41 hộ dân làm nhà ở đây, trong đó rất nhiều gia đình đã ở ổn định gần 30 năm nay. Thế nhưng, khu dân cư này bị coi như “vô thừa nhận”, mọi quyền lợi của họ đều không được giải quyết.

Bà Nguyễn Thị Ngọc, Bí thư Chi bộ xóm Xuân Thịnh, cho biết năm 1991, vợ chồng bà cưới nhau và không có đất ở nên đến UBND xã Nghi Đức xin cấp đất. “Chủ tịch xã hướng dẫn chúng tôi đến khu đất này. Khi đó, đơn vị quân đội vừa rút đi, đất bị đào thành hố, vợ chồng tôi đến đây phải san lấp, cải tạo rồi làm nhà ở từ đó đến nay”, bà Ngọc kể. Sau đó, một số cặp vợ chồng khác ở xã Nghi Đức chưa có đất ở cũng lên xã xin cấp đất và được lãnh đạo xã “đồng ý bằng miệng”, rồi họ đến đây dựng nhà ở.

Vì đất chưa có sổ đỏ nên điện lực từ chối làm đường dây, người dân ở đây phải góp tiền mua cột, dây điện để kéo điện về sử dụng. Mọi nghĩa vụ thuế sử dụng đất, tiền xây dựng hạ tầng người dân đều nộp đủ, nhưng đường đi vẫn không được đổ bê tông, vì đất “chưa có quy hoạch”.

“Trước đây, xã Nghi Đức thuộc H.Nghi Lộc nên việc xây dựng nhà không ai cản. Nhưng từ năm 2008, khi xã Nghi Đức chuyển về TP.Vinh, chúng tôi không được xây dựng, sửa chữa bất cứ công trình gì, kể cả nhà vệ sinh. Nhiều gia đình 5 - 6 người sống chen chúc trong căn nhà chỉ chừng 20 m², rất khổ sở nhưng không được cơi nới, vì hễ cơi nới là bị xã đến tháo dỡ. Có nhà bị tháo dỡ đến 3 - 4 lần. Một số nhà không thể ở được nữa, phải đi thuê nhà nơi khác để ở”, bà Ngọc nói. Nhiều gia đình ở đây vẫn chưa có nhà vệ sinh vì không được phép xây, phải sử dụng nhờ của hàng xóm.

Cuộc sống khổ sở, người dân liên tục kêu cứu chính quyền. Năm 2015, UBND tỉnh Nghệ An ban hành quyết định cho phép xã Nghi Đức và TP.Vinh lập quy hoạch chi tiết xây dựng chia lô đất ở khu vực này để giải quyết quyền lợi cho người dân. Tuy nhiên, khi thời hạn của quyết định (6 tháng kể từ ngày ký) đã hết, việc khảo sát, lập quy hoạch vẫn không được thực hiện.

Năm 2018, tại cuộc làm việc với xã Nghi Đức để xử lý khu đất này, ông Lê Sỹ Chiến, Phó chủ tịch UBND TP.Vinh, giao UBND xã Nghi Đức phối hợp với các đơn vị chức năng thực hiện đo vẽ hiện trạng sử dụng đất, trình UBND thành phố để báo cáo UBND tỉnh Nghệ An xin phép gia hạn quyết định lập quy hoạch chi tiết xây dựng; tham mưu để UBND TP.Vinh giao đất và cấp sổ đỏ cho những hộ dân đủ điều kiện. Tuy nhiên, đến nay, công việc chỉ mới thực hiện được việc đo vẽ hiện trạng sử dụng đất, rồi dừng lại.

Ông Đinh Nho Tài, Chủ tịch UBND xã Nghi Đức, cho biết trong cuộc họp xử lý khu đất này vào ngày 22.10.2020, ông Lê Sỹ Chiến, Phó chủ tịch UBND TP.Vinh, tiếp tục giao phòng, ban chức năng “khởi động” lại các việc đã giao.

Ông Chiến yêu cầu Phòng TN-MT TP.Vinh tham mưu phương án cho UBND TP.Vinh trước ngày 5.11.2020 để trình UBND tỉnh Nghệ An đề nghị gia hạn quyết định lập quy hoạch chi tiết xây dựng. Tuy nhiên, thời hạn để giải quyết nhu cầu chính đáng cho người dân ở đây thì vẫn… chưa thể xác định.