Đội tuyển Tây Ban Nha ‘tiến hóa’ và vô địch, còn người Anh thì sao?

Reuters

Sự vượt trội

Thoạt nhìn, tỷ số 2-1 cho thấy chung kết EURO 2024 có vẻ là một màn tranh tài nghẹt thở. Nhưng đội tuyển Tây Ban Nha thực tế chơi vượt trội hoàn toàn với 66% thời lượng kiểm soát bóng (so với 23% của đội tuyển Anh), 16 pha dứt điểm so với 9. “La Roja” gần gấp đôi đối thủ trong những thống kê quan trọng nhất. Họ kiểm soát nhịp độ trận đấu một cách triệt để, nhanh - chậm tùy ý mình.

Ở thời điểm đội tuyển Anh dồn lên tấn công, các cầu thủ của HLV Luis de la Fuente cũng chiếm sự chủ động trong phòng ngự và luôn sẵn sàng tung ra những đòn “hồi mã thương” chất lượng. Khoảnh khắc Mikel Oyarzabal dứt điểm tung lưới Jordan Pickford nói lên điều đó.

Còn ở sự đa dạng tấn công, đơn giản đội tuyển Tây Ban Nha là số một ở EURO 2024. Nico Williams và Lamine Yamal là ác mộng của những hậu vệ với khả năng qua người dựa trên tốc độ, sự khéo léo và tinh quái. Nhưng khi có bóng ở khu vực nách trung lộ, bộ đôi này cũng “đập nhả tanh tách” với các đồng đội và tạo ra sự rối loạn.

Sau 12 năm, người hâm mộ mới được chứng kiến một Tây Ban Nha đáng xem đến như vậy. Thậm chí, so với tiki-taka của HLV Vicente del Bosque, lối chơi mà HLV Fuente xây dựng còn cuốn hút hơn vì trực diện hơn, dũng mãnh hơn.

Một chức vô địch EURO, một chức vô địch World Cup là minh chứng rõ ràng cho việc tiki-taka của đội tuyển Tây Ban Nha ngày nào chạm tới đỉnh cao. Nhưng trong thế giới bóng đá hiện đại, chiến thuật thay đổi liên tục nên một xu hướng cũng dễ đi đến ngưỡng thoái trào.

Màu sắc tiki-taka cũng không thoát khỏi quy luật đó. Tuy nhiên, những HLV sau đó như Julen Lopetegui, Luis Enrique… không mạnh dạn thay đổi. Họ vẫn tin dùng bộ khung của Real Madrid hoặc Barca bất chấp nhiều cầu thủ không còn ở đỉnh cao phong độ.

HLV Fuente thì khác. Ông trao cơ hội cho những người sở hữu phong độ tốt mà không quan tâm đến tên tuổi hay CLB chủ quản. Tại EURO 2024, 26 tuyển thủ Tây Ban Nha đến từ 17 CLB khác nhau. Hai ông lớn Real Madrid và Barca vẫn đóng góp những nhân tố quan trọng, nhưng không còn áp đảo.

Lối tấn công trực diện, mạnh mẽ của đội tuyển Tây Ban Nha không yêu cầu các cầu thủ phải quá hiểu nhau như tiki-taka trước đây. Sự phong phú và sẵn sàng giúp họ đủ sức tạo khác biệt ngay cả khi những người giỏi nhất không ở trên sân.

Reuters

Thay Southgate, người Anh sẽ học gương Tây Ban Nha?

CĐV Tây Ban Nha rất lo lắng khi Pedri dính chấn thương ở cuộc đối đầu tuyển Đức nhưng Dani Olmo thay thế hoàn hảo. Họ cũng lo lắng khi bị “Cỗ xe tăng” ép đến nghẹt thở ở thời điểm Yamal, Williams đã được cho ra nghỉ và rồi Merino khiến xuất hiện khiến tất cả vỡ òa.

Trước khi Oyarzabal ghi bàn quyết định, đội tuyển Tây Ban Nha cũng chịu sức ép từ người Anh trong cảnh Alvaro Morata đã rời sân. Nên nhớ, 11 cái tên trong đội hình xuất phát của đội tuyển Tây Ban Nha trong trận chung kết EURO 2024 chỉ mới có đúng một lần đá chính cùng nhau trước đó.

Nhưng họ đã làm nên lịch sử. Rodri giành danh hiệu Cầu thủ hay nhất EURO 2024 nhưng Fabian Ruiz cũng rất xứng đáng. Yamal đoạt danh hiệu Cầu thủ trẻ hay nhất giải dù nếu giải này được trao cho Williams chắc hẳn sẽ không ai phản đối.

Với HLV Fuente, bất cứ cầu thủ nào cũng quan trọng. Đó là sự khác biệt giúp đội tuyển Tây Ban Nha thể hiện một bộ mặt hoàn toàn trái ngược nét nhàm chán tại EURO 2020 hay World Cup 2022. Quả thực, thuyền trưởng Fuente đã giúp "La Roja" tiến hóa.

Reuters

“Đội tuyển Tây Ban Nha chơi nhanh hơn, tốc độ hơn, hướng về cầu môn đối phương nhiều hơn mỗi khi có bóng. Họ không còn quá nặng nề về chuyện kiểm soát bóng như trước. Khi có lợi thế dẫn bàn, họ sẵn sàng chơi phòng ngự phản công.

Những đường lên bóng của "La Roja" dựa vào tốc độ của hai cầu thủ chạy cánh trẻ, khỏe là Williams và Yamal. Khi cần kiểm soát bóng, họ cũng làm được. Nhìn chung, lối đá của đội tuyển Tây Ban Nha giờ rất đa dạng”, HLV Nguyễn Tuấn Phong chia sẻ với Thanh Niên.

Có lẽ, đội tuyển Anh cần phải học từ chính những người đã đánh bại mình nếu muốn thực hiện giấc mơ “đưa bóng đá trở về nhà”. Họ đã có quá nhiều bài học dưới thời HLV Gareth Southgate nhưng không chịu thay đổi. So với EURO 2020, "Tam sư" gần như không tạo ra sự khác biệt nào.

Vẫn là lối đá an toàn đến mức cực đoan nhàm chán, những phản ứng chậm chạp và ít tạo ra sự thay đổi dù nguồn nhân lực khá đa dạng và dồi dào. HLV Southgate đã ra đi, nhưng liệu người mới có thay đổi sự bảo thủ của người Anh, để tạo ra được cuộc cách mạng hiệu quả?