Dù đã biết nhưng liệu bạn có hiểu đúng về chất xơ tự nhiên?

Bạn đã biết đến "xơ tự nhiên"?

Ngày nay công nghệ thực phẩm phát triển mạnh, nhiều loại thức ăn nhanh và đồ uống ra đời giúp việc tiêu dùng ngày càng tiện lợi. Bên cạnh việc tăng cường các vi chất dinh dưỡng, chất xơ cũng được bổ sung trong nhiều loại thực phẩm. Riêng các thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật lại đặc biệt dồi dào hàm lượng xơ tự nhiên sẵn có là một ưu điểm đặc biệt nổi trội.

Xơ tự nhiên là một nhóm dinh dưỡng quen thuộc mà nhiều người thường nghĩ rằng chỉ có trong rau, củ, quả. Tuy nhiên, xơ tự nhiên thậm chí còn có thể dồi dào hơn trong nhiều loại thực vật khác như đậu, hạt, ngũ cốc, giữ vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ hệ tiêu hóa và cải thiện sức khỏe toàn diện, với hai loại là chất xơ hòa tan và chất xơ không hòa tan.

Xơ không hòa tan là chất không hòa tan với chất lỏng khi vào đường ruột, thường có trong vỏ các loại thực phẩm như lúa mì, gạo lứt, lúa mạch nguyên vỏ, một số loại rau… Ngược lại, xơ hòa tan có thể hòa tan trong chất lỏng khi vào đường ruột dưới dạng gel. Nhóm này thường có trong các loại rau lá, trái cây có độ nhớt cao (rau đay, mồng tơi...) và một số loại đậu: đậu Hà Lan, đậu lăng, yến mạch, các loại hạt, táo, lê, dâu tây và quả việt quất…

Đặc biệt, nói đến nguồn cung cấp xơ hòa tan tuyệt vời không thể không nhắc đến đậu nành, loạt hạt tuy nhỏ bé nhưng lại chứa đến 9,3g xơ tự nhiên (chiếm 39% lượng khuyến cáo sử dụng mỗi ngày) trong mỗi 100 gram đậu nành già trước khi nấu (Nguồn: Calories in Soya Bean - nutritionix.com). Do đó, cần hiểu rõ về xơ tự nhiên để có thể tận dụng đúng cách và giữ được trọn vẹn lượng chất xơ trong thực đơn mỗi ngày, góp phần xây dựng một chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh.

Khỏe toàn diện: Không thể thiếu xơ tự nhiên!

Là "trợ thủ đắc lực" của cơ thể với nhiều lợi ích toàn diện, chất xơ còn nổi bật với khả năng hỗ trợ tiêu hóa khỏe. Khi đi vào đường ruột, chất xơ sẽ hút nước, kích thích trực tràng hoạt động, từ đó giúp chống táo bón và tạo ra môi trường thuận lợi giúp điều hòa hệ khuẩn đường ruột. Còn đối với nhóm người có nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, mỡ máu, cao huyết áp… thì việc bổ sung chất xơ kịp thời vào khẩu phần ăn hàng ngày sẽ giúp giảm lượng cholesterol trong máu, góp phần cải thiện đường huyết tối ưu.

Bên cạnh đó, nếu bạn muốn giảm cân thì một chế độ ăn uống lành mạnh, dinh dưỡng từ thực vật với đa dạng thực phẩm giàu chất xơ sẽ là lựa chọn lý tưởng. Thực phẩm giàu chất xơ ngoài chứa rất ít chất béo, còn buộc bạn phải nhai nhiều hơn, dễ cảm thấy no lâu hơn và giảm cảm giác thèm ăn, giúp ngăn ngừa thừa cân, béo phì.

Đặc biệt, với tác dụng ngăn ngừa sự phát triển của tế bào ung thư (ung thư trực tràng, ung thư vú…), các chuyên gia dinh dưỡng khuyến khích mọi người tăng ăn rau, giảm ăn thịt để phòng tránh nguy cơ mắc bệnh, bảo vệ sức khỏe tối ưu. Với nhiều lợi ích thiết thực như thế, Viện Dinh Dưỡng khuyến nghị lượng xơ tối thiểu mà người Việt Nam cần là 20 - 22g/người/ngày.

Dinh dưỡng đúng cách để hấp thu trọn vẹn xơ tự nhiên

Theo tổ chức IOM-FNB (Mỹ) và FAO (Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc), con người cần 14g chất xơ cho mỗi 1.000Kcal của khẩu phần ăn. Vì thế, chú trọng chế độ dinh dưỡng thực vật với lượng xơ dồi dào là một lựa chọn thông minh của người tiêu dùng hiện đại. Song song đó, cần lưu ý uống đủ nước để giúp đẩy chất xơ qua ruột dễ dàng, kèm vận động thể chất nhẹ nhàng để hỗ trợ quá trình hấp thụ chất xơ cũng như tiêu hóa thực phẩm.

Tuy nhiên, không phải cứ nạp càng nhiều xơ càng tốt! Bạn hãy cân nhắc chia lượng thực phẩm giàu chất xơ sao cho thật hợp lý trong các bữa ăn, bổ sung từ từ để bộ máy tiêu hóa có thời gian thích nghi. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyên rằng bạn nên ăn rau xanh trong các bữa trưa và tối, ăn trái cây trong bữa sáng, thêm các loại đậu, hạt vào món salad hay các món ăn phụ để đạt hiệu quả hấp thu chất trọn vẹn nhất.

Lưu ý, khi chất xơ nấu quá chín thì sẽ chuyển thành dạng tinh bột, bạn nên canh nhiệt vừa đủ để lượng xơ được bảo toàn. Đồng thời, bạn cũng nên hạn chế gọt vỏ khi ăn trái cây để bảo toàn lượng xơ có trong vỏ. Tất cả thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật đều chứa chất xơ, trong đó đặc biệt đậu nành, một trong những nguồn xơ tự nhiên dồi dào, nếu sử dụng thường xuyên sẽ mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Vậy nên, người dùng được khuyến khích sử dụng những sản phẩm có công nghệ nghiền nguyên hạt để có thể giữ trọn vẹn dinh dưỡng của chất xơ tự nhiên.