Đua theo mùa cá chạy

2 Hằng năm, vào khoảng tháng tám, tháng chín âm lịch, khi những cơn mưa cuối mùa, dai dẳng kéo dài, nước từ thượng nguồn đổ về, tràn trên các sông, suối, bờ kênh và chảy vào các khu đất thấp, ruộng nước, cũng là lúc mùa “cá chạy”, bơi theo những con nước là hàng đàn cá đồng đông đảo, đó là những đàn cá con đủ loại: cá rô, cá chép, cá lóc, cá trê... mà đặc biệt nhiều nhất là cá rễ tre, những con cá nhỏ li ti như cái móng tay, chiếc lá, quấn quýt nhau như những chùm rễ tre, bơi ken dày trong nước, có nhiều ở các tỉnh miền Đông Nam bộ, nhất là ở Tây Ninh, những khu vực ven sông Vàm Cỏ, sông Sài Gòn, hồ Dầu Tiếng...

Chạy đua theo đàn cá, người dân sinh sống ở các vùng ấy đã chuẩn bị cho mình lưới, vợt, vó đăng, thậm chí là những chiếc rổ tre đan dày khít... để theo con nước đón bắt cá, vợt cá và cả xúc cá. Chịu khó chờ con nước lớn đổ về, lặn lội suốt buổi có khi cũng được vài chục ký cá, quy ra giá lúa gạo cũng đã hơn trăm ký! Đúng là lộc của sông nước, trời cho.

Cá xúc, lưới lên hoặc để bán sa cạ, hay chịu khó phân loại, sẽ có được những rổ cá rễ tre ngon lành bắt mắt, giá có khi hơn cả trăm ngàn đồng một ký. Cá rễ tre mua về, rửa sạch, bỏ vào nồi đất um với mỡ, hành lá, ớt, tiêu... đem cuốn bánh tráng hay ăn với cơm nóng là hết ý! Cá nhiều, đem chế biến thành mắm chua ăn với bánh tráng cuốn thịt heo ba chỉ luộc cùng với đậu rồng, lai rai thêm xị rượu đế, nhất là trong những ngày mưa dầm, càng thêm nhớ mãi mùi vị của quê hương, dù có đi đâu xa cũng nhớ mãi không quên.

3 Con bấc non, trời mưa và con lũ về, những người dân quê lam lũ bỗng bừng lên một nét sống mới, cùng đua theo con cá chạy đồng để kiếm thêm chút ít tiền, sắm sanh đồ dùng, sửa sang lại căn nhà đã cũ, rách...

Còn khách ở thành phố, ở tỉnh về, chạy ngang những kênh rạch, thấy người bán cá ngồi cạnh bờ kênh, con rạch, dừng xe ghé lại và hào hứng mua về, để thưởng thức lại hương vị của đồng quê...