Festival Mỹ thuật trẻ mà rất già

Họa sĩ Lương Xuân Đoàn, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật Festival Mỹ thuật trẻ lần thứ 6 năm 2022, nói ngắn gọn về chất lượng của festival: “Với lần thứ 6 thì những người trẻ đang rất già. Họ chỉ đang muốn nói câu chuyện cũ, nói kiểu cũ, những gì họ đang nghĩ đang làm và chưa tìm ra được lối thoát để nói một câu chuyện khác, thể hiện một cách nhìn khác, nghĩ khác đi”.

Các tác phẩm bị đèn in bóng vào và trở nên khó xem

Nhiều tác phẩm trong Festival Mỹ thuật trẻ lần này quả thực nhàm và buồn. Tác phẩm giải khuyến khích Sau ngày cưới của Phạm Thị Phương gồm 4 bức tranh đặt cạnh nhau mô tả cô gái từ khi cưới chồng, trở thành phụ nữ có gia đình, sinh con, và già đi một cách buồn tẻ. Bản thân bàn tay, khuôn mặt… của nhân vật cũng không có biểu cảm rõ ràng.

Được thiết kế để trưng bày tổng hợp, không gian trưng bày của Trung tâm triển lãm nghệ thuật Việt Nam không phải là nơi tốt để trưng bày mỹ thuật. Với các tác phẩm có khung kính, hầu như không thể xem mà tránh được bóng đèn in bên trong. Điều này làm người xem khó chịu, cũng làm giảm chất lượng thưởng thức tác phẩm.

Họa sĩ Trịnh Tuân, thành viên ban giám khảo, cũng công nhận chất lượng khiêm tốn của các tác phẩm tại festival. Mặc dù vậy, là một họa sĩ chuyên sơn mài, ông đánh giá cao kỹ thuật của các bức sơn mài được treo. Theo ông, các nghệ sĩ đều thực hiện sơn với kỹ thuật truyền thống vững vàng.

Họa sĩ Lương Xuân Đoàn cũng công nhận: “Có người trẻ đang rất hay mà họ không tham gia”. Theo ông, quyền tham gia là của nghệ sĩ, họ có quyền lựa chọn cất giọng hay không cất giọng. Dù vậy, điều này làm nhớ lại cách thức tổ chức các triển lãm quy mô toàn quốc trước kia của Cục Mỹ thuật - Nhiếp ảnh - Triển lãm. Khi đó, Cục có những giám tuyển đi tìm kiếm và mời tác giả tốt tham gia.

Sắp đặt Sợi vàng của Phạm Thùy Dương được bày ở không gian khó mà tôn tác phẩm lên được

Trinh Nguyễn

Tại festival lần này, ông Đoàn cũng thấy những tác phẩm được gọi là nghệ thuật đương đại, ý niệm, video art, sắp đặt, trình diễn rất ít. Theo ông Đoàn, điều này làm ban tổ chức cũng như hội đồng nghệ thuật rất băn khoăn. “Tại sao có những thập kỷ sôi động của những loại hình này từ thế kỷ trước, khi họ vấp phải phản kháng của nhà phê bình, của công luận do không hiểu, nhưng nó vẫn tràn ra để nổi lên câu chuyện của sắp đặt trình diễn video art. Lần này chỉ chọn được 1 sắp đặt, 2 video art. Và một giải nhì cho video art về môi trường”, ông Đoàn nói.

Về chuyện mỹ thuật trẻ mà lại già quá, ông Đoàn cho rằng: “Họ cẩn trọng quá. Họ không dám thổ lộ cái tâm thế hôm nay của mình. Cứ vịn vào ngày hôm qua để thoát hiểm. Chúng tôi mong các bạn phải phá cách”.