Giá điện tăng chưa vừa lòng EVN

Theo Bộ Công thương, giá điện tăng 7,5% thì sẽ tác động làm tăng chỉ số giá tiêu dùng năm 2015 lên 0,369%; giá thành sản xuất phôi thép tăng 0,75%; giá thành sản xuất xi măng tăng 2,25%. Thế nhưng, nhiều doanh nghiệp (DN) cho rằng cách tính trên là không chính xác, thậm chí bất hợp lý.

Ông Đỗ Duy Thái, Tổng giám đốc Công ty Thép Việt, cho biết trung bình mỗi năm, Thép Việt luyện 1,5 triệu tấn phôi thép. Với thiết bị công nghệ mới thì mức tiêu hao điện năng khoảng 350 kWh/tấn, như vậy sẽ tiêu tốn gần 530 triệu kWh. Giá điện bình quân hiện nay công ty phải trả khoảng 1.400 đồng/kWh, tức chi phí điện cho luyện thép bình quân mỗi năm là 740 tỉ đồng. Như vậy, nếu giá điện tăng thêm 7,5%, chi phí dành cho điện của công ty phải tăng hơn 55 tỉ đồng/năm. “Đó là mức tiêu hao điện năng thấp trong khi mức tiêu hao trung bình của các nhà máy luyện thép khác ở VN từ 500 - 600 kWh/tấn, chi phí cho điện tăng thêm sẽ cao hơn nhiều. Mức tăng 7,5% của giá điện đợt này thật sự gây sốc cho nhiều DN ngành công nghiệp”, ông Thái nói.

Theo ông Thái, việc tăng giá điện chắc chắn sẽ buộc các DN phải xem xét tăng giá bán ra trong thời gian tới. Điều này càng gây khó khăn cho DN trong bối cảnh phải cạnh tranh gay gắt với hàng nhập khẩu đang gia tăng mỗi ngày trên thị trường nội địa, và cả ở thị trường xuất khẩu.

Ông Nguyễn Quang Cung, Chủ tịch Hiệp hội Xi măng VN, cũng cho rằng giá điện tăng sẽ kéo theo khả năng tăng giá của nhiều sản phẩm khác, tăng giá thành sản xuất, việc tăng giá bán ra cho người tiêu dùng là không thể tránh khỏi. Các DN sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong việc tiêu thụ sản phẩm, đặc biệt là xuất khẩu. Theo dự báo, ngành xi măng năm 2015 sẽ sản xuất và tiêu thụ khoảng 75 triệu tấn xi măng. Tính trung bình để sản xuất được 1 tấn xi măng phải tiêu hao điện khoảng 90 - 95 kWh. Như vậy, chi phí cho điện tăng thêm của ngành xi măng sẽ là một con số khổng lồ. Theo một DN sản xuất xi măng tại phía nam, chi phí điện hiện đang chiếm hơn 10% trong giá thành sản phẩm. Như vậy, khi giá điện tăng thêm 7,5% và nếu các loại vật tư, nguyên liệu khác cũng tăng giá theo do tác động của giá điện thì tỷ lệ chi phí điện trong giá thành sản xuất xi măng chắc chắn phải tăng cao hơn mức tính toán của Bộ Công thương rất nhiều.

Ông Nguyễn Thanh Trung, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty CP Tôn Đông Á cho rằng, với mức tăng 7,5% giá điện, giá thành sản phẩm ngành tôn sẽ tăng thêm 1% nữa, điều này gây ảnh hưởng cực kỳ lớn đến khả năng cạnh tranh của DN. “Hiện tại, ngành sản xuất tôn thép đang có sự cạnh tranh dữ dội với hàng Trung Quốc, trong khi Trung Quốc có giá điện thấp hơn giá điện sản xuất ở VN. Tôi chỉ thấy lạ là giá xăng dầu đang giảm, nhẽ ra nhiệt điện giảm được nhiều phí, sao lại tính tăng giá điện khi giá xăng dầu đang giảm mạnh thế này. Giá điện tăng lúc này quả là vô lý”. Ông Trung cũng cho biết Tôn Đông Á sẽ phải chi thêm khoảng 7 tỉ đồng/tháng sau khi giá điện tăng 7,5%.

Chuyên gia kinh tế, TS Ngô Trí Long nhận xét: “Cách tính tác động tăng giá điện của Bộ Công thương không rõ ràng. Nếu giao cho các ngành sản xuất chịu ảnh hưởng lớn khi giá điện tăng tính toán thì chắc chắn cách tính sẽ khác và cao hơn rất nhiều. Ở đây, chúng ta cần một cơ quan tư vấn giá độc lập chứ không phải kiến nghị của EVN đưa ra để rồi Bộ Công thương đều chấp nhận như vậy được”.

Ông Nguyễn Thanh Trung cho rằng việc tăng giá điện thiếu lộ trình, lẽ ra phải có một lộ trình hợp lý, cụ thể, thuyết phục được dư luận. “Tăng giá điện lúc này hoàn toàn không nhận được sự ủng hộ của cộng đồng DN do nền kinh tế VN năm qua chỉ mới tạm ổn định chứ chưa có sức bật để tăng trưởng mạnh. Thứ nữa, cần minh bạch giá thành điện như mọi ngành khác, đưa vào guồng máy của nền kinh tế thị trường, không nên độc quyền để dẫn đến lạm quyền. Đây chính là mấu chốt của vấn đề. Bởi nếu không minh bạch, không rõ ràng, không vận hành theo cơ chế thị trường, lại độc quyền nên ngành điện khó thuyết phục cộng đồng DN đã tham gia vào nền kinh tế thị trường từ lâu”, ông Trung nói.