Giải nỗi oan trốn thuế cho Grab

Trong khuôn khổ buổi chất vấn với Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể tại phiên họp Quốc hội hôm qua (5.6), đại biểu Phạm Văn Hòa - Phó trưởng đoàn chuyên trách tỉnh Đồng Tháp nêu, Grab chỉ nộp thuế gần 10 tỉ đồng cho ba năm 2014 - 2016, trong khi các doanh nghiệp taxi truyền thống nộp thuế cả nghìn tỉ đồng. Do đó, ông Phạm Văn Hòa đặt câu hỏi về giải pháp căn cơ để tránh thất thu thuế với loại hình kinh doanh vận tải mới này.

Báo cáo trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, thống kê từ 9 công ty vận tải taxi lớn ứng dụng công nghệ, trong đó có Grab, trong cả năm 2018 và 4 tháng đầu năm 2019, số thuế thu được là 437 tỉ đồng.

Người đứng đầu Bộ Tài chính cũng thông tin đơn vị này đã nghiên cứu, áp dụng tối đa quy định luật thuế hiện hành để thu thuế xe hợp đồng điện tử. Hiện pháp luật về thuế đã áp dụng thống nhất giữa các loại hình doanh nghiệp về thuế suất, điều kiện ưu đãi, chế độ miễn giảm... Theo đó, doanh nghiệp xác định được doanh thu, chi phí, thu nhập doanh nghiệp như Grab, Mai Linh, Vinasun... sẽ được áp dụng phương pháp kê khai thuế. Còn nhà thầu nước ngoài như Uber xác định được doanh thu nhưng không xác định được chi phí nên cơ quan thuế phải sử dụng phương pháp tỷ lệ ấn định trên doanh thu hoặc tỷ lệ thuế giá trị gia tăng (VAT) và thu nhập doanh nghiệp trên doanh thu. Các phương pháp này, theo ông Dũng, đều đảm bảo cân bằng hoạt động trong nộp thuế của các doanh nghiệp.

Thực tế, dù luôn bị "tố" trốn thuế, nhưng theo báo cáo tài chính, nghĩa vụ thuế Grab đóng góp vào ngân sách luôn tăng trưởng ấn tượng qua các năm. Năm 2018, công ty này đóng góp hơn 441 tỉ đồng (theo xác nhận từ cơ quan quản lý thuế trực tiếp Grab là Chi cục Thuế quận 10, TP.HCM ngày 7.1.2019), gấp 2,3 lần con số năm 2017 (189 tỉ đồng). Trong khi đó, nghĩa vụ thuế Vinasun đóng góp vào ngân sách nhà nước là 144 tỉ đồng (theo Báo cáo tài chính quý 4/2018 của Công ty cổ phần Ánh Dương - Vinasun), có nghĩa chỉ bằng 1/3 Grab.

5 năm có mặt tại Việt Nam, Grab liên tiếp phải đối mặt với sự phản ứng cực kỳ gay gắt đến từ các hãng taxi truyền thống. Bị treo băng rôn phản đối, bị kiện tụng, liên tục bị các doanh nghiệp, hiệp hội gửi đơn tố cáo... "tội" lớn nhất của Grab, Uber mà các doanh nghiệp, hiệp hội taxi trong nước "tố" trong thời gian qua là nộp thuế ít, trốn thuế. Con số 2% thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) của Grab cũng luôn bị đem ra so sánh với 25% thuế TNDN của các hãng taxi truyền thống để cho rằng taxi công nghệ được ưu đãi thuế.

tin liên quan

Bộ trưởng Tài chính: Đã thu 437 tỉ đồng thuế Grab và 8 hãng taxi công nghệ

Theo các chuyên gia kinh tế, thuế TNDN của các hãng taxi trong nước là 25% nhưng tính trên lãi. Nghĩa là doanh nghiệp có lãi thì mới đóng thuế, không có lãi thì không phải nộp thuế. Trong khi đó, tỷ lệ thuế của Uber, Grab là tính trên doanh thu, có lỗ cũng phải nộp thuế này nên mới có ấn định mức thuế suất 2%. Nhìn vào 2 mức thuế "tưởng" doanh nghiệp taxi trong nước đóng nhiều hơn nhưng thực tế nhiều doanh nghiệp số thuế TNDN nộp thấp hoặc không nộp.

Số liệu thực tế nếu tính trên doanh thu như cách tính với Uber, Grab cho thấy, Công ty taxi Mai Linh năm 2015 có tỷ lệ thuế thu nhập cá nhân (TNCN), giá trị gia tăng (GTGT), TNDN và thuế khác trên doanh thu là 3,47%, 2016 là 3,93%. Công ty Vinasun tỷ lệ tương tự là 7,65% vào năm 2015 và 7,29% vào năm 2016. Nếu trừ đi thuế TNCN, tỷ lệ thuế 2016 Công ty Mai Linh chỉ ở mức 3,49%, còn Vinasun là 5,11% doanh thu, tương đương với tổng mức thuế của Uber, Grab là 5%, tài xế của 2 hãng này đóng 4,5%.

Thế nhưng từ đó đến nay, "nỗi oan" trốn thuế vẫn không ngừng bám lấy Grab. Mới đây nhất, Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam (Vata) lại tiếp tục có công văn gửi Thủ tướng Chính phủ, các Bộ, ban, ngành liên quan đề nghị sớm ban hành Nghị định thay thế Nghị định 86 về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô vì cho rằng đang có sự không công bằng trong cạnh tranh và nghĩa vụ thuế với Nhà nước giữa các loại hình taxi.

Đại diện Grab đã một lần nữa phải lên tiếng khẳng định trong quá trình thực hiện nghĩa vụ thuế, Grab tuân thủ luật Quản lý thuế và hướng dẫn tại Công văn 384 ngày 8.2.2017 của Tổng cục Thuế về chính sách thuế tại Grab (gọi tắt là “CV 384”). Trong công văn 3136 của Bộ Tài chính cũng nêu rõ toàn bộ doanh thu từ hoạt động kinh doanh vận tải của Grab đều phải kê khai, nộp thuế, đồng thời giải thích rõ: "Nếu xác định doanh thu tính thuế của Uber, Grab là 100% doanh thu vận tải thu được từ khách hàng sẽ dẫn đến việc đánh thuế trùng và không hợp lý. Vì, trong số 100% doanh thu vận tải thu được từ khách hàng, Uber và Grab chỉ được hưởng khoảng 20%; phần còn lại 80% được chia cho tổ chức, cá nhân hợp tác với Grab, Uber theo thỏa thuận hợp đồng hợp tác kinh doanh và tổ chức, cá nhân này phải kê khai, nộp thuế theo quy định đối với phần doanh thu được hưởng".

"Những thông tin chính thức từ cơ quan thuế nêu trên đã khẳng định rằng, việc thực hiện nghĩa vụ thuế của Grab trong suốt thời gian hoạt động tại Việt Nam hoàn toàn tuân thủ theo quy định và hướng dẫn từ cơ quan chức năng. Chúng tôi tin rằng nếu các doanh nghiệp, hiệp hội hiểu đầy đủ, thấu đáo Công văn 3166/BTC-CST trên tinh thần cạnh tranh lành mạnh thì chắc chắn sẽ có nhận định đầy đủ hơn về luật Quản lý thuế và trách nhiệm của cơ quan thuế các cấp trong việc thu đúng, thu đủ, động viên triệt để các nguồn thu cho ngân sách nhà nước" - đại diện Grab nhấn mạnh.