Giải pháp năng lượng cho châu Âu từ thị trấn ở Bỉ

CHỤP MÀN HÌNH DER SPIEGEL

Bà Bernadette Vandercammen (67 tuổi) sống cùng chồng tại thành phố Eeklo của Bỉ trong một ngôi nhà 3 tầng có 13 phòng. Tuy nhiên, họ chỉ phải trả 170 euro (khoảng 186 USD) cho chi phí năng lượng mỗi tháng. Việc giá năng lượng tăng chóng mặt ở châu Âu không ảnh hưởng đến cặp vợ chồng đã nghỉ hưu này. “Nhờ Ecopower đó”, báo DER SPIEGEL dẫn lời bà Vandercammen cho biết.

Cùng với 65.000 hộ gia đình khác, cặp vợ chồng này là thành viên của hợp tác xã (HTX) năng lượng lớn nhất nước Bỉ Ecopower. HTX này sản xuất và cung cấp năng lượng xanh cho các thành viên với chi phí hợp lý. So với các tập đoàn lớn trong ngành, Ecopower có quy mô không đáng kể, nhưng HTX này ngày càng nổi tiếng. Năm 2022, số người muốn tham gia Ecopower nhiều gấp 3 lần số người mà HTX này có thể cung cấp điện và hiện Ecopower không nhận thêm thành viên nữa.

Ecopower được lập ra tại thành phố Eeklo ở phía bắc vùng Flanders của Bỉ. Ban đầu, từ "Eco" trong tên HTX đại diện cho triết lý sinh thái của những người sáng lập. Tuy nhiên, ngày nay, cái tên Ecopower khiến người ta liên tưởng nhiều hơn đến nguồn năng lượng bền vững mà HTX tạo ra. Giữa cuộc khủng hoảng năng lượng hiện tại, Ecopower và các hợp tác xã khác mang lại sự tin cậy cho khách hàng. Trong khi những công ty khác thi nhau đầu cơ, tăng giá hoặc bỏ rơi khách hàng, Ecopower tiếp tục cung cấp năng lượng giá rẻ từ tài nguyên tái tạo.

“Chúng tôi ký hợp đồng dài hạn và cung cấp năng lượng cho các thành viên với mức giá đáng tin cậy mà không thu được nhiều lợi nhuận", ông Jan de Pauw, nhà phát triển dự án của Ecopower, cho biết. Ecopower là một HTX nhỏ, chủ yếu hoạt động tại địa phương. Nhiều khách hàng của Ecopower thậm chí sống trong cùng khu vực mà HTX này đặt các tua bin gió và trang trại năng lượng mặt trời.

Điều kiện thiên nhiên lý tưởng

Theo DER SPIEGEL, Bỉ là nước dẫn đầu về việc lập HTX năng lượng. Ông de Pauw cho biết một phần nguyên nhân là do Bỉ có điều kiện tốt nhất ở châu Âu để khai thác năng lượng gió, chỉ sau Đan Mạch. Và dù chỉ là một HTX địa phương, ông de Pauw tin rằng mô hình của Ecopower có thể cung cấp một giải pháp phổ quát hơn cho các khu vực rộng lớn khác của châu Âu và hơn thế nữa.

Ông de Pauw nhấn mạnh rằng các tua bin gió mà Ecopower dựng lên tại địa phương không vấp phải nhiều sự phản đối. Theo ông de Pauw, số người phản đối các kế hoạch của Ecopower "ít hơn 10 lần" khi so sánh với các dự án thông thường. "Ngay cả những người không phải là thành viên HTX cũng chấp nhận các dự án của chúng tôi", ông de Pauw cho biết.

CHỤP MÀN HÌNH DER SPIEGEL

Những năm gần đây, người dân ở nhiều khu vực châu Âu vẫn phản đối các dự án năng lượng tại địa phương vì sợ hậu quả tiêu cực, cản trở việc mở rộng các trang trại gió. Ở bang Bavaria của Đức, những lời phàn nàn của người dân địa phương đã khiến việc lắp đặt các cơ sở năng lượng gió gần như bị đình trệ. Ngược lại, các tua bin gió mới liên tục được dựng lên ở Eeklo. Thành phố này hiện sản xuất nhiều năng lượng xanh hơn mức tiêu thụ.

Giải pháp bền vững

Để thuyết phục người dân địa phương về giá trị của Ecopower, ông de Pauw đã tổ chức các cuộc họp tại tòa thị chính trong nhiều tháng để giải đáp những lo ngại. Cuối cùng, Ecopower và Eeklo đã đi đến thỏa thuận chung. Với mỗi tua bin gió dựng lên, nhà khai thác mỗi năm sẽ chuyển 5.000 euro vào quỹ địa phương để bảo vệ khí hậu và số tiền tương tự vào quỹ cộng đồng cho các nhu cầu khác. Ecopower cũng đồng ý trả lương trong 20 năm cho một kỹ sư có nhiệm vụ giúp Eeklo chuyển sang năng lượng tái tạo và phát triển hệ thống sưởi ấm. Kỹ sư đó chính là ông de Pauw.

CHỤP MÀN HÌNH DER SPIEGEL

Nhìn chung, việc gia nhập Ecopower không quá đắt đỏ và HTX này mang lại lợi ích cho cộng đồng. Những năm gần đây, điện Ecopower cung cấp chỉ rẻ hơn một chút so với các công ty khác và dự án này chủ yếu mang lại sự bền vững. Song kể từ khi giá điện tăng chóng mặt do xung đột ở Ukraine, Ecopower đã chứng tỏ rằng họ mang đến cả hai giá trị.

Nhân rộng mô hình

Hiện mô hình HTX năng lượng đang dần trở nên phổ biến ở châu Âu. Theo DER SPIEGEL, Ủy ban Châu Âu (EC) từ năm 2019 đã tìm cách thêm các HTX năng lượng thành một trụ cột trong nguồn cung cấp điện ở châu Âu. EC cho rằng mô hình này hỗ trợ nhiều hơn cho địa phương và là phương pháp tao ra năng lượng có trách nhiệm hơn.

Ecopower đang thành lập một hiệp hội gồm các HTX tương đương ở châu Âu. Ở các quốc gia như Tây Ban Nha, Anh và Đức, mọi người đang hợp lực trong các HTX để sản xuất năng lượng. Ngoài các HTX thuần túy, ngày càng có nhiều FinCoop, các công ty năng lượng mà khách hàng có thể đầu tư vào để nhận cổ tức.

CHỤP MÀN HÌNH DER SPIEGEL

Ecopower cũng đang chuẩn bị cho dự án lớn nhất của mình. Cùng với 32 HTX khác của Bỉ, Ecopower đang lên kế hoạch xây dựng một công viên năng lượng gió ngoài khơi ngoài khơi bờ biển Bỉ bao gồm 240 tua bin gió. Việc kêu gọi đấu thầu đang được tiến hành. Các hợp tác xã sẽ góp 450 triệu euro. Nếu thành công, công viên sẽ sản xuất đủ điện cho 800.000 hộ gia đình.