Giảm lãi suất hỗ trợ doanh nghiệp

Các ngân hàng thương mại (NHTM) ngày 17.3 đồng loạt giảm lãi suất (LS) huy động tiền đồng kỳ hạn 6 tháng từ 0,1 - 0,4%/năm sau khi Ngân hàng Nhà nước (NHNN) áp dụng trần LS mới từ 5%/năm xuống còn 4,75%/năm.

Cụ thể, Eximbank giảm LS huy động kỳ hạn dưới 6 tháng 0,4% so với trước, xuống còn 4,4%/năm. LS kỳ hạn 3 tháng của Vietcombank từ 4,8%/năm xuống 4,7%/năm; kỳ hạn 1 - 2 tháng vẫn duy trì ở mức 4,7%/năm. OCB điều chỉnh giảm từ 0,2 - 0,3% cho tất cả kỳ hạn huy động tiết kiệm tiền đồng, xuống còn 4,6%/năm kỳ hạn 1 - 3 tháng, riêng kỳ hạn 6 tháng trở lên duy trì ở 7%/năm. ACB giảm LS huy động kỳ hạn 3 tháng còn 4,75%/năm, 2 tháng còn 4,55%/năm, 1 tháng còn 4,5%/năm. Kỳ hạn 6 tháng nhảy lên 6,3 - 6,6%/năm tùy số tiền gửi và mức cao nhất là 7,45%/năm đối với kỳ hạn 36 tháng.

Ngân hàng Bản Việt điều chỉnh giảm LS kỳ hạn 1 - 5 tháng còn 4,7%/năm.

Các kỳ hạn còn lại vẫn ổn định mức cao như 6 tháng 7,2%/năm; 8,5%/năm đối với kỳ hạn 13 tháng.

LS huy động tiền đồng được NHTM giảm do đêm 16.3, NHNN giảm mức LS trần đối với kỳ hạn dưới 6 tháng từ 5% xuống còn 4,75%; dưới 1 tháng từ 0,8%/năm xuống 0,5%/năm. NHNN còn giảm đồng loạt các mức LS khác khá mạnh từ 0,5 - 1% như tái cấp vốn từ 6% xuống 5%, tái chiết khấu từ 4% xuống 3,5%; cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ của NHNN đối với các NHTM từ 7% xuống 6%/năm…

TS Lê Xuân Nghĩa, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia, đánh giá chính sách giảm LS của NHNN trước mắt sẽ giúp các NHTM có nguồn lực cần thiết để hỗ trợ doanh nghiệp (DN), nhất là những DN có khó khăn trong thời điểm dịch Covid-19 hiện nay.

Việc giảm LS này trước mắt có thể tác động chưa lớn vì thị trường hiện đang đình đốn, nhu cầu vay mới chưa cao. Nhưng khi Trung Quốc tuyên bố hết dịch, nhu cầu của Trung Quốc bùng nổ thì các DN xuất khẩu sang thị trường này sẽ hồi phục mạnh mẽ. Việc nhập khẩu nguyên vật liệu từ Trung Quốc về cũng tốt hơn. Những điều này sẽ tác động mạnh cho tăng trưởng kinh tế vào những quý tới.

“Việc giảm LS đồng loạt chưa phải là nới lỏng tiền tệ, bởi vì lúc này có nới lỏng cũng không giải quyết được vấn đề gì. Hiện thanh khoản của các NHTM vẫn tốt, thị trường tiền tệ liên ngân hàng có LS thấp. Bơm tiền ra lúc này, nền kinh tế cũng không thể hấp thụ được, minh chứng cụ thể nhất là tăng trưởng tín dụng 2 tháng qua rất thấp. Cho nên cách thức thực hiện của NHNN hiện tại là rất tốt, gián tiếp hỗ trợ cho các DN”, ông Nghĩa nói.

PGS-TS Nguyễn Khắc Quốc Bảo, Trưởng khoa Tài chính, Trường ĐH Kinh tế TP.HCM, cũng cho rằng việc giảm LS điều hành là động thái thể hiện quyết tâm của NHNN kéo giảm LS nhằm ủng hộ các DN trong giai đoạn khó khăn do dịch bệnh Covid-19 hiện nay.

Tuy nhiên, bản chất của NHTM cũng là một DN. Khi muốn giảm giá vốn ra thị trường (cho vay - PV) thì giá thành đầu vào phải giảm. Do đó việc giảm LS của NHNN như tái cấp vốn, chiết khấu, cho vay qua đêm đồng nghĩa giảm giá thành cho các nhà băng.

Từ đó các NHTM mới có cơ sở và tích cực giảm LS cho vay đối với khối DN như mong muốn của Chính phủ. “Tôi cho rằng việc giảm LS điều hành của NHNN chủ yếu muốn kéo mặt bằng LS đi xuống để hỗ trợ DN trong bối cảnh khó khăn như mong muốn của Chính phủ.

Riêng đối với người dân có tiền gửi tiết kiệm, việc giảm LS huy động hiện nay cũng chưa tác động nhiều. Bởi theo tôi quan sát, trong khi dịch bệnh Covid-19 vẫn đang phức tạp thì hầu hết người dân quan tâm nhất là đảm bảo sức khỏe, ổn định đời sống.

Hơn nữa, nhiều thị trường hàng hóa khác như chứng khoán cũng đang sụt giảm mạnh trên toàn cầu nên tâm lý nhà đầu tư nói chung phòng thủ là chính. Vì vậy dù LS tiền gửi tiết kiệm giảm nhưng vẫn chưa khiến người có tiền để ngân hàng rút ra chuyển sang kênh đầu tư khác”, TS Quốc Bảo phân tích thêm.

Cùng quan điểm, TS Cấn Văn Lực, Giám đốc Trường Đào tạo BIDV, đánh giá “đây là chính sách kịp thời và đúng thời điểm”. Giảm LS điều hành của NHNN sẽ hướng đến đạt được các mục tiêu gồm hỗ trợ một phần cho DN, hộ gia đình và người vay vốn thông qua việc hỗ trợ giảm LS tài trợ cho các NHTM; kích cầu thị trường tín dụng để góp phần phục hồi sản xuất kinh doanh.