Giám sát Phạm Chu Thiện: 'Người lái đò' 22 năm không mỏi ươm mầm trọng tài

Quốc Việt

Giải bóng đá Thanh Niên sinh viên Việt Nam lần II - năm 2024 Cúp THACO (TNSV THACO Cup 2024) khu vực Đông Nam bộ đã đi đến hồi kết. Trước mắt sân Bàu Thành sẽ là trận play-off giữa Trường ĐH Bình Dương và Trường ĐH Công nghệ Đồng Nai vào lúc 15 giờ ngày 18.1, để tranh tấm vé duy nhất dự vòng chung kết sẽ khởi tranh vào tháng 3 tới. Đó cũng là cột mốc để giám sát trọng tài Phạm Chu Thiện đánh giá lại quá trình "thử lửa" của hơn chục trọng tài trẻ đang chập chững vào nghề.

Ở tuổi 68, ông Phạm Chu Thiện vẫn hừng hực ngọn lửa đam mê, tích cực dốc lòng truyền nghề cho các thế hệ trọng tài trẻ. Kể từ khi thôi làm giám sát trọng tài chuyên nghiệp 3 năm trước (quy định tối đa 65 tuổi), khi rất nhiều người bạn cùng lứa đã nghỉ ngơi, ông Thiện vẫn hăng hái nhận lời mời của Liên đoàn bóng đá Việt Nam (VFF) đi hỗ trợ tác nghiệp ở các giải bóng đá ngoài chuyên nghiệp từ hạng nhì trở xuống, các giải trẻ hoặc giải TNSV THACO Cup 2024 đầy nhựa sống thanh niên.

Sinh năm 1956, ông Phạm Chu Thiện là chuyên viên của phòng giáo dục Q.4 (TP.HCM) từ năm 1982, một môi trường tuyệt vời đã tạo rất nhiều điều kiện để ông thỏa mãn đam mê với trái bóng khi vừa là bình luận viên cho Đài Phát thanh TP.HCM (nay là VOH) giai đoạn 1985 - 1995, vừa bắt đầu "chơi trọng tài" như cách ông kể lại và chính thức theo nghiệp cầm còi ở giải vô địch quốc gia năm 1986 (khi đó gọi là hạng A1).

Độc Lập

Ông Thiện vẫn nhớ như in trải nghiệm đặc biệt, khi có trận cầm còi điều hành trận đấu, rồi sau đó vài hôm có mặt tại sân Thống Nhất, cầm micro bình luận trên sóng phát thanh. Giám sát trọng tài Phạm Chu Thiện bày tỏ: "Khi đó tôi vừa là trọng tài chuyên nghiệp vừa là phát thanh viên chuyên nghiệp, với khán giả theo sóng phát thanh của Đài Phát thanh TP.HCM trải dài từ Nha Trang đến mũi Cà Mau.

Người đi ghe trên biển, người lái xe trên đường sẽ mở đài radio nghe tường thuật bóng đá. Trên sân Thống Nhất, CĐV ngồi trên các khán đài vẫn có thói quen mang theo đài radio cầm tay để nghe tường thuật. Hễ mình bình luận không đúng là họ gửi thư, gọi điện phản ánh ngay, không dễ chút nào. Nhưng càng như thế càng thôi thúc tôi phải cố gắng hoàn thiện bản thân, rèn tay nghề cứng cáp hơn".

Đến năm 1995, ông Phạm Chu Thiện thôi làm phát thanh viên, để đáp ứng yêu cầu khi trở thành 1 trong 6 trọng tài FIFA đầu tiên của bóng đá Việt Nam, bên cạnh các ông Nguyễn Văn Mùi, Lương Thế Tài, Hồ Huy Hồng, Trần Khánh Hưng, Bùi Huy Tùng.

Độc Lập

Đó là bước ngoặt thật sự khi ông phải trau dồi vốn Anh văn để giao tiếp, theo học và báo cáo với giảng viên người nước ngoài. Bên cạnh đó là duy trì nền tảng thể lực thật tốt theo tiêu chuẩn FIFA. Sau khi hết tuổi làm trọng tài cuối năm 2001, đầu năm 2002 ông Phạm Chu Thiện theo học lớp giảng viên FUTURO 3 của FIFA để làm giám sát trọng tài, giảng viên thể lực, giảng viên futsal và bóng đá bãi biển.

"Kể từ đó tôi phải thay đổi bản thân để phù hợp với vai trò mới. Thay vì chạy trên sân sẽ ngồi trên khán đài chấm điểm, hỗ trợ BTC giải, hướng dẫn các trọng tài trẻ, hỗ trợ VFF và Ban Trọng tài tìm kiếm, đào tạo… nguồn lực lượng trọng tài kế cận", ông Thiện kể đơn giản, rất súc tích về công việc của mình.

Ở tuổi 68, khi những bạn giám sát trọng tài đồng niên lứa như Nguyễn Văn Mùi, Đoàn Phú Tấn, Bùi Như Đức… đều đã nghỉ ngơi, ông Phạm Chu Thiện vẫn đang vui vẻ và hạnh phúc trong vai trò "ươm mầm" ở các giải ngoài chuyên nghiệp, tiếp nối công việc đã thực hiện suốt 22 năm qua trong vai trò người "lái đò" đào tạo và dẫn lối biết bao thế hệ trọng tài cho bóng đá Việt Nam.

Tại giải TNSV THACO Cup 2024 trên sân Bàu Thành, ông Thiện dìu dắt, hướng dẫn 1 tá trọng tài trẻ, ngoài bộ đôi nữ trọng tài FIFA Bùi Thị Thu Trang, Hà Thị Phượng và Nguyễn Tấn Lê đang bắt ở hạng nhất, còn lại đa số đều là những cái tên mới được đào tạo đôn lên thử sức ở các giải ngoài chuyên nghiệp.

Độc Lập

Giám sát Phan Chu Thiện chia sẻ: "Đa số các em còn trẻ, mới hoàn tất khóa đào tạo lên nhưng hầu như đều tốt hết, điều hành các trận đấu không có đội bóng nào phàn nàn. Đó là điều rất vui khi được làm ở một giải trẻ như TNSV THACO Cup 2024, của các cầu thủ trẻ và những trọng tài trẻ.

Ở tuổi này, tôi rất hạnh phúc khi vẫn được đi làm công việc mình yêu thích, đam mê. Được ra sân bóng, tiếp xúc với mọi người, hỗ trợ các trọng tài giúp tôi trẻ trung lại. Quan trọng hơn, tôi thấy mình vẫn hữu ích, trong vai trò truyền thừa lại kiến thức, kinh nghiệm đã học được cho những đàn em, đàn cháu để tốt thì tiếp tục phát huy, cái nào chưa đạt sẽ sửa lại".

Những ngày đầu năm 2024 này, giám sát trọng tài Phạm Chu Thiện vẫn đều đặn duy trì phong độ như thế, có mặt trên sân từ một vài tiếng trước trận đấu để dặn dò các trọng tài trẻ, hỗ trợ BTC trận đấu, sau trận đấu lại làm báo cáo, mổ băng để tối cùng nhau rút kinh nghiệm cho các trọng tài trẻ…

Nhìn rộng ra, ông Phạm Chu Thiện vẫn miệt mài trong vai trò người lái đò, đưa các trọng tài trẻ sang sông, sàng lọc và tiến cử cho VFF những "hạt giống" chất lượng cho kịp nhu cầu rất lớn của bóng đá Việt Nam, nhất là từ khi VPF bắt đầu áp dụng và hướng đến "phổ cập" VAR trên tất cả mọi trận đấu V-League.