Bộ Công an đang xác minh sai phạm trong bê bối điểm thi ở Sơn La

Từ góc độ quản lý chất lượng giáo dục, ông có suy nghĩ như thế nào về những sai phạm tại kỳ thi THPT quốc gia 2018 ở Sơn La?

Ông Mai Văn Trinh: Thực sự tôi rất buồn! Đây là những việc rất bất thường, không mang tính chất đại diện, và rất xấu xí, ảnh hưởng tới bao công sức mà chúng ta dành cho một kỳ thi rất dày công. Rõ ràng, dù có những điểm rất xấu xí, rất bất thường này, nhưng kết quả mà chúng ta đạt được là rất đáng ghi nhận.

Từ cái buồn đó, khi nghĩ đến cả triệu thí sinh, phụ huynh, lãnh đạo Bộ GD-ĐT đã nói rằng, chúng ta kiên quyết xử lý và không có vùng cấm. Chính vì vậy mà tôi mất 7 đêm, trong đó 5 đêm không ngủ, 2 đêm ngủ chập chờn. Chúng ta không dung túng cho sai phạm, nhưng quan trọng nhất là chúng ta phải xác định được sai phạm xuất hiện từ đâu, làm sao mà xuất hiện những sai phạm đó!

Để làm gì? Thứ nhất là để chúng ta rút ra bài học kinh nghiệm. Chúng tôi cũng phải rút kinh nghiệm về mặt quản lý tổ chức thi, những cải tiến kỹ thuật, để tổ chức tốt hơn các kỳ thi. Ở đây tôi nói các kỳ thi, chứ không riêng kỳ thi THPT quốc gia, trong những năm tới, kể cả những kỳ thi khác trong quá trình dạy học đối với học sinh và sinh viên.

Tôi thấy nhiều người nêu ý kiến là có nên lắp camera trong phòng chấm thi hay không? Đây là một đề xuất mà chúng tôi sẽ nghiên cứu tiếp thu một cách nghiêm túc, để có thể cân nhắc và đưa vào quy định cứng trong kỳ thi năm 2019.

Theo phản ánh của phụ huynh và học sinh, tại một số hội đồng thi có tình trạng vi phạm quy chế thi như ném bài từ ngoài vào, sự dụng điện thoại trong phòng thi… Tổ công tác của Bộ GD - ĐT đã kiểm tra, xử lý ra sao?

Tất cả những trường hợp vi phạm nếu đủ chứng cứ sẽ xử lý theo quy chế. Còn vi phạm ở mức độ phức tạp hơn thì căn cứ tình hình cụ thể sẽ xử lý theo quy định của pháp luật hiện hành. Như vậy, trước hết là phải có chứng cứ. Thứ hai, là khi chưa có chứng cứ đầy đủ, dư luận phản ánh, thì Bộ GD-ĐT và các cơ quan liên quan có trách nhiệm điều tra và xác minh. Chúng tôi sẽ làm đến nơi đến chốn, để trả lại sự công bằng cho thí sinh và cho kỳ thi.

Thưa ông, quá trình Tổ công tác của Bộ GD - ĐT đến Sơn La rà soát, xác minh theo nhiệm vụ được giao đã gặp những khó khăn gì?

Từ khi tôi nhận trọng trách Cục trưởng Cục quản lý chất lượng giáo dục đến nay, trong nhiều mùa thi, tôi rất quan tâm đến các tỉnh vùng khó, trong đó có Sơn La. Năm nào tôi cũng lên Sơn La. Năm nay tôi không lên trước và trong kỳ thi được. Sau này, tôi có lên thì về cơ bản lúc đó công tác chấm thi đã hoàn tất rồi.

Về công tác chỉ đạo của Ban chỉ đạo thi THPT quốc gia cấp tỉnh, theo chúng tôi đánh giá là đầy đủ, thậm chí có một số sáng kiến mà năm 2015, tôi đã xin phép anh Thủy (ông Phạm Văn Thủy, Phó chủ tịch UBND tỉnh Sơn La - PV) để phổ biến cho các tỉnh khác. Nhưng rất tiếc là năm nay xảy ra sai phạm ở cấp thực thi cuối cùng tại một tỉnh xa. Đây là một bài học rất thấm thía.

Trong vài ngày qua, mặc dù đồng chí Phó chủ tịch UBND tỉnh bận công việc nhưng rất bám sát công việc, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho chúng tôi và có thể nói là đã chỉ đạo các bộ phận liên quan đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của Tổ công tác.

"Khi xử lý chúng tôi không quan tâm các thí sinh ấy con ai" 

Dư luận cho rằng, những bài thi đạt điểm cao đến mức bị đặt vấn đề nghi vấn rơi vào trường hợp con em các lãnh đạo. Thực tế thì sao, thưa ông?

Quan điểm chỉ đạo của lãnh đạo Bộ GD-ĐT và chúng tôi triển khai là khi xác minh làm rõ sai phạm, chúng tôi không đặt trong không gian những thí sinh ấy là đối tượng nào, là chiến sĩ nghĩa vụ hay con lãnh đạo, mà ứng xử như nhau với tất cả thí sinh. Chúng tôi không bị áp lực đó, cho nên khi xử lý không quan tâm các thí sinh ấy con ai…

Trên cơ sở cách tiếp cận đó, khi có kết quả xác minh làm rõ, cứ bám theo quy chế mà xử lý. Bộ GD-ĐT dĩ nhiên sẽ không bị phân tâm bởi việc những thí sinh này là ai. Đây là một cam kết. Chúng tôi chỉ biết 110 bài thi mà chúng tôi rút ra thẩm định là nhóm bài điểm cao, có dấu hiệu bất thường. Tôi chưa xác minh những thí sinh ấy là ai.

Ông so sánh thế nào về mức độ sai phạm xảy ra giữa Sơn La với Hà Giang?

Tôi ở Sơn La thời gian lâu hơn ở Hà Giang cũng có thể thấy, rõ ràng tính chất công việc không đơn giản rồi. Như tôi nói là vi phạm nghiêm trọng, chính vì thế mà hiện nay, chúng ta chưa kết thúc được việc xác minh làm rõ.

Ngay sau khi vượt lũ lên đây, chúng tôi bắt đầu công việc ngay. Khi phát hiện dấu hiệu bất thường, chúng tôi thấy nó vượt quá khả năng nhiệm vụ của Tổ công tác, nên đã đề nghị cơ quan chức năng của Bộ Công an điều tra.

Tại thời điểm này, tôi chưa thể đưa ra thông tin chính xác là có bao nhiêu bài được sửa và sửa như thế nào. Tất nhiên đã có những dấu hiệu ban đầu, nên mới đang phải điều tra.

Thông cáo của Tổ công tác nói đã giao cho Hội đồng thi của Sở GD-ĐT tỉnh Sơn La cập nhật điểm thi của 29 trường hợp bị sai lệch điểm văn, trong đó em cao nhất chênh 4,5 điểm. Vậy Sơn La đã cập nhật điểm của các em chưa và nếu cập nhật rồi thì thí sinh lệch 4,5 điểm đó là thí sinh nào?

Hội đồng chấm thi thẩm định vừa làm việc xong trong sáng nay, quyết định công nhận kết quả của hội đồng chấm thi thẩm định cũng mới xong trong sáng nay, 23.7. Vì thế, chiều cùng ngày, Sở GD-ĐT tỉnh Sơn La mới sẽ cập nhật được kết quả này. Tổ công tác cũng đề nghị Sở GD-ĐT tỉnh Sơn có trách nhiệm cập nhật kết quả chấm thẩm định trên hệ thống, đồng thời, thông báo cho các thí sinh được biết.

Ông Phạm Văn Thủy, Phó chủ tịch UBND tỉnh Sơn La, khẳng định sẽ xử lý không có vùng cấm Ảnh Hiên Quân

 

Thưa ông Phạm Văn Thủy, với vai trò lãnh đạo UBND tỉnh phụ trách lĩnh vực giáo dục, ông có suy nghĩ gì khi để xảy ra sai phạm trong kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia 2018 tại tỉnh nhà? Hướng xử lý sắp tới ra sao?

Ông Phạm Văn Thuỷ: Chúng tôi trân trọng ý kiến đóng góp của dư luận những ngày qua. Kỳ thi vừa qua, công tác chỉ đạo, điều hành là đúng quy trình, hướng dẫn của Bộ, từ phân công trách nhiệm từ các ngành đến từng cá nhân, đồng thời, giám sát việc thực hiện đó là tốt.

Về phương hướng xử lý, trước hết, chúng tôi sẽ chỉ đạo Sở GD-ĐT, các ngành, ban liên quan thực hiện giải quyết triệt để các nội kết luận của Tổ công tác đưa ra. Việc này được thực hiện trên tinh thần cầu thị, không bao che, lỗi đến đâu, xử lý đến đấy, không có trường hợp ngoại lệ.

Về giải pháp đưa ra trong thời gian tới, tôi cho rằng trước hết phải khắc phục kịp thời, kiên quyết những nội dung kết luận mà Tổ công tác đã đưa ra. Thứ hai, phải đẩy mạnh quản lý, xử lý nghiêm những thiếu sót, sai phạm mà tổ chức, cơ quan, cá nhân mắc phải. Thứ ba, phải làm rõ trách nhiệm của từng cấp, từng người, qua đó đưa ra giải pháp xử lý đồng bộ. Thứ tư, phải coi đây là bài học kinh nghiệm rút ra để những năm sau thực hiện tốt hơn.

Với mức độ sai phạm nghiệm trọng như vậy, trách nhiệm của Giám đốc Sở GD-ĐT và những người liên quan sẽ được xem xét thế nào? Liệu có ai từ chức không?

Không ai vui gì khi có sự việc sai phạm tiêu cực xảy ra. Chúng ta đều phải suy nghĩ, trăn trở, phải buồn cho những đồng đội, cho những người công chức của mình. Đạo đức công vụ ở đâu đó chưa được đảm bảo. Về trách nhiệm, trước hết là chúng tôi cầu thị và minh bạch, với tinh thần không bao che. Từ lãnh đạo UBND tỉnh Sơn La trở xuống các cơ quan liên quan, cá nhân tôi là Phó chủ tịch UBND tỉnh, đến các cán bộ khác xác định có trách nhiệm đến đâu, xử lý đến đấy, sai đâu sửa đấy, ai sai phải nhận sửa, phải khắc phục. Quan điểm xử lý vụ việc này là không vùng cấm.

Bên lề cuộc thông tin chính thức, ông Mai Văn Trinh cũng dành thời gian phỏng vấn  của báo chí:  Ông Mai Văn Trinh, Cục trưởng Cục quản lý chất lượng giáo dục, phụ trách Tổ công tác của Bộ GD-ĐT tại Sơn La, trả lời phỏng vấn bên lề cuộc thông tin báo chí trưa 23.7 Ảnh Lê Quân Qua xác minh ban đầu có dấu hiệu tẩy xóa đối với phiếu trả lời trong bài thi trắc nghiệm của các thí sinh. Tại sao chưa xác định được số liệu là bao nhiêu? Bởi vì chúng ta đã biết, theo quy định của chấm thi trắc nghiệm, thì cái file ảnh quét lưu lại để chấm hiện nay nó đang phù hợp với phiếu trả lời trắc nghiệm. Do vậy, chúng ta không chấm thẩm định các bài thi trong mấy ngày vừa qua. Thực chất, công việc ở đây nó khác nhiều so với Hà Giang. Ông đánh giá như thế nào về mức độ tinh vi của thủ đoạn gian lận? Như tôi đã nói, mức độ là rất nghiêm trọng. Còn để giải thích thêm, đến nay tôi chưa có đủ thông tin.  Vậy dự kiến các bước xử lý tiếp theo là gì? Trong thời gian tới, Bộ Công an và các đơn vị chức năng sẽ tiếp tục làm rõ. Chưa thể biết khi nào có kết quả cụ thể.