Chương trình giáo dục phổ thông mới: Giáo viên phải là người chủ động, sáng tạo

ẢNH: T.H

Ông Nguyễn Xuân Thành (ảnh), Phó vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học, Bộ GD-ĐT, Giám đốc dự án Hỗ trợ đổi mới giáo dục phổ thông (RGEP) đã trao đổi với phóng viên Thanh Niên xung quanh vấn xung quanh phát triển năng lực và triển khai thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới.

tin liên quan

Thành lập ban chỉ đạo thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới

Đây là lực lượng nòng cốt để phát triển tài liệu bồi dưỡng cho cả 4 đối tượng trong năm nay và những năm tới. Các báo cáo viên nguồn là giảng viên từ các trường sư phạm, bao gồm 120 người từ 8 trường sư phạm chủ chốt và một số trường sư phạm đặc thù khác. Họ là người có trình độ chuyên môn trong lý luận và phương pháp dạy học, để sau này họ có thể vừa trực tiếp đào tạo giảng viên trong trường, đồng thời bồi dưỡng giáo viên (GV) triển khai phương pháp dạy học tích cực theo hướng phát triển năng lực học sinh (HS) ở các nhà trường.

Bên cạnh đó, khoảng 60 GV giỏi ở các trường phổ thông và một số hiệu trưởng cũng được lựa chọn là báo cáo viên nguồn. Họ vừa là những người trực tiếp dạy học, qua các lớp bồi dưỡng, người đi đầu trong việc thiết kế bài học theo định hướng phát triển năng lực HS để triển khai ở nhà trường, tạo ra những ví dụ điển hình, những bài minh họa để làm học liệu cho các khóa tập huấn. Ngoài ra, còn có các chuyên viên các vụ chức năng, cũng là những người sẽ chỉ đạo triển khai lan tỏa xuống các sở GD-ĐT, các phòng GD-ĐT.

Sau đó, các báo cáo viên nguồn sẽ nghiên cứu chương trình giáo dục phổ thông mới dưới các góc độ khác nhau để họ hiểu rõ nhất về CT, từ đó viết tài liệu cho từng đối tượng, với mục tiêu tất cả các đối tượng này khi triển khai xuống nhà trường phải đảm bảo được việc tạo điều kiện thuận lợi nhất, cũng như phát triển năng lực tốt nhất cho GV để GV có thể tổ chức được các hoạt động trong nhà trường như đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá, đáp ứng yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông mới.

200 cán bộ nguồn được tập huấn đổi mới chương trình giáo dục phổ thông sắp tới ẢNH: THANH HÙNG

Quy trình bồi dưỡng giáo viên Quá trình bồi dưỡng được bắt đầu triển khai từ khoảng 200 giảng viên sư phạm là báo cáo viên nguồn, sau đó mở rộng tới 800 giảng viên sư phạm chủ chốt và giảng viên quản lý giáo dục chủ chốt. Ước tính có hơn 1.000 người được bồi dưỡng ở cấp T.Ư. Tiếp đó, trong tổng số 28.000 hiệu trưởng, Bộ sẽ tổ chức bồi dưỡng, tập huấn kỹ cho 4.000 hiệu trưởng ở cấp T.Ư để họ có thể trở thành nòng cốt tiếp tục triển khai CT ở địa phương. Trong số 28.000 trường trên toàn quốc, Bộ sẽ lựa chọn và tập huấn kỹ cho khoảng 7.000 thầy cô giáo là tổ trưởng chuyên môn, đảm bảo tỷ lệ cứ 4 trường có 1 thầy cô là tổ trưởng chuyên môn được tập huấn T.Ư. Để triển khai rộng rãi cho toàn bộ GV, sẽ có khoảng 28.000 thầy cô được lựa chọn là GV cốt cán, trung bình mỗi trường có 1 người. Với đội ngũ GV, cán bộ quản lý được bồi dưỡng ở cấp T.Ư, các địa phương tiếp tục mở rộng bồi dưỡng tại địa phương mình.

Khóa tập huấn cho 200 báo cáo viên như tôi nói ở trên tập trung vào lõi quan trọng nhất của việc đổi mới chương trình giáo dục phổ thông mới là định hướng phát triển năng lực. Muốn phát triển năng lực HS thì khâu quan trọng nhất là đổi mới phương pháp và hình thức dạy học, cũng như kiểm tra đánh giá.

Chính vì vậy, trong khóa tập huấn 5 ngày vừa rồi, chúng tôi tập trung vào phần đổi mới phương pháp dạy học, làm sao để tổ chức được cho HS học một cách tích cực, tự lực thông qua các bài học, để từ đó HS sẽ phát triển được các năng lực.

Thực tế, việc phát triển năng lực HS không phải điều gì quá xa lạ với GV. Chẳng hạn như HS được hướng dẫn để đọc, để lĩnh hội kiến thức từ trong văn bản, qua đó HS vừa có được kiến thức vừa phát triển được năng lực đọc hiểu, năng lực ngôn ngữ. Trong quá trình đọc hiểu, nếu bài giảng được thiết kế tạo điều kiện cho HS được thảo luận, tương tác với nhau thì HS sẽ phát triển được năng lực giao tiếp hợp tác.

200 báo cáo viên nguồn như tôi đã nói ở trên có nghĩa vụ là sẽ bồi dưỡng lại cho các đối tượng GV với hình thức trực tuyến và trực tiếp. Bộ GD-ĐT sẽ xây dựng nguồn tài liệu gồm các văn bản, video clip… Với bồi dưỡng trực tuyến, GV có thể vừa nghiên cứu tài liệu vừa tương tác với giảng viên; đồng thời, tham khảo các trường hợp điển hình trong các video bài học minh họa. Bên cạnh đó, còn có các video phân tích để mỗi GV khi nghiên cứu bài học đều có thể phân tích theo 12 tiêu chí đánh giá chất lượng dạy học mà Bộ đã hướng dẫn từ năm 2014 đến giờ.

Hiện nay internet đã cơ bản phủ hết mọi vùng, tuy nhiên, vẫn có một số địa phương còn khó khăn về internet. Tại những địa phương này, cán bộ cấp sở, phòng cần có giải pháp, ví dụ như thay vì dùng internet trực tuyến, tài liệu có thể được tải xuống và chuyển tới các trường để các thầy cô có thể nghiên cứu. Như vậy, sẽ đảm bảo được việc tiếp cận tài liệu nguồn một cách chính xác, không có chuyện “tam sao thất bản” như trước đây.

Khi tổ chức các bài học, giảng viên chỉ đưa ra các phương pháp và cách thức, GV phải là người chủ động sáng tạo. Như vậy việc dạy học sẽ là một quá trình sáng tạo của GV, từ khâu chuẩn bị bài giảng đến tổ chức giảng dạy trên lớp. Đó là điều rất quan trọng mà các thầy cô giáo phải thấm nhuần.