Nhiều điểm mới trong tuyển sinh vào lớp 10 THPT ở Hà Nội

Về kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm 2019 - 2020, bà Nguyễn Thu Hà, Phó trưởng phòng Quản lý thi và Kiểm định chất lượng giáo dục, Sở GD-ĐT Hà Nội, cho biết 2019 - 2020 là năm học đầu tiên thay đổi phương thức tuyển sinh vào lớp 10. Theo đó, thay vì kết hợp thi và xét học bạ THCS như các năm trước, từ năm nay, điểm thi là căn cứ duy nhất để tuyển sinh vào lớp 10 các trường THPT công lập.

Các trường công lập tự chủ tài chính, ngoài công lập...., được lựa chọn 1 trong 2 phương án là lấy kết quả kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 của thành phố để xét tuyển; hoặc xét tuyển dựa trên học bạ ở cấp THCS.

Về môn thi, thay vì có 2 môn là ngữ văn và toán như các năm trước, năm nay có 4 môn thi bắt buộc, trong đó có 3 môn cố định là ngữ văn, toán, ngoại ngữ và môn thi thứ tư được Sở GD-ĐT bốc thăm và lựa chọn ngẫu nhiên (cụ thể năm nay môn thi thứ tư là môn lịch sử, đã được công bố ngày 11.3 vừa qua).

Trong đó, môn toán, ngữ văn thi theo hình thức tự luận; môn ngoại ngữ có 2 phần là tự luận và trắc nghiệm (các năm trước môn ngoại ngữ là môn thi điều kiện dành cho học sinh thi vào THPT chuyên và chỉ thi theo hình thức tự luận); môn lịch sử thi hoàn toàn theo hình thức trắc nghiệm. Phần thi trắc nghiệm của môn ngoại ngữ và môn lịch sử sẽ thi trên phiếu trả lời trắc nghiệm và được chấm bằng phần mềm máy tính.

Điểm mới nữa mà bà Hà nhấn mạnh trong kỳ tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm nay là việc xóa bỏ hoàn toàn chế độ cộng điểm khuyến khích, kể cả học sinh có chứng chỉ nghề phổ thông ở cấp THCS cũng chỉ được dùng để xét tốt nghiệp, chứ không được cộng điểm khuyến khích vào lớp 10 như các năm trước.

Chế độ tuyển thẳng cũng được quy định chặt chẽ hơn, thu hẹp đối tượng theo đúng văn bản quy định của Bộ và của Sở GD-ĐT Hà Nội. Với những học sinh được tuyển thẳng, thay vì chỉ cần có xác nhận tạm trú trong khu vực tuyển sinh có trường THPT mà học sinh đó lựa chọn, như các năm trước, thì từ năm tới học sinh hoặc bố mẹ học sinh phải có hộ khẩu thường trú.

Cụ thể, học sinh chỉ được tuyển thẳng vào một trường THPT công lập trong khu vực tuyển sinh nơi học sinh hoặc bố, mẹ học sinh có hộ khẩu thường trú. Nếu là trường THPT công lập tự chủ tài chính hoặc THPT ngoài công lập không phân biệt khu vực tuyển sinh. Trường hợp học sinh đủ điều kiện mà không có nguyện vọng tuyển thẳng thì phải tham gia thi tuyển để dự tuyển vào lớp 10 THPT công lập.

Theo bà Nguyễn Thu Hà,  môn ngoại ngữ là 1 trong 4 môn học sinh phải dự thi trong kỳ thi tuyển sinh 10 THPT năm học 2019 - 2020. Để tạo điều kiện cho học sinh, năm nay Sở GD-ĐT Hà Nội quy định học sinh có thể đăng ký ngoại ngữ thi là một ngoại ngữ bất kỳ (tiếng Anh, Pháp, Nhật, Đức (tùy theo khả năng, không bắt buộc phải là môn ngoại ngữ được học ở cấp THCS). Trừ những học sinh thi vào lớp tiếng Đức (hệ 7 năm) của Trường THPT Việt - Đức thì ngoại ngữ thi bắt buộc phải là tiếng Đức.

Đối với học sinh có đăng ký thi chuyên, môn ngoại ngữ cũng là 1 trong 3 môn điều kiện để xét tuyển vào lớp chuyên, nên còn được gọi là môn ngoại ngữ điều kiện chuyên. Riêng với lớp chuyên ngữ (là lớp chuyên ngoại ngữ mà học sinh đăng ký học tại trường THPT chuyên hoặc trường THPT có lớp chuyên) được chia thành 2 nhóm.

Nhóm 1, phải thi bằng đúng ngoại ngữ học tại lớp chuyên (ví dụ: chuyên Anh thi bằng tiếng Anh, chuyên Pháp thi bằng tiếng Pháp).

Nhóm 2, học sinh thi vào lớp chuyên ngữ bằng ngoại ngữ khác với ngoại ngữ học tại lớp chuyên (ví dụ: học sinh thi vào lớp chuyên Pháp trường chuyên Nguyễn Huệ bằng tiếng Anh; thi vào lớp chuyên Trung Trường chuyên Hà Nội - Amsterdam bằng Tiếng Nhật....)

Bà Nguyễn Thu Hà cho biết, năm nay với học sinh thi vào THPT công lập không chuyên thì phải thi 4 môn bắt buộc. Cụ thể, năm nay là toán, ngữ văn, ngoại ngữ, lịch sử. Tuy nhiên, nếu học sinh chỉ có nguyện vọng vào THPT chuyên mà không có nguyện vọng vào trường THPT công lập không chuyên thì sẽ phải chỉ thi 3 môn điều kiện bắt buộc là toán, ngữ văn, ngoại ngữ (cùng với thí sinh dự thi vào THPT không chuyên) và môn chuyên. 

Học sinh không phải thi môn thứ tư là môn lịch sử như học sinh thi vào trường THPT công lập không chuyên. Học sinh được chọn tối đa 2 trong 4 trường chuyên do Sở Giáo dục - Đào tạo Hà Nội quản lý để đăng ký dự tuyển (Trường chuyên Hà Nội - Amsterdam, THPT chuyên Nguyễn Huệ, THPT Chu Văn An và THPT Sơn Tây).

Trong mỗi buổi thi học sinh chỉ được chọn 1 môn chuyên để dự thi. Nếu học sinh có nguyện vọng đăng ký dự tuyển vào 1 môn chuyên tại 2 trường thì phải ghi rõ trường nguyện vọng 1 và trường nguyện vọng 2...

Năm 2018, tình trạng bấn loạn trong tuyển sinh lớp 10 xảy ra có nguyên nhân phụ huynh và học sinh không biết về mặt bằng điểm thi để có thể dự kiến được điểm chuẩn.

Do vậy, một trong những điểm mới năm nay so với các năm trước mà Sở GD-ĐT Hà Nội công bố là sau khi có kết quả thi, Sở GD-ĐT sẽ cung cấp cho từng trường phổ điểm, dự kiến điểm chuẩn; tiếp theo sẽ họp xét duyệt điểm chuẩn, công bố điểm của học sinh và điểm chuẩn cùng một thời điểm (trước 1 ngày đợt tuyển sinh thứ nhất).

Bà Nguyễn Thu Hà cho hay, thay đổi đáng chú ý nữa là việc thời gian nhập học đối với học sinh trúng tuyển vào lớp 10 sẽ kéo dài hơn đáng kể.  

Cụ thể, năm nay việc tuyển sinh vào lớp 10 dự kiến sẽ chia thành 2 đợt. Tất cả các trường (chuyên, công lập, ngoài công lập) đều xác nhận nhập học cùng một khung thời gian. Đợt 1 là 3 ngày (từ ngày 20.6 đến hết ngày 22.6), đợt 2 là 15 ngày (từ 1.7 đến 15.7), đợt 2 chỉ có xác nhận nhập học theo hình thức trực tiếp đồng thời nộp hồ sơ tuyển sinh.

Trong đợt 1 xác nhận nhập học cả hình thức trực tuyến và trực tiếp học sinh đều chưa phải nộp hồ sơ. Với hình thức trực tuyến, mỗi học sinh có thể có từ 0 (không) đến tối đa là 7 (bảy) nguyện vọng trúng tuyển vào trường chuyên, công lập.

Trong thời gian xác nhận nhập học trực tuyến, học sinh đăng nhập tài khoản sổ liên lạc điện tử (PINO), chọn tên trường trúng tuyển, chọn xác nhận nhập học. Học sinh chọn in hoặc lưu phiếu xác nhận nhập học và kết thúc quá trình. Học sinh được quyền đổi nguyện vọng trúng tuyển (nếu học sinh có nhiều nguyện vọng trúng tuyển). Đến 24 giờ ngày cuối cùng đợt 1 (ngày 22.6),  tài khoản của học sinh sẽ được hệ thống tự động khóa, học sinh không thể tự đổi nguyện vọng trúng tuyển.

Với hình thức trực tiếp để tuyển sinh vào lớp 10 THPT, mỗi học sinh có thể có nhiều nguyện vọng trúng tuyển vào trường ngoài công lập. Học sinh nộp bản sao phiếu báo kết quả tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm học 2019 - 2020 tại trường có nguyện vọng trúng tuyển. Sau khi học sinh được nhà trường xác nhận nhập học, tài khoản của học sinh sẽ sẽ được hệ thống tự động khóa ngay. Trong thời gian xác nhận nhập học trực tiếp, nếu học sinh muốn đổi nguyện vọng trúng tuyển thì học sinh phải liên lạc với nhà trường để hủy nhập học trước khi đăng ký nhập học ở trường mới.

Đối với trường THPT công lập tự chủ tài chính, THPT ngoài công lập, trung tâm giáo dục nghề nghiệp, giáo dục thường xuyên, cơ sở nghề nghiệp có tuyển học sinh tốt nghiệp THCS sẽ chỉ xác nhận nhập học theo hình thức trực tiếp. 

Với những trường này, học sinh nộp bản sao phiếu báo kết quả tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm học 2019 - 2020 (đối với trường tuyển sinh theo phương án dùng kết quả thi tuyển) hoặc bằng tốt nghiệp THCS hay giấy chứng nhận tốt nghiệp tạm thời (đối với trường tuyển sinh theo phương án xét tuyển) tại trường có nguyện vọng.

Sau khi được nhà trường cập nhật vào hệ thống hỗ trợ tuyển sinh và xác nhận nhập học, tài khoản của học sinh sẽ được hệ thống tự động khóa. Nhà trường in giấy báo xác nhận nhập học cho học sinh. Học sinh muốn thay đổi nguyện vọng trúng tuyển, phải liên hệ với nhà trường đã xác nhận nhập học để hủy nhập học trước khi xác nhận nhập học ở trường mới trong thời gian tuyển sinh (từ 20.6 đến 22.6.2019).

Đối với các trường ngoài công lập có số lượng học sinh dự tuyển quá chỉ tiêu quy định, hội đồng tuyển sinh nhà trường có trách nhiệm duyệt số học sinh trúng tuyển đúng theo chỉ tiêu được giao căn cứ vào điểm xét tuyển của học sinh và thông báo công khai số học sinh trúng tuyển; hệ thống phần mềm hỗ trợ tuyển sinh chỉ cho phép các xác nhận nhập học cho học sinh theo đúng chỉ tiêu quy định.