Nghiên cứu về Covid-19 của bạn trẻ tại khu cách ly được đăng báo quốc tế

Khi dịch Covid-19 bùng nổ ở Đức, Huỳnh Lưu Đức Toàn (30 tuổi), giảng viên khoa Ngân hàng, Trường ĐH kinh tế TP.HCM, hiện đang là nghiên cứu sinh ngành kinh tế học hành vi, Trường Quản lý Otto Beisheim, quyết định trở về nước và được cách ly tại Bệnh viện Nhiệt đới Diên Khánh (Khánh Hòa) ngày 15.3. Sau khi xét nghiệm ban đầu có kết quả âm tính, Toàn được chuyển sang cách ly tại Trường Quân sự tỉnh Khánh Hòa.

Toàn cho biết mình không muốn lãng phí toàn bộ thời gian vào việc ăn, ngủ hoặc lên mạng, nên vừa thực hiện nghiêm túc việc cách ly, Toàn vừa bắt tay vào nghiên cứu về vấn đề thời sự nóng bỏng đang thách thức toàn cầu: dịch Covid-19. Nghiên cứu này của Toàn được tài trợ bởi Trường ĐH Kinh tế TP.HCM, đề cập tới vai trò của các yếu tố kinh tế xã hội và việc sử dụng phương tiện truyền thông xã hội đối với nhận thức rủi ro của người dân về Covid-19 tại Việt Nam.

Toàn chia sẻ: "Nghiên cứu của em dựa trên việc khảo sát 391 người ở lứa tuổi từ 15 đến 47 thông qua bảng câu hỏi điện tử. Những vấn đề mà bảng khảo sát muốn hướng đến là người sử dụng mạng xã hội đánh giá mức độ rủi ro của virus Covid-19 đến sức khỏe như thế nào, việc nhận biết các thông tin chưa được kiểm chứng, tin giả, tin đồn thất thiệt (được định nghĩa là chưa được xác nhận từ Bộ Y tế hoặc tổ chức y tế thế giới WHO) trên mạng xã hội ra sao...".

Từ khảo sát này, Toàn nhận thấy tại TP.HCM, nhận thức về rủi ro do từ dịch Covid-19 cao hơn các địa phương khác. Lý do vì tại thời điểm khảo sát, TP.HCM công bố thông 2 cha con nhiễm virus Corona chủng mới đến từ Vũ Hán được đưa vào điều trị tại Bệnh viện Chợ Rẫy. Vấn đề tiếp theo Toàn kết luận là mạng xã hội có tác động "cùng chiều" đối với nhận thức về rủi ro của người dân về dịch Covid-19. Theo đó, những người thường xuyên sử dụng mạng có nhận thức cao hơn, phản ứng nhanh hơn về rủi ro của dịch Covid-19 so với những người ít hoặc không đọc tin tức thường xuyên. Tuy nhiên, lượng thông tin quá lớn và việc sử dụng quá mức các phương tiện truyền thông đại chúng về Covid-19 lại có thể góp phần khiến một số người phản ứng thái quá, hoặc gia tăng sự sợ hãi cũng như cảm giác bi quan.

Toàn nhìn nhận: "Trong thời điểm thông tin về dịch Covid-19 gần như 'chiếm sóng' toàn bộ trên các phương tiện truyền thông và mạng xã hội, rất nhiều người cho rằng lượng tin giả, tin sai có tỷ lệ tới 7/10. Đặc biệt, tại tỉnh có bệnh nhân dương tính với Covid-19, thì thái độ đúng đắn về dịch Covid-19 trên mạng xã hội sẽ có khả năng làm giảm nỗi sợ hãi và hoảng loạn của mọi người. Điều này đòi hỏi các hành động khẩn cấp từ cả Chính phủ và toàn xã hội. Hiểu được các yếu tố quyết định nhận thức rủi ro trong dân chúng là rất quan trọng, từ đó có cách thức phổ biến thông tin một cách phù hợp, nhằm giúp người dân tin tưởng, có nhận thức đúng và chính xác về dịch để không chủ quan và cũng không hoang mang, sợ hãi".

Bài báo được đăng trên tạp chí Economics Bulletin (Tạp chí khoa học có tên dịch tiếng Việt là Bản tin Kinh tế xuất bản lần đầu năm 2001 do giáo sư John P. Conley tại ĐH Vanderbilt làm tổng biên tập), nằm trong danh mục tạp chí quốc tế SCOPUS Q3. Theo Toàn, tạp chí này cung cấp thông tin khoa học miễn phí và cực kỳ nhanh chóng trên toàn bộ cộng đồng các nhà nghiên cứu kinh tế. Trước khi đăng, bài báo của Toàn được phản biện kín bởi một nhà khoa học, biên tập viên phụ trách là giáo sư Stéphane Mussard (Đại học Nîmes, Pháp) và Tổng biên tập. Dữ liệu nghiên cứu của Toàn sẽ được công bố rộng rãi để các nhà khoa học từ nhiều nước có thể so sánh, đối chiếu và tìm hiểu kinh nghiệm từ Việt Nam. 

Hiện tại Toàn vẫn tiếp tục nghiên cứu các dự án tiếp theo về Covid-19 trên lĩnh vực chuyên môn của mình như: Làm sao để người dân Việt Nam chủ động đeo khẩu trang nơi công cộng? Làm cách nào để người dân Việt Nam tự nguyện khai báo y tế hằng ngày thông qua ứng dụng trên điện thoại? Làm sao để thúc đẩy những hành vi phòng chống dịch: rửa tay, hạn chế ra đường và giữ khoảng cách 2 mét? Những câu hỏi này đều là lĩnh vực chuyên môn kinh tế học hành vi của Toàn đang nghiên cứu tại CHLB Đức. Bên cạnh đó, gần đây nhất, Toàn còn nằm trong nhóm tình nguyện viên nghiên cứu của 10 trường ĐH hàng đầu thế giới (như Harvard, Oxford, Princeton...) trong thu thập dữ liệu hành vi chống lại dịch Covid-19.