Tranh cãi vì... bao lì xì

Tết đến có rất nhiều mẫu bao lì xì được tung ra thị trường. Tuy nhiên, có nhiều mẫu trong đó là sản phẩm đạo ý tưởng, sao chép mẫu mã của người khác.

Nhái hay trùng ý tưởng?

Nguyễn Ngọc Tú, một bạn trẻ làm thiết kế từng nổi tiếng với các bộ ảnh “Ba kể con gái nghe”, phỏng theo tranh Đông Hồ, đang hết sức bức xúc vì cho rằng các mẫu bao lì xì do mình thiết kế bị nhái trắng trợn.

Tú cho biết mình được bạn bè gửi hình ảnh mẫu bao lì xì của một công ty thiết kế, bán bao lì xì, trong đó, theo Tú và bạn bè đánh giá, mẫu này “đạo” rất nhiều từ ý tưởng. Ý tưởng thiết kế của Tú chủ yếu là hình ảnh một cô gái bịt kín mặt mũi đi xe Lead (theo những tình huống của “Ninja Lead” nổi tiếng trong năm 2017). Đằng sau xe là 2 cành hoa mai và đào. Hai dòng chữ trên bao lì xì là “Mậu Tuất 2018 phải thật truất’s” và “Quẹo trái gặp phú quý, rẽ phải đụng an khang”. Trong khi đó, bao lì xì nhái lại cũng có cô gái bịt mặt đi xe tay ga, với dòng chữ “Tết phải truất” và “Quẹo phải gặp phú quý, rẽ trái gặp an khang”.

Với những nét tương đồng lớn như vậy, không khó hiểu khi Ngọc Tú cho rằng mình bị đạo ý tưởng. Khi Tú đưa bản hai hình ảnh lên mạng để so sánh, mọi người cũng đồng ý rằng có sự trùng hợp đến đến khó hiểu về ý tưởng.

Trao đổi với Báo Thanh Niên, đại diện công ty đang vướng nghi án nhái ý tưởng này cho biết: “Công ty chỉ in vài trăm bao lì xì theo mẫu này bán mấy ngày tết cho vui. Không ngờ  mẫu này lại trùng ý tưởng đến như vậy. Công ty không hề copy ý tưởng, chì là trùng hợp. Vì hình tượng những phụ nữ Ninja Lead đi xe ẩu nỗi tiếng trên mạng nên tui em tự nghịch, tự làm lại trùng với mẫu của người khác. Tuy nhiên, luật sở hữu trí tuệ quy định là tác phẩm nào được công bố trước sẽ được bảo hộ luật sở hữu trí tuệ. Vì vậy, bên em ra sau chắc chắn là sẽ thua thiệt. Công ty sẽ có cách giải quyết êm đẹp”.

Ngậm ngùi bị nhái

Thông thường mỗi mùa tết, nhiều bạn trẻ làm thiết kế có bỏ thời gian để thiết kế một số mẫu bao lì xì, in bán để kiếm thêm thu nhập. Tuy nhiên, năm nào cũng có chuyện các công ty thiết kế hoặc in ấn bắt chước để bán thu tiền. Tác giả không dễ dàng đòi quyền lợi vì đây là sản phẩm nhỏ nên không tiến hành đăng ký sở hữu trí tuệ.

Tranh vẽ đặc sản Sài Gòn theo phong cách chibi của họa sĩ Nguyễn Thanh Bình (biệt danh Bình lùm) vừa qua cũng bị một bạn trẻ nhái ý tưởng để làm… bao lì xì. Bạn trẻ này đã xóa chữ cũ, thay chữ “Tết đến rồi”, gắn thêm hoa mai làm thiệp. Khi tác giả liên hệ tác quyền, người nhái ý tưởng còn đề nghị phải đưa ra giấy đăng ký tác quyền. Nhưng vì vi phạm rõ ràng, người này phải thừa nhận mình sai.