Văn hóa

Góc ký họa: Ga Đà Lạt

Lam Yên

14/05/2023 08:04 GMT+7

Được công nhận là Di tích kiến trúc quốc gia năm 2001, ga Đà Lạt có nhiều điều thú vị ít ai biết.

Đó là nhà ga cao nhất VN (nằm ở độ cao 1.500 m so với mực nước biển), lâu đời và đẹp nhất Đông Dương, có đầu tàu chạy bằng hơi nước cổ nhất ở VN…

Tọa lạc tại số 1 Quang Trung, ga Đà Lạt (dài 66,5 m, ngang 11,4 m, cao 11 m) do hai kiến trúc sư người Pháp Moncet và Revéron thiết kế. Công trình đưa vào hoạt động từ năm 1938 đến năm 1972 trên tuyến đường sắt Đà Lạt - Tháp Chàm dài 84 km. Tuyến này có đoạn phải vượt đèo Sông Pha (độ cao 1.000 m, dốc 12%), để đảm bảo an toàn, 16 km phải sử dụng đường ray răng cưa (*).

Công trình kết hợp kiểu kiến trúc Pháp (mái vòm, ô kính màu…) và kiến trúc bản địa VN (ba mái chóp chính như cách điệu từ nhà rông Tây nguyên, hoặc những ngọn núi Langbiang với hệ mái ngói chân chóp thoải ra như sườn núi). Phía trước còn có mặt đồng hồ ghi lại thời điểm bác sĩ Yersin phát hiện cao nguyên Langbiang (15 giờ 30 phút ngày 21.6.1893).

Hiện tại, nhà ga chỉ hoạt động phục vụ du lịch, tham quan chùa Linh Phước (tuyến ga Đà Lạt - Trại Mát dài 7 km).

(*): Mỗi đầu tàu được lắp hệ thống bánh răng một chiều (để khi chết máy tàu không bị tuột dốc). Khi leo đèo, bánh răng này sẽ "khớp chặt" với hàng răng cưa nằm giữa hai đường ray. Đường ray răng cưa độc đáo này trước đây chỉ có ở Đà Lạt và Thụy Sĩ, tiếc là bây giờ ở Đà Lạt đã không còn. Tháng 4.2023, tập đoàn sản xuất tàu điện hàng đầu thế giới Stadler (Thụy Sĩ) muốn tham gia dự án trùng tu đường sắt răng cưa Đà Lạt - Tháp Chàm.