Hà Nội ơi, mấy mùa rồi ta chưa gặp lại nhau!

Bước chân lãng du đôi khi đưa ta rời xa chốn mình thường ở, và dù dài, dù ngắn, mỗi chuyến đi đó cũng cộng thêm vào hành trang ta không ít những điều mới mẻ. Sống ở Hà Nội khá lâu, đôi khi tôi phát cáu vì sự bụi bặm, ồn ào, vì sự đông đúc một cách quá đáng của đất và người nơi đây.

Nhưng cứ thử mà xem, ai đó từng gắn bó với Hà Nội, chắc hẳn khi đi xa, sẽ lại có những góc nhìn đa sắc, đa cạnh hơn về mảnh đất ngàn năm văn vật này. Tôi từng bực dọc vì Hà Nội những ngày tắc đường, cũng tỏ ra khó chịu những ngày mưa phùn, gió bấc. Tôi không ít lần kêu ca rằng Hà Nội sao mà bừa bộn quá, bụi bặm quá… Rồi như một thói quen của những kẻ hay “xê dịch”, thích đi lại và di chuyển, ngay lúc này ở TP.HCM tôi lại quay ra so sánh.

Hà Nội thua Nha Trang (Khánh Hòa) ở cái khí trời mát mẻ, của cái bầu trời xanh ngắt mấy tầng cao. Hà Nội lại thua xa Đà Nẵng ở sự sạch sẽ, gọn gàng của đường phố, lại càng thua xa Huế ở sự tĩnh tại vốn có… Nhưng đi mãi cũng mỏi chân, dòng suy tưởng cũng vậy, mãi rồi cũng uể oải theo. Và mọi sự so sánh lại thật thú vị, khi từ góc nhìn “trái chiều” này, tôi chợt phát hiện ra: Hà Nội lại thật đẹp, đẹp ngay từ trong ánh nhìn có phần đố kỵ của tôi.

Ta từng buồn vì Hà Nội thua Huế, kém Đà Nẵng, chẳng bằng Nha Trang, nhưng Hà Nội lại có vẻ đẹp riêng đầy quyến rũ, thậm chí ngay trong những ngày mưa phùn, gió bấc. Thăng Long - kinh thành ngàn năm xưa cũ nhưng lại đẹp và nên thơ bởi cái rong rêu đầy ám ảnh của thời gian.

Hà Nội duyên lặn vào trong, mà điều này đôi khi người ta chỉ nhận ra khi đã rời Hà Nội, hoặc chí ít, cũng phải đủ từng trải, đủ những chia ly thì mới đủ tinh tế để cảm nhận được điều đó. Hà Nội đẹp những thứ bình dị và bình thường, ở chiều sâu văn hóa, bởi cái bề thế của lịch sử nghìn năm. Chính vì vậy mà ta, đôi khi lại chẳng nhận ra nổi tình yêu, cảm tình của ta với Hà Nội.

Hà Nội đẹp bởi những hiện thân vô cùng bình dị, một con phố đổ ắp lá sấu vàng, một ngày đông mưa phùn... Nếu một lần lìa xa Hà Nội, bạn nên thử nhớ về Hà Nội mà xem. Tôi có lần chợt giật mình khi trong một chuyến công tác tại Bạc Liêu, một người bạn mới quen từng khoe: “Xa thế mà em cũng được ra Hà Nội rồi đấy, đẹp anh nhỉ!”. Thế mới biết, ta cứ ở lì mãi với Hà Nội, ta ngày ngày, thường nhật gần gũi với Hà Nội, chính bởi thế mà mắt ta mờ đi, ta mất cảm giác về cái đẹp của mảnh đất này. Thế mới biết cần lắm những chuyến đi xa để nhớ về gần.

Hà Nội, duyên 'lặn' vào trong Ảnh Lưu Quang Phổ

Hà Nội đẹp bởi những điều vô cùng bình dị, một con phố đổ lá sấu vàng, một ngày đông mưa phùn, gió bấc, những cặp môi hồng thiếu nữ chợt làm cho ai đó xuyến xao. Hay hình ảnh các bà, các chị bên gánh hàng hoa, mà mỗi bông, mỗi cánh như các đốm lửa nhỏ, duyên lắm, thắm lắm. Hà Nội, vốn vẫn được coi là chốn Kinh kỳ, Kẻ chợ, những ngày mưa có nét đẹp riêng.

Hà Nội mùa thu cũng rất "đặc trưng", và đẹp nhất mùa thu đồng bằng Bắc bộ. Mưa phùn, gió bấc hay sương giăng khói phủ chẳng nơi nào có và đẹp được như Hà Nội, càng chẳng thể tìm thấy ở Tây nguyên với đại ngàn lộng gió, hay miền Trung gió Lào cát trắng.

Những ngày mưa, nhất là mưa phùn, mà lại se lạnh, còn gì sướng bằng ngồi trong ngõ nhỏ, quán cóc liêu xiêu mà nhâm nhi ly trà nóng (vốn cũng là một đại diện của quán xá Hà Nội) vừa run run vừa nhìn ngắm người qua lại, nghe tiếng dép lẹp kẹp của lũ trẻ, lại nghe tiếng cười rúc rích của những cặp tình nhân cùng chung một chiếc ô.

Rồi Hà Nội có hàng rong với tiếng rao đêm. Hàng rong thì nhiều nơi có, nhưng để ấn tượng như vậy thì chắc rằng chẳng thấy ở đâu. Quán cóc, liêu xiêu, mưa bụi mơ màng, chỗ này là Hoàng thành cổ kính, chỗ kia là tháp Rùa rêu phong. Hà Nội có hoa sữa và hoa sữa có ảnh hưởng đặc biệt với người Hà Nội. Khi vào mùa, hương hoa sữa dụ dỗ những cặp tình nhân rong xe trên phố, lôi kéo mọi người ra đường.

Không giống như các loài hoa vô hương khác, hoa sữa nở và gửi hương theo gió, gửi hương cho gió. Vì vậy, đừng bất động trong tận hưởng, muốn cảm được cái nồng nàn này, phải lang thang trên các con phố, đuổi theo cái hương hoa kia trong gió. Một cách thưởng hoa cũng rất riêng của người thủ đô. Nhưng nếu để ý, bạn sẽ dễ dàng nhận ra một đặc điểm rất Hà Nội, chỉ Hà Nội mới có, đó là bên cạnh một hàng quà, thể nào cũng có một quán cóc bán nước chè.

Cái triết lý dựa vào nhau mà sống là thế đấy. Chẳng cần nói thì ai cũng biết, đó là một phần văn hóa của người Tràng An. Ai đã từng một lần lang thang với phố phường Hà Nội, đi sâu vào mọi ngõ ngách, ghé vào quán trà nóng, trà đá vỉa hè, đầu ngõ, rồi lại có lần lặng người lắng nghe tiếng rao đêm... sẽ cảm được cái hồn của Hà Nội.

Hà Nội mùa này có còn ướt mưa không, còn riêng tôi đã ướt cả tâm hồn. Vì mấy mùa rồi ta chưa gặp lại nhau!