Hàng loạt sai phạm tại Tổng công ty địa ốc Sài Gòn

Kết luận thanh tra thời kỳ 2017, 2018 về phòng, chống tham nhũng trong việc quản lý, sử dụng vốn nhà nước tại Resco, do Thanh tra TP.HCM vừa công bố, cho thấy việc quản lý tại Resco có những bất thường, nghiêm trọng hơn là hàng loạt sai phạm về tài chính, dự án…

Ngày 24.4, theo tìm hiểu của PV Thanh Niên, Resco có vốn điều lệ lên đến hơn 3.200 tỉ đồng vào thời điểm tháng 6.2017. Đây là doanh nghiệp (DN) 100% vốn nhà nước, thuộc UBND TP.HCM; thực hiện hàng loạt dự án (DA) khu dân cư, nhà ở xã hội, chung cư thương mại, cao ốc văn phòng...

Tiếp tục thanh tra 2 dự án Trước khi Thanh tra TP.HCM tiến hành thanh tra, cũng đã có một số cuộc kiểm tra tại Resco. Tính đến thời điểm thanh tra, Resco chưa thực hiện xong 3/7 nội dung kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước và 1 nội dung kiến nghị của Ủy ban Kiểm tra Thành ủy TP.HCM. Ngày 24.4, theo thông tin từ Thanh tra TP.HCM, liên quan đến sai phạm tại Resco, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong yêu cầu kiểm điểm, xử lý trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có liên quan các hạn chế, thiếu sót theo kết luận thanh tra. Chủ tịch UBND TP.HCM giao Chánh thanh tra TP.HCM lập đoàn thanh tra tiến hành thanh tra, làm rõ việc thực hiện DA cao ốc văn phòng (số 257 Điện Biên Phủ, P.6, Q.3), DA chung cư Nguyễn Kim - khu B (Q.10) và báo cáo UBND TP.HCM xem xét, chỉ đạo xử lý theo quy định.

Theo kết luận thanh tra, về kết quả kinh doanh, năm 2017, 2018, Resco có công khai báo cáo tài chính năm và báo cáo kiểm toán năm theo quy định của luật Phòng, chống tham nhũng năm 2005, sửa đổi bổ sung năm 2007, 2012. Tuy nhiên, doanh thu không đạt kế hoạch năm do UBND TP.HCM giao. Cụ thể, năm 2017 doanh thu hoạt động kinh doanh chỉ hơn 545 tỉ đồng, đạt 76,9% so với kế hoạch năm (hơn 709 tỉ đồng) và chỉ đạt 23,33% so với thực hiện năm trước liền kề; năm 2018 doanh thu cũng chỉ hơn 555 tỉ đồng, đạt 72,46% so với kế hoạch năm. Trong khi đó, chi phí thực hiện trong 2 năm đều vượt so với kế hoạch được UBND TP.HCM giao; năm 2017 đạt 141,34% so chi phí kế hoạch, năm 2018 tăng lên 158,42% so chi phí kế hoạch.

Về quản lý công nợ, đến thời điểm thanh tra (tháng 5.2019), Resco chưa hoàn tất việc đối chiếu, xác nhận công nợ phải thu, tỷ lệ đối chiếu, xác nhận công nợ còn thấp; chưa thực hiện báo cáo về tình hình công nợ năm 2018 theo đúng chỉ đạo của UBND TP.HCM. Tại thời điểm thanh tra, Resco còn đến hơn 1.473 tỉ đồng nợ phải thu, chưa thu hồi được; nghiêm trọng là trong đó có khoản nợ phải thu là cổ tức, lợi nhuận được chia số tiền hơn 304 tỉ đồng, tạo điều kiện cho các đơn vị khác chiếm dụng vốn.

Ngoài ra, Thanh tra TP.HCM xác định, Resco chưa nghiêm túc chấp hành quy định về thuế và nộp lợi nhuận sau thuế, dẫn đến bị Cục Thuế TP.HCM phạt chậm nộp tiền thuế số tiền hơn 10 tỉ đồng và bị ban hành 6 quyết định cưỡng chế nộp ngân sách nhà nước. Lý do là có năm, lợi nhuận Resco không nộp vào ngân sách lên đến hàng chục tỉ đồng.

Trong khi đó, một vấn đề rất bất thường là tính đến ngày 7.3.2019, Resco chưa hoàn tất lưu trữ sổ kế toán để ghi chép, hệ thống và lưu giữ toàn bộ các nghiệp vụ kinh tế, tài chính đã phát sinh có liên quan trong năm 2017, 2018 theo quy định, gây khó khăn trong công tác tiếp cận hồ sơ, sổ sách kế toán để phục vụ công tác thanh tra.

Resco sử dụng 4,8 tỉ đồng của công ty chi nộp thay tiền thuê đất, thuế đất cho Công ty CP Hùng Vương và 469 triệu đồng cho Công ty CP địa ốc 7; đặc biệt là chi trả các chi phí thực hiện DA chung cư Nguyễn Kim - khu B thay cho đối tác kinh doanh (Công ty CP địa ốc Ngân Hiệp). Thanh tra TP.HCM khẳng định, việc này làm ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của Resco, làm lợi cho đối tác, mang tính rủi ro cao, có sự tùy tiện trong việc quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại DN và chưa phù hợp quy định luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại DN năm 2014, dễ dẫn đến việc gây thất thoát, thiệt hại tài sản nhà nước.

Nghiêm trọng hơn, Resco còn tồn đọng 1.533 phiếu thu trị giá hơn 76 tỉ đồng (tiền cọc mua căn hộ tại chung cư lô B Bàu Cát 2, Q.Tân Bình) và 355 phiếu chi trị giá gần 55 tỉ đồng (hoàn trả tiền đặt cọc mua căn hộ tại chung cư lô B Bàu Cát 2), phát sinh từ ngày 15.11 - 13.12.2017 không có chữ ký duyệt và đóng dấu của thủ trưởng đơn vị. Riêng 355 phiếu chi trên không có ký duyệt của thủ trưởng đơn vị, nhưng đã xuất quỹ chi gần 55 tỉ đồng trả cho các tổ chức, cá nhân là thực hiện không đúng quy định của luật Kế toán. Thanh tra cho rằng, có sự buông lỏng lãnh đạo quản lý, tùy tiện trong công tác kế toán thu, chi tiền, dễ dẫn đến việc thất thoát tài sản nhà nước và phát sinh tham ô, tham nhũng, chưa đảm bảo chặt chẽ trong công tác phòng, chống tham nhũng và kiểm soát nội bộ trong việc quản lý, sử dụng vốn nhà nước tại DN.

Về đầu tư góp vốn vào các DN khác của Resco, Thanh tra TP.HCM cũng chỉ ra nhiều bất thường. Năm 2017, 2018, Resco đầu tư tài chính tại 32 đơn vị với tổng giá trị góp vốn lên đến hơn 2.250 tỉ đồng, nhưng chỉ có 18/32 đơn vị có lợi nhuận, cổ tức được chia, còn lại 14/32 DN không chia lợi nhuận, cổ tức được chia. Trong đó, năm 2017 có 7 DN đầu tư bị lỗ, tổng số lỗ lũy kế đến cuối 2017 hơn 40 tỉ đồng, năm 2018 còn 5 DN đầu tư bị lỗ, tổng số lỗ lũy kế hơn 23 tỉ đồng, khó có khả năng bảo toàn vốn đầu tư. Mặc dù vậy, Resco chưa báo cáo, đề xuất biện pháp xử lý (thoái vốn, tăng cường giám sát hoặc biện pháp khác) trình UBND TP.HCM, chưa hoàn tất việc thoái hết vốn đầu tư tài chính ngoài ngành theo quy định nhằm hạn chế thấp nhất thiệt hại tài sản, vốn đầu tư. Bên cạnh đó, việc cử người đại diện phần vốn góp của Resco tại các DN có vốn góp, cũng xảy ra vi phạm.

Qua thanh tra điển hình 6 DA đầu tư xây dựng của Resco, các đơn vị thành viên và công ty cổ phần có vốn góp, gồm: DA căn hộ Felisa Riverside (số 99 Bến Bình Đông, P.11, Q.8) do Công ty CP địa ốc Chợ Lớn làm chủ đầu tư, diện tích hơn 2.697 m²; DA tại số 557 Bến Bình Đông (P.13, Q.8) do Công ty CP phát triển địa ốc Sài Gòn 5 làm chủ đầu tư, diện tích hơn 1.495 m2; DA Trung tâm thương mại Bình Đăng (trên QL50, P.6, Q.8), diện tích hơn 4.606 m² do Công ty CP phát triển địa ốc Sài Gòn 5 làm chủ đầu tư. Và các DA Resco làm chủ đầu tư, gồm: DA đầu tư xây dựng khu cao ốc văn phòng (số 257 Điện Biên Phủ, P.6, Q.3); DA hạ tầng kỹ thuật khu dân cư An Hội, chung cư - Nguyễn Kim B (Q.10), ghi nhận hầu hết đều chậm tiến độ thực hiện và chậm tiến độ thi công.

Đáng nói hơn, có một số DA từ khi phê duyệt đến nay đã hơn 10 năm, nhưng chưa được đưa vào khai thác sử dụng, ảnh hưởng đến nguồn vốn DN, gây lãng phí tài sản nhà nước, lãng phí đất đai và có những sai phạm, hạn chế, thiếu sót trong việc chỉ định thầu không đúng quy định, không tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà thầu; chưa đảm bảo tính công khai, minh bạch trong quản lý DA đầu tư xây dựng theo quy định của luật Phòng, chống tham nhũng, luật Đấu thầu, luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại DN...

Với hàng loạt sai phạm trên, Thanh tra TP.HCM kết luận, trách nhiệm thuộc HĐTV, Chủ tịch HĐTV, Tổng giám đốc, Phó tổng giám đốc phụ trách, kế toán trưởng, kiểm soát viên Resco và các tổ chức, cá nhân có liên quan thời kỳ phát sinh vụ việc.