Nhân kỷ niệm 84 năm ngày sinh của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn (28.2.1939 - 28.2.2023), Saigon Books phối hợp cùng nhiếp ảnh gia Dương Minh Long và gia đình cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn tổ chức Triển lãm Trịnh Công Sơn - Lần đầu gặp lại tại Đường sách TP.HCM (đường Nguyễn Văn Bình, Q.1, kéo dài đến hết 1.3).
Tư liệu quý lần đầu công bố
Dương Minh Long là nhiếp ảnh gia chụp hình riêng cho nhạc sĩ Trịnh Công Sơn suốt 11 năm, ước lượng có khoảng 10.000 tấm hình (chụp bằng máy cơ thời trước). Gần 30 năm qua, ông chuyển nhà 28 lần nhưng vẫn giữ lại gần 100 kg tư liệu về Trịnh Công Sơn (bao gồm cả những kỷ vật của nhạc sĩ như bài báo, thư tình, bản ghi lời nhạc gốc).
Khi Trịnh Công Sơn mất năm 2001, Dương Minh Long cho biết ông định đốt hết tư liệu và hơn 10.000 kiểu ảnh ông đã chụp nhạc sĩ vì "người mình yêu quý đã mất thì những cái đó cũng không còn ý nghĩa". Nhà báo Trần Trọng Thức biết chuyện đã ngăn cản. Năm 2021, dịp kỷ niệm 20 năm ngày mất Trịnh Công Sơn, nhiếp ảnh gia Dương Minh Long đã trao cho gia đình nhạc sĩ các kỷ vật, tư liệu về Trịnh Công Sơn để trưng bày trong một không gian bảo tàng mang tên cố nhạc sĩ ở Huế.
Chia sẻ về tên gọi của triển lãm, nhiếp ảnh gia Dương Minh Long cho biết: "Tôi chưa lần nào làm triển lãm ảnh chụp nhạc sĩ Trịnh Công Sơn suốt từ bao năm qua, dù tôi có 11 năm được gần và chụp hình anh trong nhiều hoạt động và cũng đã 22 năm từ ngày anh ra đi. Vì thế, với triển lãm này, tôi muốn gọi là Lần đầu gặp lại, bởi khi xem ảnh, khán giả cũng như gia đình, bản thân người được chụp chung trong bức ảnh sẽ được gặp lại nhạc sĩ một lần nữa qua những khoảnh khắc lưu giữ lại".
Với triển lãm Trịnh Công Sơn - Lần đầu gặp lại, Dương Minh Long chỉ công bố 35 tác phẩm trắng đen chụp Trịnh Công Sơn bên người thân, bạn hữu đã nhuốm màu thời gian. Trong đó, nổi bật có hình ảnh nhạc sĩ Trịnh Công Sơn trò chuyện về âm nhạc với nhạc sĩ Văn Cao; Trịnh Công Sơn cùng hát và chơi đàn với nghệ sĩ dương cầm Đặng Thái Sơn, với nhà thơ Nguyễn Duy, với nhạc sĩ Thanh Tùng, nhạc sĩ Hoàng Hiệp, nhà thơ Lê Đạt…; cùng hình ảnh sánh vai Liz Mitchell - nữ ca sĩ chính của nhóm nhạc Boney M - khi bà lần đầu đến TP.HCM biểu diễn năm 1994, ảnh ngồi uống trà với đạo diễn điện ảnh Trần Anh Hùng, diễn viên Hồng Kông Lương Triều Vỹ, Trần Nữ Yên Khê năm 1997 tại TP.HCM; và nhiều văn nghệ sĩ tên tuổi khác…
6 cuốn sách ảnh về Trịnh Công Sơn nối tiếp ra mắt
Dương Minh Long nói, trước đây, trong suốt 20 năm qua, ông chỉ công bố khoảng 20 tác phẩm chụp Trịnh Công Sơn ở các cuộc triển lãm tập thể hoặc qua bìa album, báo chí… trong số cả chục ngàn tư liệu mà mình có. Nhiều lần, các đơn vị muốn xin ảnh, video để sử dụng, trưng bày, nhưng ông đều từ chối.
ông cho biết khi chụp Trịnh Công Sơn, ông chỉ nhờ nhạc sĩ đứng ở vị trí nhất định, còn việc đứng ra sao, làm gì, thể hiện như thế nào, tùy thuộc ở nhạc sĩ và thường chỉ chụp những khoảnh khắc tự nhiên nhất như lúc đọc sách, xem tạp chí, trầm tư bên bàn thờ cha mẹ, có lúc ngẩn người nhìn ra bên ngoài cửa sổ. "Tôi là người chụp ảnh tư liệu. Chụp như thế nào, giữ nguyên như thế. Không chỉnh sửa, không cắt cúp", ông nói. Nhờ vậy, nhiếp ảnh gia ghi lại được những khoảnh khắc tự nhiên, có chiều sâu với ảnh về Trịnh Công Sơn.
Dương Minh Long chia sẻ về cơ duyên ông quen biết nhạc sĩ Trịnh Công Sơn: "Năm 1990, khi tôi còn ở Moskva (Nga), người muốn tôi làm một triển lãm ảnh cá nhân tại VN là nhà thơ Nguyễn Duy, và anh đã tự tổ chức một triển lãm khi tôi gửi ảnh về. Hai tuần sau khi khai mạc triển lãm, vào tháng 10.1990, tôi mới bay từ Moskva về TP.HCM. Ngày đó, trong nhóm văn nghệ sĩ tại TP.HCM có một "bộ ba" chơi rất thân với nhau là nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, nhà văn Nguyễn Quang Sáng và nhà thơ Nguyễn Duy. Thông qua nhà thơ Nguyễn Duy, mối nhân duyên của chúng tôi bắt đầu từ đó. Tôi ở trong nhà anh Sơn từ năm 1993 đến 1997. Nhờ vậy, tôi có cơ hội chứng kiến những góc đời thường của anh, từ những cuộc tụ tập với bạn bè, lúc anh một mình… Tôi suốt ngày đi theo anh từ chỗ này tới chỗ kia và làm công việc của một người em: chụp lại những khoảnh khắc đời thường của anh. Tôi không nghĩ tôi sẽ có một tài sản tư liệu lớn như thế vì lúc bắt đầu chụp cho anh và cả bây giờ, tôi đến với anh bằng tất cả tình yêu hết sức riêng tư của cá nhân tôi: tình yêu đối với nhạc sĩ Trịnh Công Sơn và tình yêu với âm nhạc Trịnh Công Sơn".
Bên cạnh triển lãm lần này, Dương Minh Long cũng sẽ có một buổi triển lãm khác với những hình ảnh riêng chụp nhạc sĩ Trịnh Công Sơn và ca sĩ Hồng Nhung tổ chức vào ngày 15.3 tại Ngôi nhà Đức tại TP.HCM (33 Lê Duẩn, Q.1), ngay sau dịp Hồng Nhung làm live concert Bống là ai? ngày 11 - 12.3 ở Nhà hát Lớn Hà Nội.
Nhiếp ảnh gia Dương Minh Long sinh năm 1962 tại Hà Nội, từng là phóng viên ảnh Báo Lao Động năm 1991 - 1998. ông đã thực hiện 25 triển lãm cá nhân trong nước và tại châu Âu từ năm 1984 - 2004. Dịp triển lãm năm nay nằm trong kế hoạch lớn mà Dương Minh Long đã dự định hoàn thành từ năm ngoái nhằm kỷ niệm tuổi 60 của mình, nhưng do nhiều trục trặc nay mới ra mắt. Không chỉ có 35 bức ảnh lần này, Dương Minh Long còn ra mắt 7 cuốn sách ảnh lần lượt gồm: Nhớ Trịnh Công Sơn - bộ bưu thiếp khổ lớn lần đầu ra mắt nhân sinh nhật của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, cùng 6 ấn phẩm sách ảnh khác - mỗi cuốn xoay quanh Trịnh Công Sơn với một nhân vật đặc biệt, như nhạc sĩ Văn Cao, danh ca Khánh Ly, ca sĩ Hồng Nhung, ca sĩ Trịnh Vĩnh Trinh và với chính Trịnh Công Sơn…, sẽ công bố sắp tới nhân 22 năm ngày mất của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn (1.4.2001 - 1.4.2023).
Dương Minh Long cho biết 6 cuốn sách trên chỉ mới chuyển tải được khoảng 1.000 hình ảnh chọn lọc ra trong số 10.000 hình ảnh có được, vì vậy tư liệu, hình ảnh về Trịnh Công Sơn vẫn sẽ còn là một "kho tàng" để người yêu âm nhạc Trịnh Công Sơn khai mở, nghiên cứu.
Bình luận (0)