Họa sĩ Việt trên đất Thái: Vẽ tranh để giúp con hiểu về Trung thu Việt Nam

Tốt nghiệp Đại học Nghệ thuật Huế (năm 2006), tốt nghiệp cao học Nghệ thuật Thị giác tại Đại học Mahasarakham (Thái Lan), nữ họa sĩ Tú Quyên (người Kon Tum) đã bén duyên với mảnh đất xứ sở chùa Vàng từ lúc nào không hay. Sau khi kết hôn với một giảng viên mỹ thuật người Thái Lan, chị quyết định ở lại thành phố Udon Thani vùng đông bắc Thái Lan để lập nghiệp cùng chồng và tiện chăm sóc con cái. Tới nay chị đã sinh sống và sáng tác tại đây hơn 12 năm.

Sau thời gian đầu "theo nghiệp giáo", hết đi dạy tiếng Việt cho sinh viên Thái chuyên nghành tiếng Việt, làm giảng viên dạy chuyên ngành mỹ thuật cho đại học Thái Lan, dạy sơn mài cho sinh viên Thái Lan…, họa sĩ Tú Quyên quyết định ở nhà toàn tâm toàn ý sáng tác. Cũng từ đó các tác phẩm do chị sáng tác ngày càng đầy đặn, mang đậm màu sắc dân tộc Việt, liên tục được gửi về nước tới tay các nhà sưu tập. Trong đó có không ít các tác phẩm sơn mài với lối vẽ truyền thống Việt.

NVCC

Họa sĩ Tú Quyên cho biết sáng tác tranh về đề tài Trung thu luôn là điều mà chị ấp ủ mấy năm qua nhưng chưa thực hiện được do cảm hứng chưa đạt tới độ chín muồi. Chỉ cho đến năm nay, khi chị và các các con tình cờ xem lại một clip ghi lại cảnh đón Trung thu trên phố núi Kon Tum, đồng thời cũng được coi là cảnh đón Trung thu hoành tráng nhất nhì cả nước, cảm xúc mong muốn được vẽ lại cảnh đón Trung thu của trẻ em Việt trong chị mới thực sự dâng trào.

Đặc biệt khi các con chị (vốn sinh ra và lớn lên tại Thái Lan), chưa từng đón Trung thu bao giờ, đã ngỡ ngàng hỏi mẹ rằng "Mẹ ơi, Trung thu là gì hả mẹ?", chị đã quyết định kể lại ký ức tuổi thơ của mình về Trung thu cho các con hiểu qua chính chất liệu tranh vẽ.

"Đã không kể thì thôi, khi kể thì không thể dừng lại được. Những hình ảnh trong tranh là những hình ảnh rất chân thật mà tuổi thơ tôi đã từng trải qua. Trước Trung thu mấy ngày, lũ trẻ con chúng tôi đã rạo rực cùng nhau làm lồng đèn, bà làm đuốc bằng ống lồ ô. Phần lớn dùng đuốc vì rẻ. Lồng đèn làm bằng phim cũ, rất dễ cháy, nhiều khi chưa kịp chơi đã cháy khi mới châm lửa. Đến Trung thu, trẻ con cả xóm háo hức chạy theo đoàn lân đi khắp xóm làng, cùng rước đèn cùng múa lân. Vui thật là vui. Tuy ở Thái nhưng lòng tôi lúc nào cũng hướng về Việt Nam - mảnh đất quê hương", họa sĩ Tú Quyên bùi ngùi chia sẻ.

NVCC

Chị cũng cho biết khi vẽ đề tài Trung thu, chị luôn mong mỏi mọi người xem sẽ sẽ thấy lại chính tuổi thơ mình trong từng nhân vật trong tranh. Cứ như vậy, suốt mấy tuần qua, họa sĩ Tú Quyên vừa miệt mài vẽ tranh Trung thu, vừa  kể lại các câu chuyện chơi Trung thu ngày xưa tại quê hương mình cho các con nghe. Chị cũng dành không ít thời gian dạy các con làm lồng đèn ngôi sao, cùng chia sẻ niềm vui giống như trẻ em Việt cùng háo hức chờ đón Trung thu.

Trong các bức tranh sáng tác về Trung thu, họa sĩ Tú Quyên chủ yếu sử dụng chất liệu acrylic kết hợp với vàng lá trên bố Nga hoặc có bức kết hợp với vàng Ý, dán bằng cánh gián của sơn mài vào chỗ mặt trăng để tăng thêm sự lung linh và sang trọng cho bức tranh.

Các bức tranh vẽ về Trung thu của họa sĩ Tú Quyên được thể hiện rất tình cảm với các nhân vật chính là các cô bé, cậu bé đang vui đùa múa lân trong dịp tết Trung thu, thậm chí có cô cậu ham chơi quần chưa kéo lên hết còn xệ mông hoặc hở rốn, nom rất dễ thương. Người đeo mặt nạ ông phỗng, người cầm đèn ông sao, người cầm đèn bướm, người đội đầu lân…  tất cả đều nhịp nhàng hớn hở theo đoàn lân diễu hành dưới ánh trăng, thậm chí có đoàn còn múa lân trên cầu khỉ leo cheo, rất sống động.

"Ngắm nhìn những bức tranh này, lòng tôi không tránh khỏi xúc động. Không khí Tết Trung thu thật rộn ràng qua từng bức tranh. Tôi cảm thấy như tuổi thơ ấu của mình ùa về với bao kỷ niệm đẹp đẽ. Nơi đó trẻ em chơi đùa đón Trung thu thật hồn nhiên. Vài cái đèn tự chế, vài xâu chuỗi hạt bưởi khô đốt thay nến, vài miếng hồng, miếng bưởi được các bà, các mẹ khéo léo gắn kết tạo hình thành mâm quả các con vật… Như vậy đã đủ thế hệ chúng tôi sung sướng lắm rồi. Chả bù cho trẻ em thời nay, khi vật chất quá đủ đầy thì đời sống tinh thần như giảm đi, không còn hứng thú chuẩn bị và đón chơi Trung thu như trước kia nữa. Những bức tranh về những ký ức cũ, có khả năng tái hiện sống động về một nét đẹp văn hóa xưa như vậy là điều rất cần thiết và rất đáng trân trọng", một người yêu nghệ thuật thế hệ 7X gốc Bắc chia sẻ.

Họa sĩ Tú Quyên tên thật là Nguyễn Thị Tú Quyên, sinh năm 1982, từng đoạt không ít giải thưởng mỹ thuật Việt Nam như: Giải B tại Cuộc vận động và sáng tác tranh chủ đề miền núi toàn quốc tại An Giang (năm 2011), Giải thưởng của Hội Mỹ thuật Việt Nam với Ánh mắt trẻ (năm 2011), Giải B tại triển lãm khu vực V - nam miền Trung và Tây Nguyên (năm 2014), Giải B tại Triển lãm Mỹ thuật khu vực V (năm 2021), Giải khuyến khích Triển lãm Mỹ thuật khu vực V (năm 2022)…

Cùng ngắm loạt tranh về Trung thu của họa sĩ Tú Quyên vừa sáng tác năm 2023:

NVCC

NVCC

NVCC