Hoàn thành dự án điện hạt nhân Ninh Thuận trong 2030 - 2031

Sáng 17.2, tiếp tục kỳ họp thứ 7, Quốc hội thảo luận về dự thảo chính sách đặc thù xây dựng dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận.

"Đừng để tuột cơ hội, làm chậm sự phát triển đất nước"

"Điện hạt nhân rẻ, ổn định, ít phát thải và công suất lớn. Xin đừng để tuột mất cơ hội, làm chậm sự phát triển của đất nước", đại biểu Dương Khắc Mai (đoàn Đắk Nông) dẫn lại một tin nhắn ông nhận được từ một cử tri trẻ.

ẢNH: GIA HÂN

Theo đại biểu, bên cạnh những lợi ích tiềm năng, tích cực, dự án điện hạt nhân đối mặt với nhiều rủi ro, thách thức cần được xem xét cẩn trọng, cụ thể như tài chính, công nghệ, an toàn môi trường xã hội, địa chính trị.

Ông Mai đề nghị Chính phủ nghiên cứu kỹ, đánh giá toàn diện các rủi ro, có sự chuẩn bị thật kỹ lưỡng về mọi mặt, có chính sách quản lý và giải pháp trước mắt lẫn lâu dài đảm bảo chặt chẽ, minh bạch, hiệu quả và bền vững.

Ông Mai đề nghị có cơ chế, chính sách để huy động tối đa nguồn lực từ nhân dân, doanh nghiệp nghiệp tham gia vào dự án, giảm bớt áp lực cho ngân sách nhà nước. Ông cũng cho rằng, với trình độ chỉ ở mức cơ bản trong lĩnh vực điện hạt nhân, nếu không có chính sách đặc biệt về nhân lực sẽ khó triển khai thực hiện và vận hành dự án điện hạt nhân trong nước trước mắt và dài hạn.

Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận Trần Quốc Nam cho biết, theo chỉ đạo của Chính phủ, việc giải phóng mặt bằng cho hai nhà máy điện hạt nhân phải hoàn thành trong năm 2025 để bàn giao đất sạch cho chủ đầu tư. Ông đề nghị ngoài các chính sách đặc thù mà Chính phủ trình, bổ sung thêm 5 nội dung khác liên quan tới công tác giải phóng mặt bằng tỉnh để hoàn thành được tiến độ theo yêu cầu.

"Chúng ta đều tin tưởng rằng việc đầu tư nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận sẽ thật sự an toàn và thành công. Nhân dân tin tưởng tuyệt đối, nhất là bà con vùng dự án di dời có cuộc sống tốt đẹp, hạnh phúc, tiếp thêm niềm tin, sự lan tỏa để đất nước triển khai các dự án tiếp theo", ông Nam nói.

ẢNH: GIA HÂN

Cần chính sách đặc thù đủ mạnh để rút ngắn thời gian xây nhà máy điện hạt nhân

Đại biểu Trịnh Thị Tú Anh (đoàn Lâm Đồng) cũng nhấn mạnh, điện hạt nhân Ninh Thuận là dự án điện hạt nhân đầu tiên của Việt Nam, với tiến độ đã được thông qua thì phải có chính sách đặc thù mới đảm bảo tiến độ.

Theo bà Tú Anh, dù là dự án đầu tiên, song Việt Nam không phải bắt đầu từ con số 0. Bà cho biết, nhà máy điện hạt nhân là một loại nhiệt điện, chỉ khác nguồn nhiệt tạo ra hơi nước làm quay tuabin phát điện là từ phản ứng phân hạch hạt nhân, còn các khâu sau cơ bản giống nhà máy nhiệt điện.

Về lò phản ứng hạt nhân, Việt Nam cũng có nhiều kinh nghiệm vận hành lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt an toàn tuyệt đối mấy chục năm qua.

Bà cũng nhấn mạnh, với sự quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị, ủng hộ của người dân và các chính sách đặc thù được Quốc hội thông qua thì mục tiêu xây dựng nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận trong 5 năm là hoàn toàn khả thi.

Giải trình cuối phiên thảo luận, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên, nhấn mạnh, dự án điện hạt nhân có công nghệ phức tạp, chỉ một số ít quốc gia sở hữu và nhu cầu vốn đầu tư rất lớn.

Thông thường, trên thế giới, để hoàn thành đầu tư một dự án điện hạt nhân có quy mô tương tự, thời gian từ khi phê duyệt đầu tư đến khi vận hành khoảng trên 10 năm, dự án có tiến độ nhanh nhất khoảng 7 - 8 năm.

Do tính chất phức tạp của dự án điện hạt nhân và lần đầu tiên được xây dựng tại nước ta nên để hoàn thành dự án trong năm 2030 - 2031, rất cần có các cơ chế, chính sách đặc thù, đủ mạnh để đẩy nhanh tiến độ, rút ngắn thời gian thực hiện.

Ông Diên cũng cho biết, trong quá trình triển khai dự án, nếu phát sinh các vấn đề mới hoặc phải sửa đổi, bổ sung cơ chế, chính sách này, Chính phủ sẽ tiếp tục nghiên cứu, báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định.