Chính phủ Trung Quốc toàn quyền kiểm soát tuyệt đối việc phát hành phim tại hàng chục ngàn rạp ở xứ họ gần đây rất chọn lọc những bộ phim không phải do Trung Quốc sản xuất được phép chiếu tại nước này. Do đó, nhiều bom tấn phát hành trong thời đại dịch Covid-19 của Hollywood, chẳng hạn như Spider-Man: No Way Home, Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings hay Eternals không được cấp quyền ra rạp ở Trung Quốc. Sự vắng mặt đó từng khiến những bộ phim bom tấn mất hàng chục, hàng trăm triệu USD doanh thu phòng vé.

Jeff Bock, nhà phân tích doanh thu phòng vé của Ex Exhibitionor Relations nhận định: “Đưa bất kỳ bộ phim bom tấn nào vào Trung Quốc giờ đây giống như gặp một vấn đề lớn”.

Người Nhện Tom Holland đóng chính phim Uncharted

IMDB

Uncharted được khởi chiếu tại Trung Quốc vào ngày 14.3 tới không có nghĩa là bộ phim sẽ thành công doanh thu. Cuộc phiêu lưu hành động với sự tham gia của nam diễn viên Người Nhện Tom Holland (vai thợ săn kho báu Nathan Drake) trong Uncharted có khả năng sẽ hái ra tiền ở Trung Quốc. Bộ phim là phép thử quan trọng để xem liệu khán giả Trung Quốc có còn hứng thú với sản phẩm của Hollywood hay không.

Phần tiếp theo mới nhất của series James Bond - No Time to Die thu được 64 triệu USD và Dune do Denis Villeneuve đạo diễn kiếm được 39 triệu USD ở Trung Quốc. Doanh thu này ít hơn nhiều so với những gì các hãng phim kỳ vọng khi phát hành phim bom tấn nhiều năm trước. Death on the Nile tiếp tục xu hướng đó, ra mắt với doanh thu “khiêm tốn” 5,9 triệu USD. Vụ giết người bí ẩn do Kenneth Branagh thủ vai chính phải vật lộn khi so sánh với doanh thu phòng vé của bộ phim tiền nhiệm là Murder on the Orient Express ra rạp xứ Trung năm 2017, kiếm được 34,6 triệu USD.

Jeff Bock cho rằng: “Các phim của Hollywood ra rạp ở Trung Quốc gần đây không còn bùng nổ phòng vé. Trung Quốc từng là con đường chắc chắn đảm bảo doanh thu phim Mỹ cán mốc 1 tỉ USD trên toàn thế giới giờ đã khác”.

Tuy vậy, trong trật tự thế giới mới hiện nay, đạt mốc tỉ USD mà không chơi với Trung Quốc xem ra là điều không thể. Đó thật sự là một vấn đề lớn bởi những bộ phim kinh phí “khủng” từng được sản xuất ở một thời điểm khác: không chỉ trước đại dịch mà vào lúc Trung Quốc đang nhiệt tình với các bộ phim bom tấn của Hollywood xuất phát từ truyện tranh Marvel, phim của Disney… đã mang lại sự tự tin cho các nhà đầu tư để đẩy ngân sách sản xuất phim ngày càng cao hơn khi biết rằng lượng người xem hùng hậu ở Trung Quốc sẽ mang lại doanh thu xứng đáng.

Hiện tại, Uncharted đang được khán giả yêu thích, thu về 139 triệu USD trên toàn cầu tính cho đến nay. Đó là một khởi đầu thuận lợi và là dấu hiệu cho thấy “sức mạnh phòng vé” từ ngôi sao Tom Holland khi anh không đóng vai Người Nhện.

Phóng viên Erich Schwartzel của tờ The Wall Street Journal từng viết cuốn sách Red Carpet: Hollywood, China and the Global Battle for Cultural Supremacy (tạm dịch Thảm đỏ: Hollywood, Trung Quốc và cuộc chiến toàn cầu vì quyền lực tối cao văn hóa) cho biết có một số giả thuyết khác để giải thích sự “thù địch” từ những người xem phim ở Trung Quốc. Cây bút Schwartzel nói với tờ Variety: “Trước tiên, khán giả Trung Quốc thích xem phim nội địa hơn. Xu hướng đó giống như cách họ trừng phạt Mỹ khi căng thẳng gia tăng. Dường như có một nỗ lực từ bên trong ở Trung Quốc để khuấy động chủ nghĩa dân tộc nhằm ngăn chặn ảnh hưởng từ bên ngoài”.

Các yếu tố khác có sức nặng chống lại Hollywood bao gồm việc Trung Quốc rõ ràng sử dụng quyền hạn chế phim nhập khẩu để trừng phạt những “kẻ đối lập chính trị” như Mỹ, Hàn Quốc, Ấn Độ…

Alicia Vikander vai nhà khảo cổ học Lara Croft trong phim Tomb Raider

IMDB

Trong năm 2018 và 2019, Trung Quốc đã tái cơ cấu ngành công nghiệp điện ảnh nội địa để kiểm soát số lượng phim được sản xuất. Từ năm 2012 đến 2019, Trung Quốc phê duyệt 45 đến 55 phim do Mỹ sản xuất mỗi năm, theo Comscore. Nhưng khi Trung Quốc vượt qua Mỹ để trở thành thị trường rạp chiếu lớn nhất thế giới vào năm 2020 và 2021, số lượng phim Hollywood giảm đáng kể xuống còn khoảng 31 phim mỗi năm. Tính đến nay chỉ vỏn vẹn 6 bộ phim do Mỹ sản xuất được chấp nhận chiếu ở Trung Quốc trong năm 2022. Tất cả những điều này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa chính phủ Mỹ và chính phủ Trung Quốc về mọi thứ, từ thương mại đến chính trị.

Uncharted vẫn là ẩn số doanh thu ở Trung Quốc vì các phim chuyển thể từ game được yêu thích hơn ở xứ Trung so với Mỹ. Bộ phim Tomb Raider ra rạp năm 2018, với sự tham gia của Alicia Vikander trong vai nhà khảo cổ học Lara Croft từng thất bại ở Bắc Mỹ khi chỉ thu 58 triệu USD (một con số được coi là thảm khốc trước đại dịch) nhưng bội thu ở Trung Quốc với 78 triệu USD. Tương tự vậy, phim chuyển thể từ trò chơi điện tử năm 2018 của Dwayne Johnson - Rampage kiếm được 156 triệu USD ở Trung Quốc và chỉ 100 triệu USD phòng vé Bắc Mỹ. Detective Pikachu là thành công bất ngờ hiếm hoi ở cả Bắc Mỹ lẫn Trung Quốc, thu về lần lượt 144 triệu USD và 93 triệu USD vào năm 2019.

Vào thời điểm Uncharted “hạ cánh” ở Trung Quốc, phim đã ra rạp tại Mỹ hơn 3 tuần. Một số người cho rằng khoảng thời gian giữa bộ phim ra mắt tại Bắc Mỹ và Trung Quốc có thể gây ra vấn đề vì nạn sao chép lậu. Một số khác đánh giá thời hạn 25 ngày không đủ để Uncharted gặp trở ngại vì đang chiếu độc quyền tại rạp và chưa có trên các dịch vụ phát trực tuyến.

Robert Pattinson (Batman) và Zoë Kravitz (Catwoman) trong bom tấn The Batman

IMDB

Bộ phim siêu anh hùng của Hollywood với Robert Pattinson đóng chính The Batman có thể ít bị ảnh hưởng. Phim của hãng Warner Bros. có kinh phí sản xuất lên đến 185 triệu USD, ra rạp Trung Quốc vào ngày 18.3 tới, hai tuần sau khi công chiếu ở Bắc Mỹ ngày 4.3. Các bộ phim khác về Người Dơi do Christian Bale và Ben Affleck đóng chính từng thành công ở Trung Quốc. The Dark Knight Rises thu 53 triệu USD năm 2012, Batman v Superman: Dawn of Justice đạt 97 triệu USD vào năm 2016 và Justice League thu 106 triệu USD năm 2017. Vì vậy, ngay cả khi ngày phát hành tại Trung Quốc muộn hơn một chút so với Mỹ, các chuyên gia phòng vé vẫn cảm thấy tự tin vào sức hấp dẫn của The Batman.