Thưa ông, vì sao số học sinh lớp 1 được đánh giá là "chưa hoàn thành" chương trình và có nguy cơ lưu ban năm nay lại nhiều như vậy? Đây có phải là điều bất thường không?
Ông Thái Văn Tài, Vụ trưởng Vụ Giáo dục tiểu học (Bộ GD-ĐT): Theo thống kê đến ngày 31.5 vừa qua, kết thúc năm học 2022 - 2023, có 105.734 học sinh bậc tiểu học được đánh giá "chưa hoàn thành", lớp 1 có hơn 52.000 em.
Phần nhiều trong số này là học sinh vùng dân tộc thiểu số, học sinh lớp ghép và học sinh khuyết tật. Con số đánh giá chất lượng dạy học ở bậc tiểu học nói chung và lớp 1 nói riêng không khác biệt so với các năm. Học sinh lớp 1 "chưa hoàn thành" nhiều nhất, sau đó lớp 2, lớp 3, lớp 4, lớp 5 giảm dần.
Lý do học sinh lớp 1 "chưa hoàn thành" nhiều nhất vì đây là năm đầu tiên của bậc học với nhiều yêu cầu về kỹ năng cần đạt, năng lực cần đạt cũng như tạo nền tảng vững chắc để học sinh học các năm tiếp theo. Quan điểm của Bộ GD-ĐT là quản lý chặt chẽ khối lớp đầu tiên của cấp học vì nếu lỏng lẻo sẽ tạo khoảng trống dẫn đến nguy cơ không thể khắc phục được về sau, trong đó có nguy cơ tái mù chữ và ngồi nhầm lớp.
Thứ 2, trước thềm năm học vừa qua, kết quả khảo sát cho thấy, có khoảng 2% trẻ 5 tuổi chưa được đi học mầm non; chủ yếu là trẻ ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn và có cả phần ảnh hưởng bởi yếu tố dịch bệnh. Không được học mẫu giáo, vào lớp 1 trẻ sẽ gặp nhiều khó khăn hơn. Con số hơn 50.000 em xếp loại thấp ở lớp 1 năm qua tương đương với 2% trẻ chưa được ra lớp mẫu giáo.
Năm học 2022 - 2023 cũng là năm đầu tiên học sinh toàn quốc được đi học trực tiếp trọn vẹn sau dịch Covid-19 ít nhiều ảnh hưởng đến chất lượng nói chung.
Ông Thái Văn Tài, Vụ trưởng Vụ Giáo dục tiểu học
TUYẾT MAI
"Không xuất phát từ chương trình, sách giáo khoa"
Vậy, có nguyên nhân do chương trình, sách giáo khoa mới nặng về kiến thức và khó đối với học sinh, nhất là học sinh lớp 1 không?
Trước hết, phải khẳng định con số hàng vạn học sinh được đánh giá, xếp loại "chưa hoàn thành" cuối năm học không xuất phát từ chương trình, sách giáo khoa.
Khi thiết kế, xây dựng chương trình giáo dục phổ thông mới, các chuyên gia, nhà quản lý giáo dục rất quan tâm tới đối tượng học sinh lớp 1 để có những điều chỉnh phù hợp. Ví dụ, môn tiếng Việt đã được điều chỉnh tăng từ 350 tiết/năm học lên thành 420 tiết/năm học nhưng nội dung kiến thức không tăng. Nghĩa là vẫn chừng đó chữ cái, âm vần nhưng tăng thời gian thực hành để học sinh thuận lợi hơn khi nắm được kiến thức.
Chương trình, sách giáo khoa mới điều chỉnh môn học, điều chỉnh phương pháp, tăng tính thực hành, qua đó giúp việc học tập nhẹ nhàng, dễ đạt mục tiêu cần đạt hơn so với chương trình hiện hành.
Những học sinh "chưa hoàn thành" sẽ cần giúp đỡ như thế nào để các em theo được chương trình, tránh việc dễ dãi cho lên lớp dẫn tới tình trạng "ngồi nhầm lớp" khi ở các lớp cao hơn, thưa ông?
Đối với học sinh "chưa hoàn thành", các nhà trường sẽ phải có kế hoạch dạy bù những phần kiến thức, nội dung các em chưa hoàn thành để học sinh đạt được các mục tiêu cần đạt. Việc này nhằm đảm bảo quyền lợi của học sinh, tránh trường hợp học sinh "ngồi nhầm lớp".
Trong số học sinh "chưa hoàn thành", mỗi em chưa đạt ở một số nội dung, hoạt động khác nhau. Các em khuyết nội dung, hoạt động nào, giáo viên các trường sẽ bù đắp trong dịp hè. Thực tế những năm trước việc này đã được thực hiện và mang lại hiệu quả.
Cũng không phải tất cả học sinh sau khi được bồi dưỡng sẽ được lên lớp, sẽ có học sinh ở lại lớp nhưng không phải con số hơn 50.000 em.
Tăng cường giám sát chất lượng dạy học
Dư luận ủng hộ việc đánh giá thực chất nhưng cũng mong muốn học sinh chỉ được đánh giá là chưa hoàn thành khi việc dạy và học đã nỗ lực hết sức. Bộ GD-ĐT có chỉ đạo, giải pháp gì để giám sát việc nâng cao chất lượng dạy học để giúp học sinh, đặc biệt học sinh ở vùng khó khăn hoàn thành chương trình một cách thực chất?
Bộ GD-ĐT rất mong các địa phương tạo điều kiện để tất cả học sinh 5 - 6 tuổi, nhất là trẻ vùng sâu, vùng xa tiếp cận được chương trình mầm non. Hiện nay còn có khoảng 2% trẻ 5 tuổi chưa được ra lớp mầm non, là rất khó khăn cho các em khi vào lớp 1.
Bộ GD-ĐT cũng đang lấy ý kiến dự thảo thông tư về dạy học tiếng Việt cho trẻ em là người dân tộc thiểu số trước khi vào lớp 1. Theo đó, sẽ có những nội dung bù đắp kiến thức, kết nối chương trình giáo dục mầm non với bậc tiểu học, nhiệm vụ này được các trường tiểu học thực hiện trước khai giảng năm học mới.
Ngoài ra, tôi cũng cho rằng, việc tiếp tục tăng cường giám sát thực chất chất lượng dạy học vẫn là giải pháp cần làm. Không vì thành tích mà thiếu chặt chẽ trong đánh giá, giám sát chất lượng.
Bình luận (0)