Hồn vía sông quê

Sông Bến Bạ của tôi cũng giống như sông Đuống của nhà thơ Hoàng Cầm, có hai bờ đi qua hai cuộc chiến tranh dài, không chỉ thời chống Pháp mà còn thời đánh Mỹ. Thời Pháp, tôi nhỏ xíu, nghe mẹ kể lại cả nhà chạy giặc trên chiếc xuồng câu qua bên kia sông. Tôi khát nước nhưng hết nước uống, ông ngoại tôi bèn một mình chèo chiếc xuồng câu ngược sông về nhà lấy nước ngọt, không sợ chết, không sợ bị bắt. Thời đánh Mỹ, tôi rời làng quê lên Sài Gòn trọ học, ông ngoại tôi đã mất trước đó khá lâu, cả làng cũng chạy giặc qua bên kia sông lánh nạn, khi lính rút đi dân làng mới đùm túm kéo nhau về.

 Tuy xa quê từ nhỏ, nhưng khi nghỉ hè tôi về quê vẫn ra tắm trên dòng Bến Bạ, hình ảnh con sông đã thành kỷ niệm đậm nét trong tâm hồn, nỗi nhớ của tôi. Từ bên này muốn qua bên kia sông phải đi đò chèo, sang hơn thì đò máy, nhưng phải theo con nước, lúc thủy triều lên xuống trong ngày. Khi xuồng ra tới giữa sông mà gặp gió to sóng lớn, nếu không phải là người có kinh nghiệm, vững tay chèo, có thể xuồng lật úp. Với chúng tôi, đó là chuyện nhỏ bởi tụi con nít trong làng thường đóng bè chuối qua sông bắt cá bắt chim, đứa nào cũng lội giỏi như rái cá. Mấy chục năm sau trở về, ra bến sông chơi thì bãi cát bến đò ngày xưa không còn nữa, người ta đã lấy hết cát từ bao giờ, chỉ còn trơ bãi bùn.

Ngày trước đường liên tỉnh khó khăn, xe đò mỗi ngày chỉ chạy một hai chuyến nên người làng lên tỉnh lỵ, nhất là bạn hàng mua bán thường đi đò máy. Đò cặp sát mép nước đón, đón đổ khách, vui lắm. Bây giờ lộ nhựa thẳng tắp, xe đò xe buýt chạy cách nhau nửa giờ. Bến sông thưa vắng, chả mấy ai qua lại.

 Con sông Bến Bạ của tôi bây giờ bên bồi không còn bãi cát cho trẻ con chơi, cho các bà các chị xuống sông gánh nước, giặt giũ, cho thanh niên nam nữ hẹn hò gặp nhau những đêm trăng sáng. Trên bãi đất trống ngay đầu dốc xuống bãi cát là điểm mua bán vật liệu xây dựng ngổn ngang cừ tràm, gạch đá, sắt thép, xi măng..., xe tải, xe công nông chở vật liệu xây dựng ngược xuôi, cày nát con lộ nhỏ, xáo trộn sự yên tĩnh của ngôi làng ven sông. Sông Bến Bạ mất vẻ nên thơ, nhạt nhòa hồn vía, chả còn quyến rũ như xưa nữa.

Mỗi lần về quê, ra đứng nhìn sông, lại thấy buồn. 

Từ Kế Tường

>> Bãi sông quê
>> Cá diếc sông quê
>> Dộp dộp sông quê
>> Mẹ và dòng sông quê
>> Sông quê - thơ của Phan Thành Minh