Hộp số ly hợp kép có gì đặc biệt?

Hãng xe Đức Porsche đã khai sinh công nghệ hộp số ly hợp kép có tên gọi PDK (Porsche Dopelkupplungsgetriebe). Năm 1983, nhà sản xuất này tích hợp PDK trên mẫu xe đua Porsche 956 và đã chiến thắng lần đầu tiên cùng với Porsche 962 vào năm 1986. Giờ đây, có thể tìm thấy PDK trên tất cả các mẫu xe của hãng này, từ Boxster đến Carrera 4S.

Sau đó, ly hợp kép (có tên chung là DCT) ngày càng trở nên phổ biến, Ford là một trong những hãng xe phổ thông đầu tiên áp dụng công nghệ này có tên gọi PowerShift.

Porsche sinh ra PDK với mục tiêu quan trọng nhất là rút ngắn thời gian chuyển số, tối ưu hóa hoạt động giữa hộp số và động cơ. Còn Ford, với nhiệm vụ đơn giản hơn hướng tới khả năng tiết kiệm nhiên liệu và nhỏ gọn.

Cấu tạo hộp số ly hợp kép của Porsche -  Ảnh: Porsche

Hộp số ly hợp kép hoạt động trên nguyên tắc truyền động tương tự như hộp số tay. Nhưng bộ đôi ly hợp ở đây thuộc loại ly hợp ma sát ướt, nghĩa là các đĩa ma sát được ngâm trong dầu và tách, nối của nó được điều khiển bằng cơ cấu chấp hành: thủy lực - điện từ. Hai ly hợp này hoạt động hoàn toàn độc lập với nhau, một điều khiển các bánh răng cấp số lẻ (1, 3, 5 và bánh răng gài số lùi), trong khi ly hợp còn lại có nhiệm vụ điều khiển bánh răng gài số chẵn (2, 4 và số lùi).

Với kết cấu như vậy, khi quá trình tăng số (1 - 2 - 3…) hoặc giảm số (5 - 4) diễn ra sẽ không bị mất công suất. Đồng thời, việc gài các số truyền thực hiện một cách tự động tùy thuộc vào chế độ hoạt động của động cơ và sức cản của mặt đường (nếu người lái chọn chế độ tự động hoàn toàn). Vì vậy nó luôn đảm bảo được lực kéo phù hợp với sức cản chuyển động, bảo đảm được chất lượng động lực học và tính kinh tế nhiên liệu của ô tô.

Hộp số ly hợp kép PowerShift trên xe Ford EcoSport tại Việt Nam

Cái tên bán tự động khiến bạn liên tưởng đến việc hộp số này là sự kết hợp có pha trộn giữa hộp số tự động và hộp số sàn truyền thống. Và đúng như vậy, hộp số bán tự động với trang bị cơ cấu thủy lực và mô tơ điện giúp điều khiển quá trình chuyển số xe. Tuy nhiên, nguyên lý hoạt động của loại hộp số này lại như loại hộp số tự động thông thường.

Với cấu tạo trên, hộp số ly hợp kép có ưu điểm chuyển số trong thời gian ngắn, tốc độ chuyển số nhanh tạo cảm giác lái phấn khích và thể thao hơn. Thế nhưng, loại hộp số này lại mới phổ biến trên các dòng xe thể thao hạng sang với thiết kế phức tạp khiến chi phí giá thành không hề nhỏ. Ngoài ra, một số hãng xe cố gắng sử dụng hộp số ly hợp kép trên xe phổ thông đã gặp phải một vài khiếm khuyết khi các lái xe nhận thấy rằng DCT chuyển số không mượt mà như họ mong đợi. Thêm vào đó, có một chút chậm trễ trong việc lựa chọn số tiếp theo, đặc biệt khi bạn cố gắng tăng tốc ở tốc độ chậm.