Hy vọng le lói cho Gaza từ Ai Cập; vẫn tranh cãi về vụ nổ bệnh viện

Trong một cuộc điện đàm hôm 18.10, Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah al-Sisi và Tổng thống Mỹ Joe Biden đã đồng ý đưa viện trợ nhân đạo vào Dải Gaza "một cách bền vững", theo văn phòng ông Sisi.

Người phát ngôn của tổng thống Ai Cập cũng cho biết hai nước đang phối hợp với các tổ chức nhân đạo quốc tế dưới sự giám sát của Liên Hiệp Quốc để đảm bảo hàng viện trợ đến tay người Palestine.

Reuters đưa tin cuộc điện đàm diễn ra khi ông Biden đang ngồi trên máy bay về nước vào cuối ngày 18.10, sau chuyến thăm Israel chưa đầy 8 giờ. Ông Biden nói với các phóng viên rằng ông Sisi đã đồng ý mở cửa khẩu Rafah từ Ai Cập sang Gaza để cho phép khoảng 20 xe tải chở hàng viện trợ nhân đạo tiến vào lãnh thổ này, nơi người dân đang rất thiếu lương thực, nước, nhiên liệu và các nhu yếu phẩm khác sau khi Israel tiến hành phong tỏa và không kích 12 ngày trước.

REUTERS

Ông Biden không nêu thời gian cụ thể cho việc mở đường, nhưng người phát ngôn Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ John Kirby cho biết việc này sẽ diễn ra trong những ngày tới sau khi đường được sửa chữa.

Trước đó trong ngày 18.10, Tổng thống Sisi tuyên bố hàng triệu người Ai Cập sẽ phản đối việc cưỡng ép người Palestine ở Gaza chạy đến bán đảo Sinai, đồng thời cho rằng bất kỳ động thái nào như vậy sẽ biến lãnh thổ của Ai Cập thành căn cứ cho các cuộc tấn công chống lại Israel.

Gaza, một trong các khu vực mà người Palestine định cư và coi là lãnh thổ của một "nhà nước tương lai", vẫn bất ổn sau vụ nổ tại Bệnh viện Al-Ahli al-Arabi cuối ngày 17.10. Các quan chức Palestine cho biết ít nhất 471 người đã thiệt mạng trong thảm kịch và cáo buộc Israel thực hiện vụ không kích.

Israel và Mỹ cho rằng nguyên nhân là lực lượng thuộc Phong trào Thánh chiến Hồi giáo Palestine (PIJ) đã phóng rốc két nhằm vào Israel nhưng thất bại và rốc két rơi xuống bệnh viện. PIJ phủ nhận liên quan.

Thảm kịch bệnh viện đã dẫn đến làn sóng biểu tình chống Israel trên khắp Trung Đông cũng như phản ánh rõ ràng hơn bao giờ hết những bi thương mà thường dân Palestine tại Gaza đang phải hứng chịu, giữa lúc xung đột Hamas-Israel có nguy cơ lan rộng.

Lior Haiat, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Israel, cho biết trên nền tảng mạng xã hội X rằng "hàng chục người dường như đã thiệt mạng" tại bệnh viện, con số thấp hơn nhiều so với báo cáo của các quan chức Palestine.

Các quan chức Palestine cho biết lực lượng Israel đã bắn chết hai thiếu niên Palestine ở Bờ Tây trong các cuộc biểu tình, trong khi lực lượng an ninh Li Băng bắn hơi cay và vòi rồng vào những người biểu tình ném đạn gần đại sứ quán Mỹ.

LHQ muốn 100 xe tải mỗi ngày

Mặc dù thỏa thuận mở đường là một bước đột phá, dòng cứu trợ vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu. Giám đốc viện trợ LHQ Martin Griffiths nói với Hội đồng Bảo an LHQ hôm 18.10 rằng họ đang tìm cách đưa hàng viện trợ đến Gaza trở lại mức 100 xe tải mỗi ngày, bằng với mức trước khi xung đột Hamas-Israel bùng nổ.

Trong chuyến thăm của ông Biden, văn phòng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho biết Israel sẽ cho phép thực phẩm, nước và thuốc men đến miền nam Gaza thông qua Ai Cập. Song Israel tái khẳng định họ sẽ không cho phép viện trợ đi qua biên giới của Israel cho đến khi Hamas thả khoảng 200 con tin bị bắt trong cuộc tấn công của lực lượng này nhằm vào Israel hôm 7.10. Các tay súng Hamas đã giết chết khoảng 1.400 người Israel trong cuộc tấn công.

Cơ quan y tế Gaza cho biết 3.478 người Palestine đã thiệt mạng và 12.065 người bị thương trong các cuộc không kích trả đũa của Israel nhằm vào khu vực kể từ ngày 7.10.

Trên đường trở lại Washington DC, ông Biden nói với các phóng viên rằng ông đã trao đổi thẳng thắn với Thủ tướng Netanyahu về tính cấp thiết của việc cung cấp viện trợ cho Gaza. Trước đó, ông tiết lộ sẽ yêu cầu quốc hội Mỹ thông qua một gói viện trợ chưa từng có cho Israel trong tuần này, mặc dù ông không thể thực hiện hành động nào cho đến khi Hạ viện Mỹ bầu được chủ tịch mới.

Nhà Trắng cho biết ông Biden dự kiến phát biểu từ Nhà Trắng lúc 20 giờ ngày 19.10 (giờ địa phương) về phản ứng của Mỹ đối với các cuộc tấn công của Hamas nhằm vào Israel cũng như chiến sự giữa Nga và Ukraine. Cũng trong ngày 19.10, Thủ tướng Anh Rishi Sunak dự kiến đến Israel.