Kết quả xét nghiệm 'không bình thường' có phải là dương tính với SARS-CoV-2?

Thông tin tại buổi họp của Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch Covid-19 TP.Hà Nội chiều 27.3, Phó giám đốc Bệnh viện Bạch Mai Dương Đức Hùng cho biết, sau khi Bệnh viện Bạch Mai phát hiện ca bệnh đầu tiên, các kịch bản đã được xây dựng, các quy định về cách ly đã được khởi động. 

Theo ông Hùng, 160 cán bộ bị cách ly đợt đầu (liên quan đến các bệnh nhân 86 và 87) được phân loại là F1 hiện sức khỏe tốt, xét nghiệm lần 2 đã cho kết quả âm tính.

Với đợt 2, khi phát hiện bệnh nhân 133, “đánh giá cả Khoa Thần kinh là một cái ổ, trong đêm đó chúng tôi cho phong tỏa ngay Khoa Thần kinh, cách ly toàn bộ nhân viên y tế, bệnh nhân, người nhà”, ông Hùng nói.

Sau 3 tiếng, Bệnh viện Bạch Mai đã lấy mẫu xét nghiệm tất cả những người trong khu vực đó. Kết quả, các nhân viên y tế đều âm tính. Hiện, Bệnh viện Bạch Mai đang cách ly trong khu vực Khoa Thần kinh 322 người, có 22 nhân viên, 36 bệnh nhân và 64 người nhà, còn lại là y, bác sĩ.

“Hiện tại, tình trạng sức khỏe của nhân viên y tế tốt, người nhà không vấn đề gì. Có 3 bệnh nhân tai biến, khi vào đã hôn mê, đang điều trị, tiên lượng nặng, có thể tử vong. Các trường hợp này đã được xét nghiệm âm tính với Covid-19”, ông Hùng cho hay.

Sau báo cáo trên của ông Hùng, Chủ tịch UBND TP.Hà Nội Nguyễn Đức Chung đã sốt ruột ngắt lời, hỏi về điều tra dịch tễ.

Trả lời câu hỏi của ông Chung, ông Hùng cho biết: “Ngoài 1 bệnh nhân chuyển đi (bệnh nhân 133), (còn) 2 bệnh nhân nữa, 1 người nhà và 1 bệnh nhân chúng tôi nghi ngờ kết quả là không được bình thường. Mẫu đã chuyển ngay sang Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư để kiểm tra lại, đang đợi kết luận của Viện Vệ sinh dịch tễ và Bộ Y tế về 2 trường hợp này” (tại thời điểm ông Hùng báo cáo, Bộ Y tế chưa công bố bệnh nhân 161, 162 và 163 -phóng viên).

Chủ tịch UBND TP.Hà Nội hỏi lại: “Anh Tuấn (Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai Nguyễn Quang Tuấn - phóng viên) đã nói với tôi là sau khi có trường hợp bệnh nhân ở Lai Châu, các anh đã xác nhận được thêm bệnh nhân 88 tuổi và con dâu dương tính. Vậy, Bệnh viện Bạch Mai đã xác định 2 trường hợp này dương tính chưa? Hiện anh em ở cơ sở đang rất khó khăn khi xác minh trường hợp tiếp xúc ở Thượng Thanh (phường Thượng Thanh, quận Long Biên, Hà Nội - phóng viên). Gia đình người ta bảo T.Ư đã công bố đâu mà cách ly tôi? Đề nghị trả lời sớm, không (sẽ) rất khó khăn cho anh em cơ sở”.

“Kết quả của Bệnh viện Bạch Mai, về mặt xét nghiệm cho thấy không bình thường”, ông Hùng trả lời.

“Thế là dương tính hay âm tính?”, ông Chung hỏi lại.

Đến lúc này, ông Hùng trả lời: “Tức là nó dương tính”.

Giải thích thêm về việc dương tính lại nói là “không bình thường”, ông Hùng nói: “Bộ Y tế nói rằng chỉ có Bộ Y tế mới được khẳng định dương tính hay không. Ngay sau đó, (chúng tôi) có báo cáo CDC Hà Nội là trường hợp đó hiện lên dương để mình làm việc cách ly cho tốt, nhưng thông báo kết luận thì Bộ Y tế quy định tất cả các cơ sở y tế không được phép khẳng định là dương tính”.

“Về mặt dịch tễ, (chúng tôi) nhận thức được rằng triển khai cách ly là cần thiết, nên đã báo ngay trong đêm khi có kết quả đó cho CDC Hà Nội để phối hợp, nhưng kết luận thì vướng quy định. Xin báo cáo Chủ tịch như vậy”, ông Hùng nói.

Thực ra, từ ngày 22.3, Bộ Y tế đã công bố 22 đơn vị được xét nghiệm khẳng định Covid-19, trong đó có Bệnh viện Bạch Mai; trong khi việc lấy mẫu xét nghiệm các trường hợp liên quan đến bệnh nhân 133 phát sinh 2 ngày sau đó - hôm 24.3.

Tuy việc việc Bệnh viện Bạch Mai gửi mẫu sang Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư để xét nghiệm khẳng định có thể hiểu được, nhằm kiểm tra chéo; nhưng việc có kết quả dương tính (dù lần 1) mà không thẳng thắn nói các trường hợp đó dương tính là khó hiểu.

Ông Hùng có lẽ cũng đã hiểu chưa đúng quy định của Bộ Y tế. Đó chỉ là quy định về thẩm quyền công bố ca bệnh, chứ không phải quyền được gọi các trường hợp dương tính là “dương tính”, bởi đó là kết quả xét nghiệm, là khoa học.

Hậu quả của việc này, là báo cáo ngay sau ông Hùng trong cuộc họp, Chủ tịch UBND quận Long Biên Nguyễn Mạnh Hà đã phải kiến nghị Ban Chỉ đạo phòng chống dịch Covid-19 thành phố “thông báo chính thức” để quận ra quyết định lập chốt tại khu vực gia đình các trường hợp nghi nhiễm. Trước đó, tuy đã trắng đêm điều tra các trường hợp tiếp xúc và đưa họ đi cách ly, quận Long Biên cũng không thể cho họ một câu trả lời thỏa đáng là vì sao họ bị cách ly.

Tuy nhiên, Ban Chỉ đạo phòng chống dịch Covid-19 TP.Hà Nội cũng ở thế khó, không thể thông báo chính thức, vì xét nghiệm lần 1 do Bệnh viện Bạch Mai thực hiện, xét nghiệm lần 2 do Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư  thực hiện (đều không phải các cơ sở của Hà Nội). Ngay trước khi ông Hà kiến nghị, thì chính ông Chung là Trưởng ban Chỉ đạo phòng, chống dịch của TP, cũng đã phải hỏi Bệnh viện Bạch Mai là “trường hợp này dương tính hay chưa?”

Rất may chỉ sau đó ít phút, Bộ Y tế đã công bố cả 3 ca bệnh này, chính thức hợp thức hóa mọi biện pháp chống dịch mà địa phương đã thực hiện.

Tuy nhiên, những khó khăn, éo le trong 2 ngày, từ lúc có kết quả “không bình thường”, đến lúc các bệnh nhân 161 và 162 được công bố, là không thể phủ nhận và rất không nên xảy ra thêm một lần nữa.

Cũng tại phiên họp, ông Chung đề nghị Bệnh viện Bạch Mai làm rõ một số điểm liên quan đến quan điểm cho rằng nguồn bệnh ở Khoa Thần kinh là do bệnh nhân 162 đưa từ bên ngoài vào.