Khẩu trang công nghệ có thực sự giúp ngăn Covid-19?

Nhiều nghiên cứu thời gian gần đây chỉ ra rằng khẩu trang và các loại mặt nạ phòng độc có công dụng giảm sự phát tán và lây nhiễm của virus Corona chủng mới. Một số quốc gia trên thế giới bắt buộc công dân sử dụng khẩu trang khi tới nơi công cộng. Nhu cầu tăng cao khiến nguồn cung bị thiếu hụt gây ra tình trạng tăng giá tại nhiều nơi.

Theo công ty phân tích công nghệ y khoa Life Science Intelligence, doanh số khẩu trang và mặt nạ phòng độc toàn cầu lần lượt tăng 211% và 305%, vượt nhiều lần so với các dự đoán đưa ra trước đại dịch. Số liệu này có thể thay đổi phụ thuộc vào tình trạng lây lan của Covid-19 trong thời gian tới.

Cùng với sự biến thể của virus Corona, các nhà khoa học trên thế giới đang không ngừng nghiên cứu và thử nghiệm những phương pháp ngăn chặn sự lây lan của loại virus nguy hiểm này, trong đó có “khẩu trang công nghệ”. Đây là dòng sản phẩm mới tích hợp công nghệ hiện đại và thông minh, không đơn thuần là vật liệu lọc, ngăn và làm sạch khí thở thông thường.

Tiêu chuẩn khẩu trang, mặt nạ bảo vệ người dùng hiện nay vẫn là loại N95 với khả năng giữ lại các loại bụi mịn và vi khuẩn nhờ các lớp lọc và tính tĩnh điện, cho phép lọc 95% các hạt không dầu có đường kính nhỏ tới 0,3 micron. Tuy nhiên, virus Corona có kích thước nhỏ hơn (khoảng 0,05 - 0,2 micron), nếu sản xuất loại khẩu trang có lớp lọc được kích cỡ này thì người đeo sẽ rất khó thở. Bên cạnh đó, khẩu trang đạt chuẩn N95 cũng không thể tái sử dụng nhiều lần.

Khẩu trang sử dụng vật liệu tự diệt virus vẫn chưa được thương mại hóa Ảnh: Chandan Sen

Các nhà khoa học tìm tới những vật liệu vừa có thể tái sử dụng, vừa có khả năng tự tiêu diệt vi khuẩn. Trong đó đồng là vật liệu tốt đáp ứng đủ yêu cầu trên và có thể tiêu diệt virus Corona trong vòng 4 tiếng đồng hồ. Ion đồng mang điện tích dương sẽ hút các vi khuẩn và hầu hết virus (mang điện tích âm), sau đó phá hủy khả năng nhân bản của chúng, giúp giảm rõ rệt số lượng virus có khả năng lây nhiễm bệnh khi đi xuyên qua khẩu trang. Bên cạnh đó là ion bạc và ion kẽm cũng được sử dụng thông qua các sợi vật liệu này bên trong khẩu trang.

Thậm chí nhiều năm trước khi Covid-19 bùng nổ, một công ty trong lĩnh vực điện sinh học có tên Vomaris Innovation đã nghiên cứu loại sợi điện có khả năng tạo ra trường điện yếu khi bị làm ẩm. Các thí nghiệm của Vomaris trên một chủng virus Corona tương tự như loại đã gây bệnh Covid-19 cho thấy loại sợi này giảm đáng kể khả năng tiếp xúc của virus Corona được thí nghiệm chỉ sau một phút. Tuy nhiên để ngăn hoàn toàn thì chưa thể thành công ở thời điểm hiện tại.

Tại Israel, mới đây các nhà khoa học thuộc khoa Khoa học Vật liệu và Kỹ thuật tại Đại học công nghệ Israel Technion đã công bố loại khẩu trang với sợi carbon cùng tích năng nạp điện thông qua một cổng USB có khả năng tiêu diệt mọi loại virus bị “bắt” lại trên bề mặt. Người dùng chỉ cần tháo khẩu trang, kết nối với nguồn điện từ sạc dự phòng hay ổ cắm qua cổng USB và đợi 30 phút để quá trình sinh nhiệt lên tới 70 độ C xử lý các loại virus, vi khuẩn.

Khẩu trang diệt virus bằng nhiệt cần 30 phút để khử khuẩn với điều kiện không đeo trên mặt Ảnh: Reuters

Khẩu trang này có thiết kế tương tự với loại khẩu trang N95 đang lưu hành trên thị trường, sở hữu một van thông hơi ở mặt trước và dây cao su để vòng qua đầu. Sản phẩm được giới thiệu sẽ tiết kiệm về kinh tế cho người dùng và thân thiện với môi trường nhờ khả năng tái sử dụng.

Nhưng người dùng không thể vừa đeo khẩu trang vừa diệt vi khuẩn, virus bằng nhiệt do sức nóng lên tới 70 độ C. Họ bắt buộc phải tháo khẩu trang để quá trình khử khuẩn được tiến hành trên các tấm lọc.

Ở thời điểm hiện tại, thế giới vẫn chưa có loại khẩu trang thương mại nào vừa giúp ngăn chặn hoàn toàn sự lây lan của virus Corona, vừa tiêu diệt chúng ngay trong quá trình đeo. Tất cả mới chỉ dừng lại ở việc “bắt giữ” virus tại các tấm lọc trên khẩu trang và công đoạn diệt khuẩn được thực hiện độc lập sau đó, tiêu tốn không ít thời gian để hoàn tất. Dù vậy, những công bố về dòng sản phẩm khẩu trang công nghệ mới cùng nỗ lực nghiên cứu không ngừng của các nhà khoa học vẫn mở ra hy vọng về công cụ ngăn chặn, tiêu diệt virus Corona lây qua đường không khí khi giao tiếp, bên cạnh công cuộc tìm kiếm loại vắc-xin đặc trị chủng virus nguy hiểm này.