Khi Asian Cup đảo ngược nhiều quy luật của bóng đá

Giải đấu của 'cửa dưới'

Asian Cup 2023 sẽ là giải đấu đầu tiên kể từ năm 1972, trận chung kết không có sự góp mặt của một trong bốn cái tên: Hàn Quốc, Nhật Bản, Ả Rập Xê Út hoặc Iran. Cả bốn ứng viên nặng ký nói trên, cộng với Úc, đều đã bị loại khỏi đường đua vô địch. Thay vào đó, trận chung kết năm nay sẽ là cuộc đấu giữa Qatar và Jordan.

Từng ấy chi tiết đủ để nói lên vấn đề: Asian Cup 2023 đang diễn ra rất thú vị. Hai đội tuyển đá trận chung kết đều nằm ngoài tốp 50 thế giới và tốp 5 châu Á. Qatar đang đứng hạng 58 thế giới, còn thứ hạng của Jordan là 87.

Với tổng thứ hạng lên tới 145, đây là một trong những trận chung kết Asian Cup giữa hai đội có cấp bậc thấp nhất trên bảng xếp hạng FIFA trong lịch sử.

AFP

Lần lượt các ứng viên vô địch như Hàn Quốc, Nhật Bản đã "rơi rụng" trước những đội tuyển bị đánh giá thấp hơn. Hàn Quốc thua Jordan với tỷ số 0-2, bị loại ở bán kết. Nhật Bản bị loại ở tứ kết bởi Iran. Hai đội tuyển vốn là "khách quen" của World Cup như Úc và Ả Rập Xê Út cũng dừng bước trước Hàn Quốc.

Uzbekistan, đội tuyển đang vươn lên trở lại với thành công ở các giải trẻ, cũng thua Qatar ở tứ kết trên chấm luân lưu. Chủ nhà Qatar sau đó quật ngã nốt Iran, đội xếp cao hơn 37 bậc trên bảng xếp hạng FIFA, để lọt vào chơi trận đấu cuối cùng.

Tổng cộng 12 đội bóng lọt vào vòng loại 3 World Cup 2022 đều không thể đi tới chung kết, đây cũng là điều chưa từng có ở Asian Cup.

Asian Cup 2023 cũng là trận đấu mà quy luật "mạnh thắng yếu" trở nên mong manh. Cho đến khi bị loại, Hàn Quốc chỉ thắng đúng 1 trận tính trong 90 phút, đó là chiến thắng 3-1 trước Bahrain.

AFP

Nhật Bản cũng 2 lần bị đánh bại, khi thua Iraq và Iran cùng với tỷ số 1-2. Nên nhớ, trước khi bước đến Asian Cup, thầy trò Hajimee Moriyasu đã thắng 10 trận liên tục trước những đội mạnh như Đức, Thổ Nhĩ Kỳ, Canada hay Tunisia.

Trong khi đó, Jordan chỉ thắng 1 trong 9 trận trước Asian Cup, lại hiên ngang vào chung kết.

Kiểm soát bóng không còn là vũ khí tối thượng

Thất bại của những đội bóng giỏi cầm bóng như Nhật Bản, Hàn Quốc ở Asian Cup 2023 cho thấy, việc kiểm soát bóng nhiều không còn là yếu tố bắt buộc để giành chiến thắng.

Jordan đã thắng Hàn Quốc mà không cần cầm bóng quá nhiều. Xuyên suốt trận bán kết, đại diện Tây Á chỉ cầm bóng 30% (so với 70% của Hàn Quốc), thực hiện 285 đường chuyền (so với 622 của Hàn Quốc), nhưng lại tạo ra tới 17 cơ hội, nhiều hơn gấp đôi đối thủ (7).

Cả hai bàn thắng của Jordan đều đến từ những tình huống pressing giành bóng rồi tổ chức phản công thần tốc. Chỉ cần 2 đến 3 đường chuyền, bóng đã nằm gọn trong lưới Hàn Quốc.

Đội tuyển Iran cũng không cầm bóng quá nhiều (42%), nhưng vẫn đánh bại Nhật Bản. Cũng giống Jordan, Iran tấn công nhanh, biến hóa và trực diện, không cần nhiều đường chuyền để đưa bóng tiếp cận vòng cấm. Vậy nên dù không thực sự kiểm soát bóng, Iran vẫn "bỏ túi" chiến thắng rất thuyết phục.

Tuy nhiên đến trận bán kết gặp Qatar, Iran đã rơi vào bẫy "gậy ông đập lưng ông". Cầm bóng 59% thời lượng, lấn lướt trong phần lớn thời gian, nhưng Iran lại bị Qatar trừng phạt bởi những pha tấn công gọn gàng, ít chạm (và có phần may mắn).

AFP

Những đội tuyển như Jordan, Qatar đều không đại diện cho trường phái kiểm soát bóng. Thậm chí nếu nói về triết lý chơi, hai đội này cũng chẳng có thiên hướng nào rõ ràng.

Dù vậy, bộ đôi Tây Á vẫn vào chung kết bởi những yếu tố cốt lõi: phòng ngự chặt chẽ, hạn chế sai lầm, luân chuyển bóng nhanh, lựa chọn thời điểm bung sức và có cá nhân biết định đoạt trận đấu (Musan Al-Taamari của Jordan và Akram Afif của Qatar).

Không nhất thiết phải hay hơn trong cả trận đấu hay sở hữu lý luận ưu việt, Qatar và Jordan chiến thắng nhờ sự khôn ngoan và linh hoạt, biết ẩn mình và vùng lên đúng lúc. Thế là đủ!