Khó kiểm soát chất cấm trong chăn nuôi

Điều đáng lo ngại là dù cơ quan chức năng liên tục kiểm tra, xử phạt nhưng tình trạng sử dụng chất sabutamol vẫn không có dấu hiệu giảm.

Trong năm 2015, Chi cục thú y Đồng Nai đã tổ chức 4 đợt lấy mẫu xét nghiệm chất cấm đối với 274 trang trại (tương đương 274 mẫu). Qua kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện 31 mẫu dương tính với chất Salbutamol.

Ngày 18.12, cơ quan chức năng phát hiện trang trại của 2 hộ gia đình tại xã Xuân Phú (H.Xuân Lộc) sử dụng chất cấm. Số lượng heo tại 2 hộ này lên đến 400 con. Lực lượng chức năng tổ chức lập biên bản xử lý, buộc chủ trang trại lưu đàn khoảng 10 ngày để phục vụ công tác xét nghiệm. Không chỉ các hộ chăn nuôi sử dụng chất cấm, các điểm trung chuyển heo, cơ sở giết mổ khi bị lấy mẫu kiểm tra cũng phát hiện heo dương tính với chất cấm. Mới đây, cơ quan chức năng tỉnh Đồng Nai tiến hành kiểm tra, lấy 6 mẫu nước tiểu trên đàn heo tại cơ sở bơm nước và điểm trung chuyển heo hơi. Qua xét nghiệm, lực lượng chức năng phát hiện 3/6 mẫu dương tính với chất cấm Salbutamol. Những địa phương có nhiều mẫu dương tính với chất cấm là H.Trảng Bom và Vĩnh Cửu.

Theo Chi cục Thú y Đồng Nai, từ năm 2012, Sở NN-PTNT đã chỉ đạo tăng cường việc lấy mẫu, kiểm soát tình trạng sử dụng chất cấm trong chăn nuôi. Tuy nhiên, trong các năm 2013 - 2015, tình trạng sử dụng chất cấm ngày càng phổ biến ở các trang trại chăn nuôi tập trung. “Sở dĩ có tình trạng này là vì năm 2012 giá thịt heo giảm sâu, người nuôi không có lãi nên không ai dùng chất cấm. Thời điểm năm 2014 – 2015, giá heo tăng nên người dân sử dụng chất cấm để chăn nuôi nhiều hơn. Dù cơ quan chức năng đã tăng cường công tác kiểm tra lấy mẫu nhưng tình trạng này vẫn không giảm, bởi người dân bất chấp tất cả vì mục tiêu lợi nhuận”, ông Trần Văn Quang cho hay.

Cũng theo ông Quang, việc lấy mẫu tại các trang trại chăn nuôi gặp khó khăn do người dân không hợp tác. Khi đoàn tới kiểm tra thì họ đóng cửa, không ký biên bản khi phát hiện có chất cấm, rồi khiếu kiện phải giải quyết hàng tháng trời. Toàn tỉnh Đồng Nai hiện có 2.130 trang trại chăn nuôi, trong đó trang trại chăn nuôi heo là 1.507 với khoảng 1,7 triệu con, do đó kinh phí và nhân lực để kiểm tra là không xuể. Đến nay, Chi cục Thú y tỉnh mới chỉ kiểm tra ngẫu nhiên một số trang trại trên đàn heo chứ chưa thể triển khai trên các loại gia cầm, vật nuôi khác.

Theo ông Quang, nguyên nhân chất cấm tràn lan như hiện nay chủ yếu do chế tài xử lý chưa đủ mạnh. Theo quy định, mức xử phạt hành chính khi phát hiện sử dụng chất cấm đối với hộ chăn nuôi nhỏ lẻ là 5-10 triệu đồng và 10 - 20 triệu đồng đối với quy mô trang trại. Dù trang trại lớn hàng trăm con nếu vi phạm cũng chỉ xử phạt ở mức không quá 20 triệu đồng nên chưa đủ sức răn đe. Ngoài ra, việc quản lý khâu nhập khẩu đầu vào nguyên liệu chưa chặt chẽ để chất cấm tuồn ra thị trường.

Đề cập đến việc truy tìm, xử lý việc buôn bán chất cấm của các điểm kinh doanh, ông Quang lý giải: “Việc buôn bán chất cấm được thực hiện lén lút. Cơ quan chức năng phải mật phục, theo dõi hàng tháng trời mới lần ra được điểm buôn bán, nên cũng rất khó quản lý”.

Theo ông Quang, cần thay đổi mức độ xử phạt những hộ dân sử dụng chất cấm theo hướng tăng nặng để răn đe. Những trường hợp tái phạm trong việc sử dụng, sản xuất và kinh doanh chất cấm cần bị xử lý hình sự. Đối với địa phương, cần tăng cường kiểm tra, xử lý mạnh đối với những trường hợp vi phạm, đồng thời thường xuyên tuyên truyền đến người nuôi và người sử dụng thịt heo về tác hại của chất cấm đối với sức khỏe.