Đây là thông tin trong báo cáo “Làm việc tại nhà - từ vô hình đến việc làm thỏa đáng” vừa được Tổ chức Lao động quốc tế (ILO), công bố tối nay, 13.1.
90% lao động tại nhà làm công việc phi chính thức
Theo ước tính của ILO, trước cuộc khủng hoảng Covid-19, trên toàn thế giới có khoảng 260 triệu người lao động (NLĐ) làm việc tại nhà, chiếm 7,9% tổng số việc làm toàn cầu và có đến 147 triệu người là nữ.
Đối tượng này gồm có 3 nhóm: những NLĐ làm việc từ xa thường xuyên; một số lượng lớn những NLĐ tham gia những khâu sản xuất hàng hóa không thể tự động hóa được (thêu ren, thủ công mỹ nghệ và lắp ráp đồ điện tử); lao động làm việc trên nền tảng kỹ thuật số cung cấp các loại hình dịch vụ (xử lý yêu cầu thanh toán bảo hiểm, hiệu đính văn bản, hay chú thích dữ liệu phục vụ công tác đào tạo của các hệ thống trí tuệ nhân tạo…).
Trong những tháng đầu năm 2020, khi đại dịch Covid -19 mới bùng phát, có khoảng 660 triệu người, tức 1/5 lực lượng lao động trên thế giới (tổng số lực lượng lao động trên thế giới là 3,3 tỉ người) đã phải làm việc tại nhà. Con số này tăng lên đáng kể so với năm 2019.
Báo cáo cho biết, số lượng nhóm lao động này gần đây gia tăng đáng kể do sự bùng phát của đại dịch Covid -19 và có khả năng vẫn sẽ tiếp tục trong những năm tới.
Theo ILO, do những công việc được thực hiện tại nhà diễn ra trong không gian cá nhân nên thường “vô hình”. Chẳng hạn như ở các nước thu nhập thấp và trung bình, hầu như tất cả những người làm việc tại nhà (90%) đều làm công việc phi chính thức.
Họ thường bị trả công thấp hơn so với những người ra ngoài làm việc, ngay cả với những công việc đòi hỏi kỹ năng cao. Thu nhập trung bình của người làm việc tại nhà ở Anh thấp hơn những người làm việc ở ngoài 13%; ở Mỹ thấp hơn 22%; ở Nam Phi thấp hơn 25%; và con số này ở Argentina, Ấn Độ và Mexico là khoảng 50%.
Những người làm việc tại nhà cũng phải đối mặt với nhiều nguy cơ về an toàn và sức khỏe hơn và ít có cơ hội được đào tạo hơn so với những người không làm việc tại nhà và điều này có thể ảnh hưởng đến triển vọng nghề nghiệp của họ.
Rất ít quốc gia có chính sách về hình thức lao động tại nhà
Báo cáo cũng cho thấy, NLĐ làm việc tại nhà không được hưởng mức an sinh xã hội như những NLĐ khác. Họ cũng ít có khả năng sẽ gia nhập một tổ chức công đoàn nào đó hay là đối tượng điều chỉnh của bất cứ một thỏa ước lao động tập thể nào. Việc giải quyết những vấn đề mà lao động làm việc tại nhà và người sử dụng lao động của họ gặp phải sẽ trở thành vấn đề cấp thiết.
Bà Janine Berg, chuyên gia kinh tế cao cấp của ILO, đồng thời là một trong những tác giả của báo cáo cho biết: “Hiện mới chỉ có 10 quốc gia thành viên của ILO đã phê chuẩn Công ước số 177 về thúc đẩy đối xử bình đẳng giữa lao động làm việc tại nhà và các đối tượng làm công ăn lương khác và rất ít quốc gia có chính sách toàn diện về hình thức làm việc tại nhà”.
Báo cáo đưa ra những khuyến nghị nhằm giúp hình thức làm việc tại nhà được biết đến nhiều hơn và từ đó được bảo vệ tốt hơn.
Cụ thể, đối với NLĐ làm việc tại nhà thuộc lĩnh vực công nghiệp, báo cáo nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tạo điều kiện giúp họ chuyển dịch sang khu vực kinh tế chính thức bằng cách mở rộng phạm vi bảo vệ của pháp luật, cải thiện công tác tuân thủ pháp luật, phổ cập việc giao kết hợp đồng bằng văn bản, tạo điều kiện tiếp cận an sinh xã hội và giúp NLĐ làm việc tại nhà hiểu được các quyền mà họ được hưởng.
Đối với NLĐ làm việc tại nhà trên nền tảng kỹ thuật số, báo cáo khuyến nghị sử dụng dữ liệu do công việc của họ tạo ra để giám sát điều kiện làm việc và các công cụ để định ra mức lương công bằng.
Đối với NLĐ làm việc từ xa, báo cáo kêu gọi những nhà hoạch định chính sách triển khai những hành động cụ thể nhằm giảm thiểu những nguy cơ về tâm lý và ban hành “quyền được ngắt kết nối” nhằm đảm bảo tôn trọng ranh giới giữa đời sống công việc và đời sống cá nhân.
ILO cho biết, hình thức làm việc tại nhà có khả năng sẽ đóng vai trò quan trọng hơn nữa trong những năm tới đây. Các chính phủ, cùng với các tổ chức của NLĐ và người sử dụng lao động cần phối hợp với nhau nhằm đảm bảo mọi NLĐ làm việc tại nhà, được chuyển dịch từ công việc vô hình tới việc làm thỏa đáng.
Bình luận (0)