Khởi hành trước, tới đích sau

Đây là vòng đàm phán đầu tiên giữa hai phía sau khi Mỹ và Cuba tuyên bố chấm dứt thù địch và khởi động quá trình đàm phán về bình thường hóa quan hệ ngoại giao song phương hồi cuối năm ngoái.

EU đã chủ định thúc đẩy cải thiện quan hệ với Cuba từ cách đây hơn một năm, có nghĩa là đã khởi hành trước Mỹ rất nhiều. Khi ấy, EU đã đưa ra kế hoạch đẩy mạnh trao đổi thương mại và đầu tư cũng như đối thoại về nhân quyền với Cuba. EU đề ra mục tiêu trong năm 2015 sẽ ký với Cuba “Thỏa thuận hợp tác và đối thoại chính trị”. Cho dù là nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất ở Cuba và là đối tác thương mại lớn thứ 2 của Cuba sau Venezuela, EU đã không ngờ đến khả năng Mỹ và Cuba chuyển từ kẻ thù sang đối tác mau lẹ đến như vậy.

Trong thời gian rất ngắn, quan hệ giữa Mỹ và Cuba đã được cải thiện rất rõ nét và có ý nghĩa quan trọng. Hai nước đã thỏa thuận mở đại sứ quán thường trú ngay trong đầu tháng 4 tới. Việc bình thường hóa và phát triển quan hệ giữa Mỹ và Cuba có tác động to lớn về mọi phương diện hơn nhiều so với cải thiện quan hệ giữa EU và Cuba. Hơn nữa, cải thiện quan hệ giữa Mỹ và Cuba có tác động chi phối, thậm chí có thể cả quyết định, thực chất quan hệ giữa EU và Cuba trong khi thúc đẩy quan hệ giữa EU và Cuba chỉ có tác động hậu thuẫn cho phát triển quan hệ giữa Mỹ và Cuba. Cho nên có thể thấy EU tuy khởi hành trước Mỹ nhưng rồi sẽ tới đích sau Mỹ.