Kinh hoàng mua bán cyanua: Liều lĩnh đối phó công an

Tội phạm buôn bán chất độc cyanua vừa liều lĩnh lại lắm mánh khóe khiến lực lượng công an phải rất vất vả để nhận diện và truy bắt.

Những chiếc xe “ma”

Tại trụ sở Công an H.Phú Ninh (Quảng Nam) có rất nhiều xe máy cũ kỹ đặt san sát nhau thành một bãi lớn. Đó là những con “ngựa sắt” được tội phạm chuyên vận chuyển cyanua và thuốc nổ công nghiệp độ chế để đưa “hàng” vào các bãi vàng trái phép xã Tam Lãnh. Nhiều chiếc xe thoạt nhìn trông rất tồi tàn nhưng lại có động cơ rất mạnh và đặc biệt những chiếc xe này thường không có BKS do dân buôn cyanua mua lại với giá rẻ. Nếu bị công an tịch thu xe cũng rất khó truy tìm manh mối và tung tích các nghi phạm.

Chúng tôi có dịp tiếp xúc với một số cán bộ công an đóng tại Tam Lãnh và được biết, khi việc vận chuyển bị bại lộ, nhiều đối tượng sẵn sàng bỏ xe máy để thoát thân khiến việc truy bắt rất khó khăn, bởi nghi can thạo địa hình đồi núi, khi việc vận chuyển bất thành đã lẩn trốn vào những cánh rừng không để lại dấu vết, khó truy tìm.

Không chỉ tìm cách “bỏ của”, trong nhiều vụ án các nghi can luôn cố tìm cách trốn chạy bằng cách điều khiển phương tiện vận chuyển chạy tốc độ cao để thoát khỏi sự truy đuổi của lực lượng chức năng.

Một trong những cuộc truy đuổi quyết liệt xảy ra vào năm 2011, khi Công an H.Phú Ninh ráo riết truy bắt 3 nghi phạm đang vận chuyển 3 bao tải chứa 130kg cyanua. Khi bí đường, 3 nghi phạm đã phi tang tang vật xuống đường rồi tách nhau bỏ trốn. Tuy nhiên, sau đó cả 3 đã sa lưới. Vào tháng 6.2013, trong khi đang tuần tra, Công an H.Phú Ninh phát hiện Nguyễn Văn Thục (trú xã Tam Đại, H.Phú Ninh) và Ngô Văn Thắng (trú xã Bình Trung, H.Thăng Bình) chở 3 bao tải chứa 75kg cyanua. Mặc dù đã nhận được tín hiệu dừng xe nhưng cả 2 vẫn cố bỏ chạy. Sau một thời gian truy đuổi, lực lượng công an đã tóm gọn 2 nghi phạm này.

Cuối tháng 4.2014, tổ tuần tra Công an H.Phú Ninh đã rất vất vả khi bắt Trần Ngọc Hòa (20 tuổi, trú tại H.Bắc Trà My) khi Hòa đang chở trên xe 100 kg cyanua. Tổ tuần tra phải truy đuổi đến khoảng 3km mới dừng được xe máy do Hòa điều khiển. Khi bị bắt, Hòa khai nhận đã thực hiện trót lọt 2 vụ, đến vụ thứ 3 thì bị bắt.

Năm 2014, Công ty khai thác vàng Bồng Miêu với Công ty vàng Phước Sơn (thuộc Tập đoàn Besra) bị chính quyền H.Phước Sơn phản ứng vì ký kết hợp tác vận chuyển carbon ngậm vàng từ mỏ Bồng Miêu sang nhà máy vàng Phước Sơn để chế biến. Bởi theo lãnh đạo huyện này khi nhà máy hoạt động trở lại nguy cơ vỡ các hồ chứa chất thải là rất lớn, nếu tiếp nhận carbon ngậm vàng để chế biến thì sự cố ô nhiễm môi trường liên quan đến hóa chất độc hại cyanua trên địa bàn là không thể lường trước được.

Lắm thủ đoạn, nhiều cách ngụy trang

Trao đổi với PV Thanh Niên, đại úy Dương Văn Chương, Đội trưởng Đội CSĐT (Công an H.Phú Ninh) than trời trước những chiêu thức, mánh khóe mà loại tội phạm này nghĩ ra để đối phó với lực lượng chức năng. Nếu trước đây, nghi phạm thường chuyển cyanua với cách thức bỏ “hàng” vào bao tải, túi nilon chất trên xe máy thì nay đã chuyển sang cách thức mới hơn là “ngụy trang”, tạo vỏ bọc an toàn cho chất độc này.

Trong năm 2014, Công an H.Phú Ninh đã chặn bắt, triệt phá nhiều vụ mà cyanua được giấu kín trong những thùng xốp thường dùng để chứa hàng tươi sống.

“Hằng ngày, có nhiều lượt xe vào các bãi vàng trái phép để cung cấp hàng hóa, thực phẩm tươi sống. Nắm bắt được nhu cầu này, những tay buôn chất độc đã tìm cách ngụy trang, bỏ hàng chục kg vào các thùng xốp để vận chuyển. Tội phạm buôn bán trái phép chất độc hoạt động ngày càng tinh vi”, đại úy Chương nói.

Cyanua thường được đóng gói nguyên kiện với trọng lượng 25kg. Với cân nặng này rất dễ để bỏ gọn gàng trong các túi xách hoặc ba lô mang lên các bãi vàng. Có nhiều vụ, con buôn khi bị bắt “trong vai” là những phu vàng đang đeo ba lô vào bãi. Thế nhưng khi kiểm tra, công an phát hiện trong ba lô chứa toàn cyanua hoặc thuốc nổ.

Cách đây 1 năm, Nguyễn Tân (41 tuổi, trú tại xã Tam Đại, H.Phú Ninh) bị công an phát hiện vận chuyển hơn 10kg vào bãi vàng Tam Lãnh. Đáng chú ý, để qua mặt lực lượng trinh sát, Tân đã chẻ nhỏ số “hàng” để bỏ trong cốp xe Honda Lead. Khi bị bắt, Tân còn chở theo vợ, con trên chiếc xe máy này.

Đại úy Dương Văn Chương cho hay, lực lượng công an địa phương cũng gặp nhiều khó khăn do tinh thần tố giác tội phạm từ người dân chưa cao.

Cán bộ này phân tích: “Nhiều vùng quê người ta gọi là thuần nông nhưng đối với Tam Lãnh thì người ta là gọi là “thuần vàng”. Nếu không có cyanua thì người dân không thể làm vàng từ quặng được”.

Trước tình trạng này, Công an H.Phú Ninh đã lên kế hoạch thường xuyên phối hợp các ngành chức năng truy quét các bãi vàng trái phép; thu giữ, đốt phá lán trại để đẩy đuổi “vàng tặc” rời khỏi các hầm lò nhằm hạn chế tình trạng buôn bán cyanua.

“Chúng tôi tổ chức tuần tra, chốt chặn các đường vào bãi vàng liên tục và đã phát hiện, ngăn chặn nhiều vụ buôn bán chất độc”, đại úy Chương nói thêm.