Kỳ 7: Lời tạ ơn cây cỏ

Còn nhớ, cách đây mười mấy năm, cuộc thi sáng tác slogan cho Phú Mỹ Hưng đã được tổ chức. Kết quả bất ngờ là có đến 60% bài thi trong nội dung có những từ như “Xanh”, “Thiên nhiên”, “Sinh thái”. Giải nhất cuộc thi “Ảnh đẹp Phú Mỹ Hưng 2013” cũng là một tác phẩm có nội dung tương tự: “Lá phổi xanh của Phú Mỹ Hưng” do Nguyễn Sinh Long bấm máy với mảng xanh cây cỏ chiếm hơn nửa bức hình.

Ngoài vai trò tạo cảnh quan và cải thiện môi trường, mảng xanh còn mang cả tính nhân văn cho các khu đô thị Kiến trúc sư Lim Hse Jinh

Khi chuẩn quốc tế về không gian xanh đô thị đòi hỏi đến gần 10 m² cho một thị dân, thì ở Phú Mỹ Hưng tỷ lệ cây xanh đã đạt đến 8,9 m²/người. Cây xanh hiện diện ven đường phố, công viên, thảm cỏ, hàng rào, vườn nhà và công trình để giúp nơi đây đạt dần tiêu chí “đô thị xanh”. Sự hiện diện của cây cỏ ngăn chặn, thẩm lọc bức xạ mặt trời, ngăn nước bốc hơi, giữ ẩm, giúp kiểm soát và lưu thông gió, hấp thụ CO₂ và cung cấp ô xy, cản bụi độc, chống xói mòn, điều hòa nước ngầm cùng nâng cao giá trị thẩm mỹ cho các công trình kiến trúc.

Chìa khóa làm nên môi sinh tự nhiên là sự tồn tại của các kênh rạch lâu năm như Rạch Đỉa, Rạch Bàng, Cả Cấm, Thầy Tiêu, Ông Đội… Chúng được khơi thông làm sạch khiến cây cỏ có cơ hội phát triển tạo thành những mặt nước cùng cây cỏ hoang sơ tự nhiên xanh mướt đặc trưng Nam bộ. Quy hoạch còn mở rộng hẳn một nhánh sông chảy ngang qua khu đô thị thành hồ Bán Nguyệt hiện tại với đất cạnh đó được đắp cao tạo nên công viên Khu Cảnh Đồi phủ cỏ. Một số loại rau dại như sam cũng đã xuất hiện nhiều nơi chứng tỏ Phú Mỹ Hưng có môi trường sinh thái rất tiệm cận với sinh cảnh tự nhiên, như tiểu đảo xanh còn lưu giữ nguyên vẹn như đảo Bảo Tồn nằm giữa hồ Bán Nguyệt.

Ngay cả ở đại lộ Nguyễn Văn Linh, dải phân cách giữa đại lộ cũng thực sự trở thành những tiểu viên với nhiều chủng loại thực vật, thảm cỏ, ao hồ, hoa lá, thảo mộc. Không chỉ có me tây, bàng dọc các con phố, cây cỏ còn len lỏi vào tận những công trình cao ốc hiện đại. Đó là những hoa viên ban công, vườn cây chiều thẳng đứng ở Star Hill. Đó là “vườn trong vườn” của Chateau. Rồi chỉ một, hai năm nữa, khi công viên Sakura Park hoàn tất, Phú Mỹ Hưng sẽ có thêm một địa danh, “Công viên hoa anh đào”.

Nói rằng chúng ta nợ cây cỏ một lời tạ ơn, nhưng thật ra cây cỏ cũng nợ lại Phú Mỹ Hưng sự hy sinh, tình yêu thiên nhiên và kỹ, nghệ thuật thiết kế cảnh quan. Cứ thử tính, chỉ nguyên diện tích cây xanh ở tất cả công viên được chuyển thành đất xây dựng, công trình, tiền thu về chắc chắn không nhỏ. Thế nhưng Phú Mỹ Hưng không chấp nhận sự đánh đổi ấy.

Kỳ công sắp đặt còn hiển hiện ở cách lựa chọn cây cỏ. Trước hết là nhóm cây cảnh quan giúp chất lượng không khí tốt lên, che được nắng mà vẫn bảo đảm chiếu sáng. Chúng còn đón gió mát, lọc khí, tiết kiệm năng lượng và đặc biệt làm giảm cường độ âm thanh nhờ thiết kế xen kẽ cây bụi - cây thấp - cây cao. Nhóm cây trang trí này đa dạng màu sắc, được thay thế theo mùa, gồm kiểng lá và kiểng hoa như dạ yên thảo, hoa trang, phúc lộc thọ, trâm ổi, dừa cạn, bông giấy.

Thứ đến là nhóm cây xanh đường phố dẻo dai, tuổi thọ cao, ít sâu bệnh, có dáng vóc, chịu hạn, cho hoa đẹp từng mùa và rất gần gũi với thi ca, âm nhạc. Chúng có đến 19 loại tổng cộng 5.239 cây bao gồm lim xẹt, sò do cam, bằng lăng, me tây, sao đen, cau vua, dầu rái, phượng vĩ. Cây cỏ cũng nợ khu đô thị các cơ hội xuất hiện hằng năm, từ hội hoa xuân, hoa đồng cỏ nội, lễ hội sen, đến ngày hội nông trại xanh.

Tuy nhiên, ân tình duyên nợ ấy thấm đượm là nhờ yếu tố con người. Kiến trúc sư Lim Hse Jinh, Giám đốc Công ty Classkote, Malaysia, một trong những kiến trúc sư cùng đóng góp ý tưởng khai triển chi tiết Khu Kênh Đào, Khu The Crescent lý giải cho nhiệt huyết thiết kế của mình: “Ngoài vai trò tạo cảnh quan và cải thiện môi trường, mảng xanh còn mang cả tính nhân văn cho các khu đô thị. Nhờ chúng, thị dân siêng tập thể dục và chăm ra đường, qua đó tăng sự kết giao gắn bó cộng đồng”.

Phú Mỹ Hưng đã “trải thảm xanh” hơn 400.000 m² tại các công viên đô thị, công viên nội khu… Thành quả ấy phần lớn đến từ công sức của phòng công trình và phòng hậu mãi. Đại diện Công ty Phú Mỹ Hưng cho biết: “Khoảng 500 nhân công chịu trách nhiệm trồng, chăm sóc cây xanh tại công viên đô thị, cây xanh đường phố, vườn ươm giống, tại các khu phố… để giữ môi trường xanh sạch đẹp. Riêng bộ phận phụ trách cây xanh của công ty còn có trọng trách ươm, nhân giống, trừ sâu bệnh, trồng mới. Hiện khu đô thị có các vườn ươm, vườn cây rộng khoảng 17 ha chứa hơn 250 loại cây, hoa để phục vụ cho việc phủ xanh đô thị và hơn chục ngàn cây, hoa các loại được trồng mới mỗi tháng”.

Cây cỏ mang ơn cả chính những thị dân. Nhờ tình yêu thiên nhiên của họ mà chúng được nâng niu, vun xới, tưới tắm để khoe hương sắc trên các con đường, khu phố, từng nhà. Chúng còn hiện diện trong cộng đồng dưới hình thức những vườn rau xanh mát tự trồng. Đó là lý do đông đảo cư dân đã đến tham quan, tìm hiểu mô hình trồng rau xanh tại nhà tại ngày hội nông trại xanh Phú Mỹ Hưng vừa tổ chức; cũng như đông đảo cư dân đăng ký chương trình cây hoa cộng đồng “cùng vui chăm sóc cây” chuẩn bị cho Hội hoa xuân Phú Mỹ Hưng sắp tới. Theo chị Tú Uyên, Thanh Nguyên, xét giá trị kinh tế làm rau ở nhà thì lỗ to, nhưng đâu dễ được nghe tiếng chim chóc bay về, vang âm thanh rộn rã nếu không có những mảng xanh ấy. Từng đó thứ giá trị gấp mấy tiền bạc!