Kỳ án oan sai - Kỳ 12: Gần 23 năm khiếu nại quyết định đình chỉ điều tra

Ông Lê Văn Chuẩn - Ảnh: M.T

Theo hồ sơ vụ án, năm 1988 - 1989, H.Thốt Nốt có nhiệm vụ thu thuế nông nghiệp bằng lúa để giao Cục Dự trữ quốc gia. Tuy nhiên, do số lúa thu được ở xã Thạnh Lộc bị ẩm, vàng nên Cục Dự trữ quốc gia không nhận. Số lúa này được giao Phòng Tài chính H.Thốt Nốt quản lý. Lúc bấy giờ, ông Lê Văn Chuẩn là Phó chủ tịch UBND xã Thạnh Lộc đã mượn 23.020 kg trong số lúa nói trên (trị giá khoảng 6,9 triệu đồng) nhưng không báo cáo cấp ủy, UBND xã. Đến khi Phòng Tài chính thanh lý kho thì phát hiện số lúa ông Chuẩn mượn không có giấy tờ chứng minh là ông mượn. Ngoài ra, thời điểm này ông Chuẩn còn nợ Công ty lương thực huyện 4,3 triệu đồng, nợ ngân hàng 3,7 triệu đồng, nợ thuế khoán 540 kg lúa, nợ thuế đất hợp đồng 2,5 tấn lúa và các khoản nợ trên đều quá hạn.

Ngày 1.8.1990, Huyện ủy Thốt Nốt ra nghị quyết thi hành kỷ luật khai trừ Đảng đối với ông Chuẩn. Ngày 11.6.1991, Chi cục Thuế H.Thốt Nốt ra văn bản kiến nghị Công an huyện làm rõ, xử lý ông Chuẩn về hành vi thiếu thuế nông nghiệp, chiếm dụng lúa thuế của nhà nước. Đến ngày 27.12.1991, Công an H.Thốt Nốt quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can và bắt tạm giam ông Chuẩn về tội danh “lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản XHCN”.

Ngày 29.2.1992, do ông Chuẩn bị bệnh nên gia đình bảo lãnh cho ông được tại ngoại. Đến ngày 2.10.1992, Công an H.Thốt Nốt ký quyết định đình chỉ điều tra vụ án, đình chỉ điều tra bị can đối với ông Chuẩn về tội danh “tham ô tài sản XHCN” và chuyển sang xử lý hành chính.

Không đồng ý với quyết định đình chỉ điều tra về tội danh “tham ô tài sản XHCN”, ông Chuẩn liên tục khiếu nại đến các cơ quan tố tụng của H.Thốt Nốt. Đến năm 2006, Viện KSND Q.Thốt Nốt (mới) mới có văn bản trả lời ông Chuẩn, trong đó thừa nhận có sai sót nghiêm trọng về thủ tục tố tụng do cán bộ điều tra đã... ghi nhầm tội danh lúc đình chỉ điều tra. Viện cũng thừa nhận thiếu sót của lãnh đạo công an huyện không kiểm tra kỹ lưỡng trước khi ký quyết định và thiếu sót của kiểm sát viên kiểm sát điều tra. Tuy nhiên, cơ quan tố tụng lại không hủy quyết định đình chỉ điều tra không đúng tội danh đã khởi tố ông Chuẩn. Vì thế, ông tiếp tục khiếu nại đến các cơ quan tố tụng tại TP.Cần Thơ, yêu cầu phải ra quyết định đình chỉ vụ án, đình chỉ điều tra bị can đúng tội danh đã khởi tố và tuyên ông vô tội. Vụ việc sau đó được văn phòng Cơ quan CSĐT Công an TP.Cần Thơ thụ lý, xem xét giải quyết.

Sau gần 23 năm, ngày 13.3.2014, Cơ quan CSĐT Công an TP.Cần Thơ mới ký bản kết luận điều tra số 20/KLĐT nêu rõ: “Quyết định đình chỉ điều tra bị can của Công an H.Thốt Nốt, tỉnh Hậu Giang cũ (nay là TP.Cần Thơ) đối với ông Chuẩn là không đúng với tội danh đã khởi tố. Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an TP.Cần Thơ đã ra quyết định hủy bỏ quyết định đình chỉ điều tra vụ án hình sự số 08 ngày 2.10.1992 và quyết định hủy bỏ quyết định đình chỉ điều tra bị can số 13 ngày 2.10.1992 của Công an H.Thốt Nốt đối với ông Lê Văn Chuẩn về hành vi tham ô tài sản XHCN. Xét thấy do diễn biến tình hình, hành vi của ông Chuẩn không còn nguy hiểm cho xã hội; căn cứ vào điều 25 bộ luật Hình sự, Cơ quan CSĐT Công an TP.Cần Thơ quyết định đình chỉ điều tra vụ án lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản XHCN, đình chỉ điều tra bị can đối với ông Chuẩn”.

Được đình chỉ điều tra nhưng ông Chuẩn không đồng ý, tiếp tục gửi đơn lên Viện KSND TP.Cần Thơ khiếu nại, vì cho rằng kết luận điều tra được Cơ quan CSĐT Công an TP.Cần Thơ ban hành sau 23 năm là không đúng quy định pháp luật, vì quá thời hạn truy cứu trách nhiệm hình sự.

Sáng 17.4, trao đổi với PV Thanh Niên, ông Trần Văn Đạt, Phó chánh văn phòng đoàn đại biểu QH và HĐND TP.Cần Thơ, cho biết đoàn có nhận được đơn của ông Chuẩn khiếu nại về việc ông bị cơ quan điều tra H.Thốt Nốt khởi tố tội danh này, nhưng lại đình chỉ điều tra tội danh khác... “Qua nghiên cứu hồ sơ, tôi cho rằng trường hợp của ông Chuẩn trước hết chưa nói đến “oan”, nhưng đã có “sai” trong quá trình tiến hành tố tụng của cơ quan điều tra”, ông Đạt nói.

Ngày 17.4, luật sư Nguyễn Trường Thành, Trưởng văn phòng luật sư Vạn Lý, Đoàn TP.Cần Thơ, cho rằng việc Cơ quan CSĐT Công an TP.Cần Thơ ban hành kết luận điều tra và quyết định đình chỉ điều tra bị can đối với ông Lê Văn Chuẩn sau 23 năm là vi phạm bộ luật Tố tụng hình sự và bộ luật Hình sự. Bởi năm 1991 ông Chuẩn bị khởi tố về hành vi “lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản XHCN”, trong quá trình điều tra, cơ quan điều tra chưa chứng minh được hành vi phạm tội nên “ngâm” vụ án đến 23 năm mới ban hành kết luận điều tra và quyết định đình chỉ điều tra bị can đối với ông Chuẩn là vi phạm điều 119 bộ luật Tố tụng hình sự về thời hạn điều tra. “Trong vụ án này, khi hết thời hạn điều tra, cơ quan điều tra đã không chứng minh được ông Chuẩn phạm tội. Do vậy, trường hợp của ông Chuẩn được xác định là người bị khởi tố và bắt tạm giam oan, sai”, luật sư Thành nói.