"Đối tác cho tương lai"
Điểm dừng chân đầu tiên trong chuyến công du dự kiến kéo dài 8 ngày của Thủ tướng Phạm Minh Chính là Melbourne (Úc), tham dự hội nghị cấp cao đặc biệt kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN - Úc cùng các nhà lãnh đạo ASEAN. Hội nghị có chủ đề "Đối tác cho tương lai", được tổ chức trong bối cảnh quan hệ hợp tác giữa ASEAN và Úc diễn ra năng động trên nhiều lĩnh vực. Đây là dịp để hai bên rà soát quan hệ 50 năm qua và trao đổi các biện pháp nhằm thúc đẩy quan hệ phát triển thực chất, hiệu quả, phù hợp khuôn khổ quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện đã thiết lập vào năm 2021. Trong khuôn khổ hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ tham dự các phiên họp chính và có một số hoạt động đối ngoại quan trọng khác.
Thủy sản Việt Nam đang giữ vị trí số 1 trên thị trường Úc, chiếm 23% nhập khẩu thủy sản của nước này năm 2022
Đào Ngọc Thạch
Úc là một trong những đối tác đầu tiên lập quan hệ đối thoại với ASEAN năm 1974; hai bên nâng quan hệ lên Đối tác chiến lược năm 2014 và Đối tác chiến lược toàn diện năm 2021. Úc tham gia Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác tại khu vực Đông Nam Á (TAC) năm 2005.
Úc là đối tác kinh tế - thương mại quan trọng của ASEAN: Tổng kim ngạch thương mại hai chiều giữa hai bên đạt 101,08 tỉ USD năm 2022 theo thống kê từ ASEAN. Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) từ Úc vào ASEAN đạt 2,01 tỉ USD năm 2022. Úc là quốc gia thứ 8 và là một trong 5 nước Đối tác đối thoại của ASEAN phê chuẩn Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP).
ASEAN, Úc và New Zealand đã hoàn tất đàm phán và ký kết Nghị định thư thứ hai sửa đổi Hiệp định thương mại tự do ASEAN - Úc - New Zealand (AANZFTA). Tháng 9.2023, Úc ra mắt "Chiến lược Kinh tế Đông Nam Á đến năm 2040", do ông Nicholas Moore, Đặc phái viên của Úc tại khu vực Đông Nam Á, chịu trách nhiệm phát triển.
ASEAN và Úc cũng thúc đẩy hợp tác giáo dục, đào tạo, xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao, giao lưu nhân dân, thúc đẩy quyền con người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em, và quản lý thiên tai, ứng phó biến đổi khí hậu.
Quy mô thương mại Việt Nam - Úc liên tục gia tăng
Ngay sau hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ đến thủ đô Canberra thăm chính thức Úc theo lời mời của Thủ tướng Anthony Albanese.
Đại sứ Việt Nam tại Úc Phạm Hùng Tâm cho biết chuyến thăm chính thức lần này của Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ đưa quan hệ Việt Nam - Úc lên một tầm cao mới. Còn Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Úc tại Việt Nam Andrew Goledzinowski thì đánh giá đây là "chuyến thăm cực kỳ quan trọng" vì diễn ra ngay sau khi hai nước kỷ niệm 50 năm quan hệ ngoại giao vào năm 2023, năm gần như tất cả lãnh đạo quan trọng của Úc đã đến Việt Nam.
"Điều này cho thấy Úc đánh giá cao tầm quan trọng của Việt Nam cũng như tầm quan trọng của mối quan hệ song phương mà chúng tôi kỳ vọng sẽ phát triển và được nâng cấp thông qua chuyến thăm sắp tới của Thủ tướng Phạm Minh Chính", Đại sứ Andrew Goledzinowski nhấn mạnh.
Đại sứ Andrew Goledzinowski cũng bày tỏ tin tưởng rằng, hai Thủ tướng sẽ có bước tiến quan trọng tiếp theo trong quan hệ giữa Úc và Việt Nam.
Úc nằm trong nhóm nước đầu tiên được sinh viên Việt Nam lựa chọn và trong nhóm 15 thị trường gửi khách du lịch hàng đầu của Việt Nam. Úc cũng là một trong những đối tác viện trợ ODA lớn của Việt Nam.
Việt Nam và Úc hiện là thành viên chung của ít nhất 3 Hiệp định thương mại tự do (FTA). Nếu Hiệp định CPTPP và AANZFTA giúp giảm thuế quan, thì Hiệp định RCEP giúp doanh nghiệp tận dụng được các yêu cầu về quy tắc xuất xứ. Điều này giúp tăng trưởng xuất khẩu giữa Việt Nam và Úc luôn ở mức cao.
Năm 2022, thương mại song phương hai nước đạt 15,7 tỉ USD, tăng 26,9% so với năm 2021. Năm 2023, theo số liệu từ Tổng cục Hải quan Việt Nam, kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa 2 chiều đạt gần 14 tỉ USD. Việt Nam đã cấp gần 78.000 bộ Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) mẫu AANZ, tăng 13,52% so với năm 2021, trị giá hơn 2,5 tỉ USD trên tổng kim ngạch xuất khẩu hơn 6 tỉ USD, với tỷ lệ tận dụng C/O là 39,28%. Các mặt hàng có tỷ lệ sử dụng ưu đãi AANZFTA trên 80% bao gồm gỗ và sản phẩm gỗ (96,9%); giày dép (gần 100%); cao su và các sản phẩm từ cao su (83,26%); sản phẩm dệt may (85,36%).
Riêng lĩnh vực thủy sản, Việt Nam đang giữ vị trí số 1 trên thị trường Úc, chiếm 23% nhập khẩu thủy sản của Úc năm 2022. Việt Nam cũng là nhà cung cấp số 1 cho Úc đối với hạt điều (99%) và hạt tiêu (gần 30%).
Xuất khẩu gỗ và các sản phẩm từ gỗ của Việt Nam sang Úc tăng 11% trong năm 2022, đạt 187,9 triệu USD. Ngoài ra, về giày dép, xuất khẩu sang Úc đạt 438,6 triệu USD, tăng 41,6% (2022) hay dệt may cũng đạt 449,7 triệu USD, tăng 27,4% (2022).
Năm 2023, Úc là đối tác thương mại lớn thứ 10 của Việt Nam (đứng thứ 13 về xuất khẩu và đứng thứ 9 về nhập khẩu). Ở chiều ngược lại, Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 10 của Úc (đứng thứ 10 cả về xuất và nhập khẩu).
Cộng đồng người Việt tại Úc có khoảng 350.000 người (đứng thứ 5 trong số các cộng đồng sắc tộc gốc nước ngoài tại Úc).
Đối tác thương mại thứ 14 của New Zealand
Việt Nam và New Zealand thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 19.6.1975, thiết lập quan hệ Đối tác Toàn diện vào tháng 9.2009, nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược tháng 7.2020.
Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 14 của New Zealand, trong đó, Việt Nam là nhà xuất khẩu thứ 13 vào thị trường New Zealand và là nhập khẩu đứng thứ 17 của New Zealand. Kim ngạch thương mại hai chiều tăng đều qua các năm, từ 300 triệu USD năm 2009 tới 750 triệu USD năm 2013 (tốc độ tăng bình quân khoảng 20%/năm); năm 2022 đạt 1,4 tỉ USD, tăng khoảng 5,7% so với năm 2021; năm 2023 đạt 1,3 tỉ USD (nhập khẩu đạt 680,6 triệu USD, xuất khẩu đạt 648,9 triệu USD).
Việt Nam xuất khẩu điện thoại các loại và linh kiện, máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, thủy sản, hạt điều, giày dép; nhập khẩu sữa và các sản phẩm từ sữa, hoa quả, gỗ, nguyên liệu phụ liệu dệt, may, da giày, máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng, phế liệu sắt thép, sắt thép các loại…
Tính đến tháng 11.2023, New Zealand có 52 dự án đầu tư với tổng số vốn 208,35 triệu USD, đứng thứ 39/143 quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam, tập trung nhiều nhất tại lĩnh vực kinh doanh bất động sản, giáo dục và đào tạo, công nghiệp chế biến chế tạo, nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản; hoạt động hành chính và dịch vụ hỗ trợ; xây dựng.
New Zealand dành cho Việt Nam nguồn ODA ổn định và tăng dần theo từng năm, từ 3,2 triệu NZD (tương đương 2,3 triệu USD) năm tài khóa 2003 - 2004 lên tới 10,5 triệu NZD (khoảng 7,4 triệu USD) năm tài khóa 2012 - 2013; 26,66 triệu NZD (tương đương 18,6 triệu USD) giai đoạn 2015 - 2018. New Zealand cam kết dành cho Việt Nam 26,7 triệu NZD ODA không hoàn lại cho giai đoạn 1.7.2021 - 30.7.2024 (tương tự giai đoạn 2018 - 2021); tập trung vào các lĩnh vực nông nghiệp, thích ứng với biến đổi khí hậu, giáo dục, ứng phó đại dịch Covid-19.
Cộng đồng người Việt Nam tại New Zealand có khoảng 11.000 người, chủ yếu sinh sống ở Auckland, Christchurch và Wellington. Mới đây, Hội Sinh viên Việt Nam toàn New Zealand được thành lập (3.2022), là hội sinh viên đầu tiên có quy mô toàn quốc và là thành viên của Tổng hội Sinh viên Việt Nam.
Bình luận (0)