Nói về mảng truyện kinh dị về Nam bộ xưa, thống kê sơ bộ tác phẩm liên quan thực không nhiều. Hoặc là nằm tản mác trong một số sách xuất bản trước 1975 như Gia Định xưa và nay, Kiến Hòa xưa... (Huỳnh Minh), Tỉnh Bến Tre trong lịch sử Việt Nam (từ 1757 đến 1945) (Nguyễn Duy Oanh) phần Văn chương... hoặc gần đây có những sách Truyện kể dân gian Nam bộ (Nguyễn Hữu Hiếu), Nghìn năm bia miệng (Huỳnh Ngọc Trảng, Trương Ngọc Tường)... Nói thế để thấy, việc lưu hành, sáng tác thể loại truyện này rất hạn hữu.
Mới nhất, độc giả được đón nhận cuốn Nam thiên chí dị, được giới thiệu là “truyện dị thường” về phương Nam của cố tác giả B.S. Kỳ Hương, do NXB Tổng hợp TP.HCM ấn hành. Kỳ Hương tên thật là Nguyễn Bửu Sơn (1951-2020). Trước khi có Nam thiên chí dị, ông cũng là tác giả của tác phẩm Kỳ ảo đất phương Nam (Nam Bộ kỳ ảo chí).
Để hình thành nên tác phẩm này, theo lời kể của người con gái, cố tác giả đã miệt mài cùng những trang giấy viết tay khi thu thập tư liệu, cặm cụi với ngọn đèn khuya bên chiếc máy đánh chữ cũ kỹ để những trang bản thảo cứ đầy lên qua thời gian. Và dẫu không kịp nhìn mặt đứa con tinh thần vì bạo bệnh, nhưng hẳn tác giả yên lòng khi tác phẩm thành hình, đến tay bạn đọc và nhận nhiều phản hồi tích cực.
Với dung lượng gần 400 trang, bối cảnh và chủ đề của Nam thiên chí dị là những truyện kỳ ảo mang hơi hướm kinh dị diễn ra ở không gian tập trung nơi miền Tây Nam bộ và cả đất Sài Gòn qua mốc thời gian trước và sau năm 1975. Lần mở từng truyện riêng trong Nam thiên chí dị và đọc nó trong đêm, hẳn độc giả dù có “gan cùng mình” cỡ mấy, cũng có cảm giác rờn rợn sống lưng với những tình tiết kỳ ảo, kinh dị nơi những con chữ, đúng tinh thần “truyện dị thường” mà tác giả hướng tới cho bạn đọc. Nhưng cũng thảng đâu đó, là những cái kết nhân văn, những suy nghĩ về tình người, hồn đất đọng lại. Điều này được chứng thực khi những trang sách lần mở.
Nói đâu xa, xem truyện Bùa Lỗ Ban, độc giả sẽ tò mò với thuật ếm bùa khi dựng nhà của giới thợ mộc qua hành động của ông Hậu thợ cả cùng thói nhậu rượu kèm gan gà có một không hai của ông. Lại thỉnh thoảng lạnh gáy quanh gốc cây da xà khi thợ Tám say ngất ngưởng rồi tỉnh như chưa nhậu vì bị ma lùa đến ốm vật lúc tỉnh lúc mê, hay hồi hộp, dựng tóc khi thợ Hậu dùng rìu phép giết ma bắt hồn trẻ nhỏ để cứu sản phụ khó sinh.
Tới truyện Nồi cháo gà rừng, ta thấp thỏm cho sinh mạng của ba cha con vì mê mải hóng nồi cháo gà rừng thơm ngon, béo ngậy mà quên rút thang nhà sàn, để ông cọp dữ trèo lên khiến sinh mạng ba cha con như “trứng treo đầu đẳng”. Rồi thở phào khi trong lúc nhất sinh nhất tử ấy, bé Gái nhanh trí nhanh tay hắt nguyên nồi cháo gà rừng vào mặt hổ, hy sinh món ẩm thực “cứu đói” mấy cái bụng rỗng để “cứu mạng” cả gia đình khỏi miệng ông cọp.
Cũng là truyện kinh dị, nhưng đọc Cái gương chiếu hậu, ta lại thấy ấm lòng hơn là toát mồ hôi hột khi hồn ma cô gái thỉnh thoảng hiện về để… sửa lại gương chiếu hậu ngay ngắn cho anh chàng thích làm đỏm, hay bẻ gương xe để ngắm nghía khuôn mặt điển trai lúc chạy xe. Vì cũng do hay soi mình trong gương chiếu hậu mà trước kia lúc rẽ trái, cô đoản mạng khi không nhìn thấy chiếc ô tô đang lao tới phía sau…
Một điều đáng nói nữa khi đọc Nam thiên chí dị, là dù đan xen truyện xưa truyện nay, người và vật hay ma quỷ, thực và ảo, nhưng đọc dễ ngấm, dễ hiểu và cảm thấy gần gũi. Dẫu trong “truyện dị thường” này tác giả dùng nhiều phương ngữ Nam bộ, nhưng không vì thế mà độc giả cảm thấy lạc điệu hay xa lạ, đây cũng là một cách giữ gìn vốn liếng tiếng Việt của vùng đất phía Nam Tổ quốc trong cơn lốc đô thị hóa có thể làm người nay quên những “hồn xưa bóng cũ”.
Bình luận (0)