Lãi suất tiết kiệm tăng, phập phồng lo lãi vay

Lãi suất tiết kiệm tăng

Liên tục trong hai ngày vừa qua, có một số ngân hàng (NH) đã tăng lãi suất (LS) tiết kiệm ở một số kỳ hạn.

Chẳng hạn, HDBank tăng LS thêm 0,3%/năm ở các kỳ hạn. LS kỳ hạn từ 1 - 5 tháng lên 2,75%/năm, 6 tháng lên 4,8%, 18 tháng 6,1%. Riêng ở kỳ hạn 12 tháng, nhà băng này có LS 7,7%/năm khi khách hàng gửi tối thiểu 500 tỉ đồng; lãi suất kỳ hạn 13 tháng 8,1%/năm khi khách gửi trên 500 tỉ đồng. Tương tự, MBBank tăng LS các kỳ hạn 3, 6 và 12 tháng từ 0,1 - 0,2% như hạn 3 tháng từ 2,6% lên 2,8%; 6 tháng từ 3,6% lên 3,7%; kỳ hạn 12 tháng từ 4,6% lên 4,7%...

Ngọc Thắng

Theo Hiệp hội Ngân hàng VN, trong 2 tuần đầu tháng 5 (từ ngày 4.5 - 17.5), có 14 NH tăng LS ở các kỳ hạn như ACB, VIB, GPBank, NCB, BVBank, Sacombank, Techcombank, TPBank, PGBank, SeABank, Viet A Bank, ABBank, VPBank… Ước tính chung từ đầu tháng 5 đến nay, gần 20 nhà băng tăng LS tiết kiệm. Trong đó, chủ yếu là nhóm NH thương mại cổ phần. Mức tăng đến 0,7% thuộc về ngân hàng SeABank với 0,7% áp dụng cho kỳ hạn 12 tháng tại quầy lên 4,25%/năm. Hiện mức cao nhất ở NH này là 5%/năm kỳ hạn 24 - 36 tháng tại quầy. Trong khi tại CBBank, sau khi tăng đồng loạt 0,6% thì LS cao nhất là 5,55%/năm dành cho kỳ hạn 24 - 36 tháng gửi online…

Dù các nhà băng đã nhúc nhích tăng LS tiết kiệm nhưng lãi cho vay hiện chưa thay đổi với nhiều khoản vay mới có LS dưới 7%/năm. Ví dụ, Vietcombank tại TP.HCM vẫn duy trì LS cho khách hàng cá nhân vay tiêu dùng cố định 12 tháng đầu tiên là 5%; cố định 2 năm đầu là 6%/năm như trong tháng 4. VPBank đang áp dụng mức lãi suất 5,9%/năm cho 6 tháng đầu. Hết thời gian ưu đãi, LS thả nổi được tính bằng LS tham chiếu cộng thêm biên độ 3% mỗi năm. Đồng thời, nhà băng này cũng vừa triển khai gói vay trả nợ trước hạn tại NH khác với LS chỉ từ 4,6%/năm cố định trong 3 tháng và từ 6,8%/năm cố định trong 12 tháng; MSB áp dụng LS cho vay từ 6,2% - 6,8%/năm…

Theo công bố của các NH về LS cho vay bình quân tháng 4 thì hầu hết cũng giữ nguyên như tháng 3. Nhóm NH cổ phần thương mại có LS cho vay bình quân với khách hàng cá nhân trên 8%/năm như Liên Việt, Bản Việt, Kiên Long; nhiều nhà băng khác cho vay bình quân khoảng 6,5% - 7,5%/năm đối với khách hàng doanh nghiệp. Riêng LS cho vay bình quân ở 3 NH thương mại nhà nước gồm Vietcombank, BIDV, Agribank giảm nhẹ từ 0,21 - 0,45 điểm % so với tháng 3…

Lãi suất cho vay giảm nhẹ

Trong 6 tháng qua, LS tiết kiệm đã giảm mạnh và gần đây chỉ mới nhúc nhích tăng nhẹ trở lại ở một số kỳ hạn. Trong khi đó, LS cho vay có sự khác biệt rất lớn giữa cá nhân với doanh nghiệp cũng như giữa hợp đồng vay mới và cũ.

Ông Nguyễn Ngọc (ngụ H.Nhà Bè, TP.HCM) cho hay LS hợp đồng vay cá nhân có thế chấp tài sản của ông cuối năm 2023 giảm từ 13,7%/năm xuống còn 10,7%/năm. Hiện nay mức LS này vẫn giữ nguyên vì chưa đến kỳ đáo hạn hợp đồng. Thậm chí, LS khoản vay của hai vợ chồng anh Q.T (ngụ Q.7, TP.HCM) chỉ giảm 0,25% so với đầu tháng 3. Cụ thể, khoản vay mua căn hộ của vợ chồng anh sau thời gian ưu đãi được tính là LS thả nổi theo công thức LS cơ sở + 3,7%. Nếu như cuối năm 2023, anh trả LS tổng cộng 12,4%/năm (LS cơ sở là 8,7% + 3,7%) thì đến đầu tháng 3, LS anh trả giảm xuống 12,2%/năm và đến tháng 5 xuống còn 11,95% (LS cơ sở giảm từ 8,5% xuống còn 8,25% + 3,7%). Anh Q.T cho rằng: "LS giảm cũng như không, nhìn LS tiết kiệm mà chỉ biết ước".

Trong khi đó, đối với doanh nghiệp kinh doanh, sản xuất vật liệu xây dựng thì đầu năm nay, chủ một doanh nghiệp cho biết đã làm thủ tục chuyển nợ sang NH khác với LS chỉ 6%/năm và 7%/năm. Nguyên nhân do hợp đồng vay cũ ở một nhà băng trước đó vẫn phải trả 10,5%/năm và NH khá chậm khi được đề xuất xem xét giảm lãi vay. Chia sẻ từ ông Nguyễn Quốc Anh, Giám đốc Công ty TNHH cao su Đức Minh, cho biết lãi vay công ty đang trả cho hợp đồng vay ngắn hạn vẫn ở mức 6,5%/năm. Trong khi đó, khoản vay trung hạn với thời gian 36 tháng của công ty hiện giảm nhẹ từ 11%/năm xuống còn 10,7%/năm. Mức LS ngắn hạn là phù hợp cho doanh nghiệp sản xuất, nhưng LS trung dài hạn theo ông vẫn còn cao.

Ở lĩnh vực chăn nuôi, ông Nguyễn Kim Đoán, Phó chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai, cho hay LS của nhiều doanh nghiệp trong hiệp hội xuống còn 6 - 6,5%/năm vào đầu năm. Tuy nhiên, mức LS ưu đãi này chỉ áp dụng cho thời gian ngắn và hiện nhiều công ty đang trả LS vay vốn từ NH trung bình khoảng 7,5%/năm. Ông Đoán chia sẻ: Cuối năm 2023 giá heo hơi chỉ loanh quanh từ 52.000 - 55.000 đồng/kg và nay đã tăng lên 70.000 đồng/kg. Người chăn nuôi đã có lãi. Vì vậy, với mức LS vay vốn từ NH dưới 8%/năm thì các hộ kinh doanh, doanh nghiệp sẽ mạnh dạn kinh doanh, thậm chí đầu tư mở rộng.

Thế nhưng, không được như nhiều công ty đã được giảm mạnh lãi vay, ông Lê Hữu Nghĩa, Giám đốc Công ty thương mại xây dựng Lê Thành, cho rằng công ty xây nhà xã hội nhưng phải vay thương mại và LS đang trả là 13%/năm. Mức LS này có giảm khoảng 1%/năm so với một năm trước nhưng theo ông vẫn còn quá cao, nhất là với lĩnh vực nhà ở xã hội đang được nhà nước khuyến khích.

TS Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính ngân hàng, cho rằng xu hướng tăng LS tiết kiệm có thể còn tiếp tục diễn ra từ nay đến cuối năm. Về lý thuyết lẫn thực tế, các nhà băng đều luôn duy trì biên lợi nhuận (chênh lệch giữa LS tiết kiệm và LS cho vay) nên LS cho vay cũng sẽ theo xu hướng đi lên. Bên cạnh đó, trong nửa cuối năm 2024, tình hình kinh tế trong nước được dự báo tốt hơn, hoạt động của nhiều doanh nghiệp cũng có chiều hướng tăng trưởng trở lại nên nhu cầu tín dụng sẽ cao hơn. Dù vậy, chuyên gia này nhấn mạnh khả năng LS cho vay chỉ tăng nhẹ bình quân từ 0,25 - 0,5 %/năm trong năm nay. Bởi cho dù hoạt động của các doanh nghiệp có tăng trưởng nhưng không phải ở mức quá cao như trước đây. Hơn nữa các nhà băng cũng đang có lượng vốn giá rẻ khi huy động với LS thấp từ đầu năm nên sẽ khó mạnh tay tăng quá cao LS cho vay. Đó là chưa kể Chính phủ cũng liên tục chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt, theo hướng giảm lãi suất.