Làm đô thị theo kiểu 'bán lúa non'

Nguyên Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Hồng Quân đã phát biểu như vậy tại hội thảo khoa học "Doanh nghiệp với sự phát triển của đô thị VN”, do Hội Quy hoạch phát triển đô thị VN tổ chức sáng 27.2 tại Hải Dương.

Kiểu “bán lúa non” mà ông Nguyễn Hồng Quân nói đó là: “Xin một khu đất rồi đổ tiền vào giải phóng mặt bằng xong làm đường, nối điện và phân lô bán nền ngay. Do nội lực không làm xuể và cũng cần tiền để làm việc khác. Đất bỏ trống, cỏ dại mọc, đô thị không thấy đâu, không đáp ứng mong muốn của người dân”.

Ông Quân cho rằng quá trình đô thị hóa quá “nóng” đã nảy sinh những bất cập trong quy hoạch, xây dựng, vận hành và quản lý đô thị vốn phức tạp do cơ chế, chính sách không theo kịp. Ông cho biết năm 2009, Bộ Xây dựng bắt tay vào việc soạn thảo luật Đô thị nhưng hiện vẫn chưa xong. Do đó cần phải sớm ban hành luật để đẩy lùi bất cập trong xây dựng đô thị.

Theo thống kê của Cục Phát triển đô thị, Bộ Xây dựng, tính đến tháng 11.2015 cả nước có gần 790 đô thị. Theo định hướng tổng thể phát triển đô thị VN đến năm 2025 sẽ có khoảng 1.000 đô thị với dân số khoảng 52 triệu người, chiếm 50% dân số cả nước.

Đồng quan điểm với ông Quân, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Đình Toàn cho rằng chất lượng các văn bản pháp luật về quản lý đô thị hiện “có vấn đề, chồng chéo nhau và tính thực thi chưa tốt”. Do thiếu sự chặt chẽ của các văn bản pháp luật nên việc quản lý đô thị lộn xộn, quy hoạch liên tục bị điều chỉnh. “Gần đây, nhiều khu đô thị, khu kinh tế rất lớn không có trong quy hoạch từ trước nhưng khi doanh nghiệp muốn làm là lãnh đạo địa phương lại “trải chiếu hoa” cho họ và xin điều chỉnh quy hoạch”, ông Toàn nói.

Theo PGS-TS Nguyễn Trọng Hòa, chuyên viên cao cấp của Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM, phát triển đô thị đòi hỏi những thay đổi trong công tác quản lý hành chính. Trong khi các quy định hiện hành điều chỉnh về quản lý khu đô thị mới vẫn còn bộc lộ nhiều vấn đề, trong đó thiếu đi một mô hình chính quyền đô thị.

Dẫn chứng từ dự án khu đô thị nam TP.HCM khoảng 3.000 ha, trải rộng trên nhiều quận, huyện, ông Hòa cho rằng dự án rất lớn nhưng việc quản lý vẫn theo kiểu địa giới hành chính, mỗi địa phương làm một kiểu, thiếu sự đồng bộ với chủ đầu tư dự án. “Khu đô thị Phú Mỹ Hưng nằm trong dự án nam TP có 5 khu đất rộng khoảng 450 ha, được xem là điểm sáng trong quản lý đô thị. Nhưng hơn chục năm rồi vẫn chưa làm hết 4 khu đất vì vấn đề mặt bằng. Rõ ràng, xây dựng đô thị lớn ngày càng phổ biến nên việc quản lý cần có hệ thống, kết hợp hài hòa giữa quy hoạch, xây dựng và vận hành thay vì việc quản lý theo chuyên môn hóa như hiện nay", ông Hòa nói.