Lắt léo chữ nghĩa: Há cảo, nguồn gốc và tên gọi

23/09/2023 07:24 GMT+7

Há cảo là món ăn có nguồn gốc từ Quảng Đông (Trung Quốc), du nhập vào VN khoảng nửa đầu thế kỷ 20. Món này phổ biến ở châu Á và một số nước khác trên thế giới.

Há cảo là từ phiên âm của món hà giáo (蝦餃), người Quảng Đông gọi là haa1 gaau2. Đây là món điểm tâm ở Quảng Đông, còn có tên khác là Thủy tinh hà giáo (水晶蝦餃). Bên ngoài khu vực Quảng Đông, người Trung Quốc còn gọi món này là Hống thức chưng giáo (港式蒸餃) và Quảng thức chưng giáo (廣式蒸餃). Thông thường, nguyên liệu chính để chế biến món há cảo gồm có tôm tươi, thịt ba chỉ, nấm đông cô, bột cam, tinh bột và những phụ liệu như dầu, muối, rượu nấu ăn và gừng…

Há cảo tôm thường có hình bán nguyệt, bề mặt giống bụng nhện, có từ 7 - 10 nếp gấp trở lên. Loại há cảo kiểu Quảng Đông truyền thống có nhân tôm sông, thịt heo béo và hẹ với khoảng 13 nếp gấp. Há cảo tôm thuộc loại ngon thì có lớp vỏ mỏng, mềm và trong mờ, đủ dai để không bị rách khi gắp. Loại đắt tiền thường có thịt tôm hùm và gan ngỗng.

Há cảo có nguồn gốc ở huyện Thuận Đức, Quảng Đông. Loại há cảo ra đời sớm nhất có tên gọi là Ngũ phụng tiên hà giáo (五鳳鮮蝦餃: Há cảo tôm tươi Ngũ Phụng), xuất hiện trong những năm 1920 - 1930. Người ta bán loại này lần đầu trong một quán trà nhỏ kiểu gia đình gần chợ Hà Dũng, ở thị trấn Ngũ Thôn, Ngũ Phụng, thuộc Quảng Châu. Về sau, các nhà hàng lớn đua nhau sản xuất và bán há cảo, nguyên liệu thay đổi từ bột mì thành "trừng phấn" (澄粉), một loại bột lọc thơm ngon, hấp dẫn thực khách hơn.

Khi món há cảo du nhập vào những quốc gia khác, chúng có tên gọi phần lớn là phiên âm từ món 蝦餃 (haa1 gaau2) trong tiếng Quảng Đông, ví dụ: 하가우 (hagau) trong tiếng Hàn Quốc; ฮะเก๋า (ha gao) - Thái Lan; hakau - Indonesia; hāgao (蝦餃) - Nhật Bản; har gow - tiếng Anh và Pháp; haa kaauw - Hà Lan…

Riêng ở tỉnh Trang (ตรัง) thuộc miền nam Thái Lan, há cảo còn có tên khác là "จีบเหลือง" (jeep leuuang ). Ngoài cái tên hà giáo (蝦餃: hāgao), người Nhật còn gọi món này là bánh bao tôm hấp (エビ蒸し餃子), bánh bao tôm (エビ餃子) và bánh bao tôm kiểu Quảng Đông (広東風エビ餃子). Ở Trung Quốc, người ta thường dùng há cảo với xíu mại, và gọi chung là món hà giáo thiêu mại (蝦餃燒賣), hoặc đôi khi là thiêu mạch (燒麥).

Há cảo, xíu mại, bánh bao xá xíu và bánh trứng (đản thát/蛋撻) là những món ăn cổ điển trong ẩm thực Quảng Đông, được gọi chung là Tứ Đại Thiên Vương (四大天王). Ngày nay, món há cảo đã du nhập vào nhiều quốc gia, tùy theo khu vực, người dân bản địa có thể dùng há cảo vào buổi sáng, xế chiều hoặc những thời điểm khác. Riêng tại Quảng Đông, há cảo vẫn là món ăn nhẹ truyền thống trong các quán trà và nhà hàng. Khi uống trà, người Quảng Đông thường có một lồng bánh há cảo tôm.

Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.