Lắt léo chữ nghĩa: 'Hoa hậu' và những từ liên quan

05/08/2023 07:37 GMT+7

Có nhiều cuộc thi sắc đẹp trên thế giới từ những thế kỷ trước. Mỗi ngôn ngữ có thuật ngữ riêng dành cho người đẹp nhất của cuộc thi, ở VN là hoa hậu hoặc hoa khôi.

Hoa hậu (花后) là nữ hoàng trong các loại hoa, còn dùng để chỉ cô gái đẹp nhất. Ở miền Nam VN, cuộc thi hoa hậu đầu tiên được tổ chức vào ngày 20.2.1955, người đoạt danh hiệu hoa hậu là bà Thu Trang (Công Thị Nghĩa). Đến năm 2000, cuộc thi "Hoa hậu Phụ nữ Việt Nam qua ảnh" tại TP.HCM được xem là cuộc thi nhan sắc đầu tiên sau khi đất nước thống nhất.

Ở Trung Quốc, thuật ngữ hoa hậu (花后) thường dùng để chỉ loài hoa đẹp nhất trong các loài hoa, đó là hoa mẫu đơn. Người Trung Quốc không sử dụng từ hoa hậu để chỉ người đẹp nhất trong một cuộc thi nhan sắc, thay vào đó họ sử dụng danh hiệu tiểu thư (小姐), một từ còn có nghĩa thông thường là cô gái hay thiếu nữ. Ví dụ: Hoa hậu thế giới (tiếng Anh: Miss World), người Trung Quốc gọi là Thế giới Tiểu thư (世界小姐); Hoa hậu Hoàn vũ (Miss Universe) là Hoàn cầu Tiểu thư (环球小姐); Hoa hậu Quốc tế (Miss International) là Quốc tế Tiểu thư (国际小姐); Hoa hậu Trái đất (Miss Earth) là Địa cầu Tiểu thư (地球小 姐 )… Đây là 4 cuộc thi nhan sắc mà người Việt gọi là "Tứ đại hoa hậu", dựa vào thuật ngữ Big Four (Big League Pageants) - từ dùng để chỉ 4 cuộc thi sắc đẹp hàng đầu, danh giá nhất thế giới.

Trong thần thoại Hy Lạp Judgement of Paris (Phán xét của Paris), Aphrodite được chọn là nữ thần đẹp nhất trên đỉnh Olympus, điều này đã châm ngòi cho cuộc chiến thành Troy. Ở châu Âu thời Trung cổ, nhiều nước đã tổ chức các cuộc thi sắc đẹp. Ví dụ như lễ hội "May Day", vương miện hoa hậu sẽ được trao cho người nữ đẹp nhất gọi là "May Queen" (Nữ hoàng tháng Năm); một cuộc thi khác do bá tước Archibald Montgomerie tổ chức vào năm 1839, danh hiệu hoa hậu được gọi là "Queen of Beauty" (Nữ hoàng sắc đẹp).

Thuật ngữ Miss (hoa hậu) được sử dụng trong một "Cuộc thi sắc đẹp" (beauty pageant) năm 1880 tại nước Mỹ. Đây là danh hiệu dành cho người đẹp nhất: "Miss United States" (Hoa hậu Mỹ quốc). Trong tiếng Pháp Miss cũng là danh hiệu dùng để chỉ hoa hậu. Ngày xưa, người Pháp cũng đã tổ chức nhiều "cuộc thi sắc đẹp" (concours de beauté), phần lớn là dành cho nữ với phần thưởng là cây myrte (nhóm cây bụi thường xanh có mùi thơm); đối với cuộc thi dành cho nam, phần thưởng sẽ là vũ khí. Đầu thế kỷ 20, xuất hiện cuộc thi "Miss France" (Hoa hậu Pháp) vào năm 1920 (với danh xưng "La plus belle femme de France").

Tại VN, hoa khôi (花魁) cũng là danh hiệu dành cho người đẹp nhất trong một cuộc thi (có mức độ quy mô kém hơn cuộc thi hoa hậu) hoặc là từ dùng để tôn vinh người đẹp nhất trong một vùng, một tập thể). Ở Trung Quốc, hoa khôi cũng là thuật ngữ chỉ loài hoa đẹp nhất, thường là hoa mơ. Nhìn chung, tất cả các loài hoa đều nở vào mùa xuân, riêng hoa mơ nở vào mùa đông lạnh giá, trước muôn loài hoa nên được gọi là "hoa khôi" (khôi (魁) có nghĩa là "đứng đầu"), đôi khi hoa khôi còn là thuật ngữ dùng để chỉ hoa mẫu đơn, hoa lan.

Ngày xưa, hoa khôi còn là ẩn dụ cho một kỹ nữ nổi tiếng, chẳng hạn như người đẹp nhất trong số gái mại dâm ở Trung Quốc thời cổ đại hoặc là "tuyệt thế giai nhân" trong số gái làng chơi thời Edo ở Nhật Bản.

Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.